Όσοι ζούσαν στην Ελλάδα το 1923 έπεσαν να κοιμηθούν στις 15 Φεβρουαρίου και… ξύπνησαν την 1η Μαρτίου!
Αυτό ήταν το αποτέλεσμα του Βασιλικού Διατάγματος με το οποίο η χώρα προσχωρούσε στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο. Η προσαρμογή απαιτούσε να γίνει ένα… άλμα στο χρόνο. Όλοι τα μεσάνυχτα -ημερολογιακά- μεγάλωσαν κατά 13 μέρες.
Η Ελλάδα όπως θα γράψει και η «Εστία» την 1η Μαρτίου, που σύμφωνα με το παλιό ημερολόγιο ήταν η 16η Φεβρουαρίου, «προσχώρησε στην παγκόσμια ενότητα μετρήσεως χρόνου».
Ουσιαστικά οι Έλληνες κοιμήθηκαν…ανατολίτες και ξύπνησαν Ευρωπαίοι αφού και ημερολογιακά συμβάδιζαν, πλέον, μαζί τους.!
Βέβαια αυτή η αλλαγή δημιούργησε και προβλήματα. Πρακτικά. Τι θα γινόταν με τους μισθούς που πληρώνονταν σε μηνιαία βάση, τα ενοίκια, τα δικαστήρια που είχαν προσδιορίσει δίκες μέσα στις μέρες που… εξαφανίστηκαν; Μια προσεκτική ανάγνωση του Διατάγματος δίνει τις λύσεις. Οι Δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι πήραν 17/30 του μισθού τους, οι ενοικιαστές πλήρωσαν την ίδια αναλογία στον ιδιοκτήτη και τα δικαστήρια μετέθεσαν για τον Μάρτιο τις υποθέσεις που επρόκειτο να εκδικάσουν το β’ δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου.
Δεν έγινε το ίδιο και με τα ημερολόγια που αχρηστεύτηκαν. Το Διάταγμα εκδόθηκε στις 18 Ιανουαρίου όταν όλοι τα είχαν ήδη προμηθευτεί. Κι επειδή διαγράφηκαν 13 μέρες ούτε την αντιστοιχία ημερομηνίας και μέρας δεν μπόρεσαν έχουν. Έλεγαν ότι η 1η Μαρτίου θα ήταν Πέμπτη, ενώ με το νέο ημερολόγιο ήταν Τετάρτη!
Η εφημερίδα «Πατρίς» ενημέρωνε τους αναγνώστες της στην πρώτη σελίδα.
Οι γελοιογράφοι της εποχής δεν άφησαν ασχολίαστο το γεγονός.
Οι εφημερίδες δέχτηκαν με χαρά το νέο ημερολόγιο. Η «Πατρίς» για δύο μέρες αφιέρωσε σε αυτό ενυπόγραφο άρθρο του Διευθυντή της Γιώργου Λαμπρίδη στο οποίο γινόταν αναφορά στο… δυτικισμό, την στροφή της χώρας προς τη Δυτική Ευρώπη που ήταν η φυσική της θέση. Εντύπωση προκαλεί η αναφορά του αρθρογράφου στις ΗΠΑ αφού συνέδεε τον Δυτικό πολιτισμό με την μεγάλη χώρα πέραν του Ατλαντικού που αποτελεί, όπως γράφει, κι αυτή μέρος της Δύσης. Οι ΗΠΑ τότε δεν ήταν υπερδύναμη ούτε επιθυμούσαν να παίξουν ενεργό ρόλο στα πολιτικά πράγματα της Ευρώπης. Ο αρθρογράφος όμως έβλεπε… μπροστά.
Η Ελλάδα το 1923 προσπαθούσε να κλείσει τοις πηγές που άνοιξε η Τραγωδία στη Μικρά Ασία. Είχε προηγηθεί η εκτέλεση των Έξι και κυβερνούσε Επαναστατική Επιτροπή με πρωθυπουργό τον Στυλιανό Γονατά. Με δικές της ενέργειες επισπεύσθηκε η αλλαγή του ημερολογίου που είχε προαποφασιστεί από το 1919!
Οι περισσότερες φιλομοναρχικές εφημερίδες είχαν αναστείλει την κυκλοφορία τους κι όσες κυκλοφορούσαν περνούσαν από λογοκρισία. Ψήγματα συγκαλυμμένης διαφωνίας βρίσκουμε στο χρονογράφημα του Μπραν (Στάμος Μπράνιας) στην «Καθημερινή» στο οποίο παρατηρεί ότι ο Μάρτιος ήρθε χωρίς τα χελιδόνια.
Προέκυψε κι άλλο πρόβλημα. Το σοβαρότερο. Η Εκκλησία. Το ημερολόγιο ήταν «πολιτικό», άρα δεν την αφορούσε. Προς το παρόν. Όμως έπρεπε να προσαρμοστεί και αυτή. Για παράδειγμα ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου θα ήταν πια στις 6 Απριλίου κι όχι στις 25 Μαρτίου. Χανόταν έτσι το νόημα της Εθνεγερσίας του ’21 που η πολιτεία θα γιόρταζε με κάθε επισημότητα στις 25 Μαρτίου και θα το αποσυνέδεσε από την μεγάλη θρησκευτική γιορτή.
Οι συζήσεις κατέληξαν σε συμφωνία, με την έγκριση του Οικουμενικού Πατριοαρχείου, ένα χρόνο αργότερα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ημερολόγιο έγινε και θρησκευτικό στις 23 Μαρτίου 1924 ακριβώς για να συμπέσουν την 25η Μαρτίου η Εθνική και η θρησκευτική εορτή. Το ημερολόγιο το ονόμασε «διορθωμένο Ιουλιανό» για να αποφύγει την αναφορά στον πάπα που το καθιέρωσε και πήρε το όνομά του (Γρηγοριανό). Διατήρησε τις κινητές εορτές, ενώ ακόμα και σήμερα πολλοί το λένε «νέο» αποφεύγοντας την ονομασία «Γρηγοριανό». Οι αντιρρήσεις τους κόλπους της Εκκλησίας άρχισαν χρόνια αργότερα και από το1935 πήραν μορφή ανοιχτής διαφωνίας με τη δημιουργία των οργανώσεων Παλαιοημερολογιτών.
