Καζάνι που βράζει η Ευρώπη
Η συμφωνία ΑUKUS θα συζητηθεί σε συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ σήμερα στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Ερίκ Μαμέρ σημείωσε ότι η συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ θα πραγματοποιηθεί σήμερα το βράδυ στη Νέα Υόρκη και διευκρίνισε ότι δεν πρόκειται για μια έκτακτη συνάντηση που συγκλήθηκε ειδικά για τη συμφωνία AUKUS, αλλά μια καθιερωμένη συνάντηση που λαμβάνει χώρα όταν οι Υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ βρίσκονται στη Νέα Υόρκη για την ετήσια Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Εξάλλου, ο ίδιος εκπρόσωπος τόνισε ότι η Επιτροπή αναλύει τις λεπτομέρειες της συμφωνίας AUKUS και τις επιπτώσεις της, προτού υπάρξει επίσημα αντίδραση από μέρους της. Ανέφερε, επίσης, ότι η επικεφαλής της Κομισιόν παρακολουθεί στενά της εξελίξεις μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας, αλλά η ίδια έχει επιλέξει προς το παρόν να μην κάνει κάποιο σχόλιο.
«Η Πρόεδρος της Κομισιόν, όταν ένα κράτος-μέλος εκφράζει έντονη δυσαρέσκεια, το ακούει», είπε ο Ερίκ Μαμέρ, σημειώνοντας ότι η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν συναντήθηκε με τον Γάλλο Πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν στο περιθώριο της Συνόδου EUMED9 στην Αθήνα.
Τη διάσκεψη πρόκειται επίσης να απασχολήσουν οι εμπορικές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες όπως έχουν αυτές διαμορφωθεί πλέον. Στη Νέα Υόρκη βρίσκεται ήδη ο Έλληνας υπουργός Νίκος Δένδιας, που μαζί με τον Κύπριο ομόλογό του Νίκο Χριστοδουλίδη πρόκειται να έχουν σειρά επαφών για την κατάσταση στη νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Bράζει ακόμη η οργή στη Γαλλία για την ακύρωση του deal για τα υποβρύχια
Η οργή βράζει ακόμη στη Γαλλία κατά της Αυστραλίας για την απόφαση να ακυρώσει την παραγγελία γαλλικών υποβρυχίων μετά τη συμφωνία AUKUS της Καμπέρα με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, με τον ανακληθέντα πρέσβη της χώρας να δηλώνει «εξαπατημένος».
Ο Ζαν Πιερ Τεμπό κλήθηκε στο Παρίσι για διαβουλεύσεις στον απόηχο της ανακοίνωση της σύμπραξης AUKUS, που προβλέπει τη χορήγηση τεχνολογίας πυρηνοκίνητων υποβρυχίων από ΗΠΑ και Βρετανία στην Αυστραλία.
Τα βλέμματα στρέφονται τώρα στην τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν που θα έχει τα επόμενα 24ωρα ο Αμερικανός ομόλογός του Τζο Μπάιντεν, σε μια προσπάθεια εκτόνωσης της διπλωματικής κρίσης. Ο εκπρόσωπος της γαλλικής κυβέρνησης, που πλήττεται άμεσα από τη συμφωνία ΑUCUS, Γκαμπριέλ Ατάλ, ανακοίνωσε στο τηλεοπτικό δίκτυο BFMTV ότι η τηλεφωνική επικοινωνία θα λάβει χώρα «τα επόμενα λίγα 24ωρα» κατόπιν σχετικού αιτήματος του Μπάιντεν.
Το Παρίσι είναι οργισμένο με την Ουάσιγκτον για τη συμφωνία AUKUS, που ώθησε την Αυστραλία να ακυρώσει το deal των 50 δισ. ευρώ με τον γαλλικό όμιλο Naval Group για τη ναυπήγηση στόλου υποβρυχίων, με τη Γαλλία να ανακαλεί τους πρέσβεις της στην Αυστραλία και τις ΗΠΑ σε ένδειξη διαμαρτυρίας. «Το διακύβευμα εν προκειμένω, σ’ αυτή την κρίση, είναι στρατηγικό ζήτημα πριν από εμπορικό», τόνισε ο Ατάλ, υπογραμμίζοντας ότι η Γαλλία είναι ισχυρός παίκτης στη ζώνη Ινδικού-Ειρηνικού, καθώς διαθέτει υπερπόντιες κτήσεις, υπηκόους και στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή. Το Σάββατο το βράδυ ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν Ιβ Λεντριάν, επιτέθηκε κατά της Αυστραλίας και των ΗΠΑ μιλώντας στο γαλλικό τηλεοπτικό δίκτυο France 2. «Μας είπαν ψέματα, υπήρξε μια διπροσωπία, μια μεγάλη ρήξη εμπιστοσύνης, μια περιφρόνηση», είπε, αναφερόμενος έμμεσα σε δημοσιεύματα ότι οι δύο χώρες απέκρυψαν μήνες διαπραγματεύσεων από τη Γαλλία.
