Στη ζωή και το έργο των αδελφών Μανάκια, του Γιάννη και του Μίλτου αντίστοιχα που έμειναν στην ιστορία ως οι πρώτοι κινηματογραφιστές των Βαλκανίων, από τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα, ήταν αφιερωμένη η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη στον Πολυχώρο Δημ. Χατζής.
Μία εκδήλωση με τίτλο «Ήπειρος – Πίνδος – Μακεδονία – Ιωάννινα το 1900.
Με το φακό των αδελφών Μανάκια» στην οποία προβλήθηκαν συγκλονιστικά στιγμιότυπα των ταινιών τους, για πρώτη φορά. Πρόκειται για 42 μικρού μήκους σκηνές κινηματογραφικής υφής και περιεχομένου που γυρίστηκαν σε διάφορα σημεία της Πίνδου και των Δυτικών Βαλκανίων. Κατά το κυρίως μέρος τους γυρίστηκαν από το 1905 μέχρι το 1915 και αποτυπώνουν σημαντικά ιστορικά γεγονότα της περιόδου.
Συνολικά, οι αδελφοί Μανάκια τράβηξαν περισσότερες από 18.000 φωτογραφίες και σχεδόν 8 χιλιόμετρα φιλμ με τις περισσότερες φωτογραφίες και λήψεις τους να είναι αισθητικά άρτιες. Στην κινηματογραφική τους διαδρομή, όπως ανέφερε ο Αλέξανδρος Τζιόλας που ήταν ο κεντρικός ομιλητής και ιθύνων νους της προβολής, οι αδελφοί Μανάκια διέτρεξαν την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, φωτογραφίζοντας σε ένα συναρπαστικό αρχείο, επισήμους, βασιλείς, αξιωματούχους, στιγμές από την καθημερινή ζωή κοινωνικών ομάδων στα βλαχοχώρια της Πίνδου και όχι μόνο, αφήνοντας παρακαταθήκη έναν τεράστιο πλούτο για τις επόμενες γενιές.
Στην εκδήλωση προβλήθηκε ακόμη και βίντεο του 1955 με τον Μίλτο Μανάκια στο Μοναστήρι και της κηδείας του το 1964.
Χαιρετισμό στην αρχή της εκδήλωσης απηύθυνε ο Μηνάς Πασχόπουλος, αντιδήμαρχος Ιωαννίνων, αρμόδιος για θέματα Πολιτισμού.
Μοναδική πορεία
Ο Γιάννης και ο Μίλτος Μανάκια κατάγονταν από την Αβδέλλα Γρεβενών και έδρασαν σε όλη την περιοχή των κεντροδυτικών Βαλκανίων επί 50 σχεδόν χρόνια.
Ιθύνων νους και πρωτοπόρος ήταν ο Γιάννης (1878-1954), δάσκαλος καλλιγραφίας -ζωγραφικής στο επάγγελμα και μετέπειτα φωτογράφος και κινηματογραφιστής. Τον ακολούθησε ο Μίλτος (1880-1964) σε όλη την σπουδαία τους κοινή συνεργασία. Ήταν γόνοι πλούσιας οικογένειας. Ο παππούς τους ήταν έμπορος στην Αβδέλλα Γρεβενών και το επάγγελμα συνεχίστηκε και από τον πατέρα τους. Ξεκίνησαν το 1898 από τα Γιάννενα αλλά το 1906 μετακόμισαν και εγκαταστάθηκαν στο Μοναστήρι.
Το 1905 ο Γιάννης αγόρασε την πρώτη κινηματογραφική μηχανή στο Λονδίνο και την έφερε στα Βαλκάνια. Την ίδια χρονιά γυρίστηκαν οι πρώτες σκηνές κινηματογράφου στα Βαλκάνια. Οι «Υφάντρες» του 1905 είναι η πρώτη ταινία που γυρίστηκε στα Βαλκάνια, στην Αβδέλλα και είναι δική τους. Συνέχισαν την δουλειά με πάθος για τα επόμενα χρόνια ως πρωτοπόροι.
Ο Γιάννης το 1941 μετακόμισε οριστικά στη Θεσσαλονίκη, όπου και πέθανε ασκώντας το επάγγελμα του φωτογράφου στην παραλία της πόλης. Ο Μίλτος παρέμενε στο Μοναστήρι όπου και πέθανε το 1964.
Ο Θοδ. Αγγελόπουλος τούς τίμησε με την ταινία του «Το Βλέμμα του Οδυσσέα».
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
