Παρασκευή 29.03.2024
More

    10 μύθοι από όλη την Ελλάδα για τους Καλικάντζαρους

    Το Δωδεκαήμερο, από τα Χριστούγεννα ως την παραμονή των Φώτων, σ’ ολόκληρη την Ελλάδα, πιστεύουν πως βγαίνουν οι Καλικάντζαροι.

    Σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία τις μέρες αυτές τα «νερά είναι αβάφτιστα» και οι καλικάντζαροι βγαίνουν από τη Γη για να πειράξουν τους ανθρώπους και να τους ανακατέψουν τα σπίτια, διότι είναι άτακτοι και τους αρέσουν τα παιχνίδια.

    Βασικό χαρακτηριστικό τους είναι η ασχήμια τους, σε πολλές περιπτώσεις παρουσιάζονται με κόκκινα μάτια, πόδια γεμάτα τρίχες -σαν της μαϊμούς- και συνήθως είναι πάρα πολύ λαίμαργοι. Αγαπούν τις τηγανίτες και τα γλυκά. Σε πολλές περιπτώσεις παρουσιάζονται και ως κλέφτες και παλαιότερα όταν κάτι χανόταν από το σπίτι αποδίδονταν σε «κλοπή» καλικάντζαρου.

    1. Στην Άντισσα της Λέσβου λένε πως οι Καλικάντζαροι έρχονται την πρώτη μέρα του Δωδεκαημέρου, που είναι τα Χριστούγεννα. Όποιος πεθάνει και πάει στον άλλο κόσμο άψαλτος κι αλιβάνιστος, βρικολακιάζει και γίνεται Καλικάντζαρος.

    2. Στη Ρόδο, όποιο παιδί γεννηθεί ανήμερα τα Χριστούγεννα, το λένε «Κάο», Καλικάντζαρο. Λέγεται, λοιπόν, ότι οι «Κάηδες» σηκώνονται τη νύχτα απ’ το κρεβάτι τους, το πρώτο δεκαήμερο, κι ασυναίσθητα γυρίζουν έξω. Για να μην αγριέψει όμως το παιδί, οι δικοί του φροντίζουν να του κάνουν το «μονομερίτικο» ρούχο. Φωνάζουν, δηλαδή, στο σπίτι τους γυναίκες που να λέγονται Μαρίες και τους δίνουν μία μπάλα μπαμπάκι. Αυτές το κλώθουν, το κάνουν νήμα, το υφαίνουν και ράβουν ένα ρούχο, που θα το φορέσει ο Κάος. Όλη αυτή η δουλειά πρέπει να γίνει μέσα σε μια μέρα, γι’ αυτό και το ρούχο λέγεται «μονομερίτικο».

    3. Στην Κάρπαθο, οι μανάδες δένουν τη μέση των παιδιών τους, που είναι στις κούνιες, με «βάτους» τις χριστουγεννιάτικες μέρες, για να μην τους κάνουν κακό οι «Κάγοι», οι Καλικάντζαροι, που θα φύγουν απ’ τα σπίτια, όπως πιστεύουν, σαν περάσει η γιορτή τ’ Αϊ-Γιάννη.

    4. Στην Κύπρο πιστεύουν πως ο Καλικάντζαρος μπορεί να «αιχμαλωτιστεί», φτάνει ο άνθρωπος να τον δέσει από το πόδι με «μόλινο» (λινή κλωστή). Την παραμονή των Φώτων τελειώνει η δράση των Καλικαντζάρων πάνω στη Γη. Βιάζονται τότε να χωθούν γρήγορα πίσω στα βάθη της Γης, προτού ο παπάς αρχίσει ν’ αγιάζει τα νερά. Και για να μην ξεμείνει κανένας πάνω στη Γη, παρακινεί ο ένας τον άλλο να φύγουν. Λένε: «Φορτώστε να φορτώσουμε, κι αϊντέστε να φύγουνε, τ’ έφτασε ο τουρλόπαπας, με την αγιαστούρα του».

    5. Στην Κομοτηνή φοβούνται τόσο πολύ τους «Καρκατζέλ», ώστε τη νύχτα δεν σφυρίζουν ποτέ, για να μη μαζευτούν πολλοί μαζί και τους κάνουν κακό.

    6. Στα Επτάνησα πιστεύουν ότι τα «Λυκοτσαρδά» ή «Παγανά» είναι αόρατες δυνάμεις που μπορούν να κάνουν χιλιάδες κακά. Είναι τα κακοποιά σύνεργα του σκότους και των ποταμίσιων νερών, που παρουσιάζονται με το πρώτο άστρο των Χριστουγέννων, κι εξαφανίζονται με το αγίασμα των νερών, τα Φώτα.

    7. Στη Θράκη πιστεύουν ότι οι Καλικάντζαροι συνηθίζουν να κατεβαίνουν τη νύχτα από το τζάκι και ν’ αρπάζουν τα λουκάνικα, κι ότι χορεύουν γύρω από τα πηγάδια, όπου, αν πάει κανείς, τον βάζουν με το στανιό να χορέψει μαζί τους. Λέγεται ότι ανεβαίνουν στους ώμους των ανθρώπων που συναντούν τη νύχτα και προσπαθούν να τους πνίξουν αν δεν αποκριθούν σωστά σε ό,τι ερωτηθούν ή, κατ΄ άλλους, τους παρασύρουν σε χορό όπου τους καλούς χορευτές τους ανταμείβουν ή παίρνουν τη μιλιά σε όποιον μιλήσει κατά τη συνάντηση μαζί τους.

    8. Φήμες λένε πως προέρχονται από τους κενταύρους.

    9. Όποιος γεννιέται την «εποχή των Καλικαντζάρων» λένε πως είναι δειλός.

    10. Έχουν γυναίκες και παιδιά, ζευγαρώνουν και γεννούν σαν άνθρωποι. Είναι άμορφοι και μπορούν να αλλάζουν μορφή ή να μεταμορφώνονται.

    Όλα αυτά μέχρι την μέρα των Θεοφανείων καθώς με τον Αγιασμό εξαφανίζονται (μέχρι την επόμενη χρονιά).

    ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ

    ΔΗΜΟΦΙΛΗ