Επίθεση «αγάπης» του Μπόρις Τζόνσον στη Γαλλία
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον, δήλωσε πως θα επιδιώξει την εξομάλυνση των σχέσεων με τη Γαλλία στάζοντας «μέλι» για το Παρίσι. «Είμαστε πολύ υπερήφανοι για τη σχέση μας με τη Γαλλία», είπε ο Τζόνσον σε δημοσιογράφους εν πτήσει προς τη Νέα Υόρκη, όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Bloomberg, κάνοντας λόγο για «αγάπη» των Βρετανών για τη Γαλλία που είναι «αδύνατον να ξεριζωθεί».
Τι προβλέπει η συμφωνία AUKUS
Η συμφωνία AUKUS προβλέπει συνεργασία σε πολλούς τομείς άμυνας και τεχνολογίας, πληροφοριών και κβαντικής τεχνολογίας καθώς και για την απόκτηση πυραύλων κρουζ, αλλά η σημαντικότερη πτυχή της αφορά στα πυρηνοκίνητα υποβρύχια, που θα ναυπηγηθούν στην Αδελαϊδα της νότιας Αυστραλίας, με την εμπλοκή των ΗΠΑ και τις Βρετανίας σε συμβουλευτικό ρόλο και τεχνογνωσία για την παραγωγή τους. Τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια, όπως λέει ο Μάικλ Σούμπριτζ του Αυστραλιανού Ινστιτούτου Στρατηγικής Πολιτικής, «έχουν τεράστιες αμυντικές δυνατότητες και ως εκ τούτου αντίκτυπο στην περιοχή, αφού συνιστούν πραγματική ισχυρή αποτρεπτική δύναμη έστω και χωρίς πυρηνικά όπλα».
Τα υποβρύχια αυτά είναι πολύ πιο δύσκολα ανιχνεύσιμα σε σύγκριση με τα συμβατικά, λειτουργούν αθόρυβα και κινούνται εύκολα. Βάσει της συμφωνίας AUKUS θα ναυπηγηθούν τουλάχιστον οκτώ πυρηνοκίνητα υποβρύχια, αλλά δεν έχει διευκρινιστεί πότε θα ενταχθούν στο Πολεμικό ναυτικό της Αυστραλίας, που δεν διαθέτει πυρηνικές υποδομές και ως εκ τούτου η διαδικασία θα καθυστερήσεις. Δεν θα φέρουν πάντως, πυρηνικά όπλα, όπως το ξεκαθάρισε ο Αυστραλός πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον.
Σύμφωνα με όσα είπε ο Τζο Μπάιντεν κατά την ανακοίνωση της AUKUS την περασμένη Τετάρτη, ομάδες από τις τρεις χώρες θα διαβουλευτούν επί ενάμιση χρόνο για το πώς θα προχωρήσει το πρότζεκτ, χωρίς να παραβιάσει τους όρους της συνθήκης μη διάδοσης πυρηνικών όπλων. Ωστόσο, είναι η πρώτη φορά που ΗΠΑ και Βρετανία αποφασίζουν να εξάγουν πυρηνική τεχνολογία σε μη πυρηνική δύναμη κι αυτό είναι που καθιστά μοναδική αυτή τη σύμπραξη. Αμερικανός αξιωματούχος υπογράμμισε ότι από το 1958 είχαν να προβούν σε μια τέτοια κίνηση – δηλαδή να μοιραστούν μυστικά της τεχνολογίας πυρηνικής πρόωσης με τρίτη χώρα. Τότε το είχαν κάνει με τη Βρετανία.
