Κυκλώνες, πλημμύρες, κατολισθήσεις αλλά και ανθρώπινες απώλειες στον απολογισμό των πιο καταστροφικών καιρικών γεγονότων της χρονιάς
Το 2020 ήταν μια ακόμη χρονιά με ισχυρά καιρικά φαινόμενα, ορισμένα ιδιαιτέρως καταστροφικά, που προκάλεσαν πλημμύρες, κατολισθήσεις αλλά και 14 ανθρώπινες απώλειες, οι 12 εκ των οποίων οφείλονται στις σφοδρές κακοκαιρίες «Θάλεια» και «Ιανός».
Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr επιχειρεί έναν απολογισμό των καιρικών φαινομένων της χρονιάς που πέρασε, ξεχωρίζοντας 9 με πολύ σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, από τα συνολικά 25 ζημιογόνα καιρικά γεγονότα που καταγράφηκαν.
6-8 Ιανουαρίου: Η κακοκαιρία «Ηφαιστίωνας» εκδηλώνεται με θυελλώδεις ανέμους που προκαλούν σοβαρές ζημιές στο δίκτυο ηλεκτροδότησης σε περιοχές της Αττικής, στη Βοιωτία, σε νησιά των Κυκλάδων και στα Χανιά.
4-7 Απριλίου: Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κηρύσσονται Σκιάθος, Σκόπελος, Νότιο Πήλιο και Ζαγορά λόγω σοβαρών πλημμυρικών επεισοδίων.
26 Μάιος: Στην Σκόπελο, κεραυνός προκαλεί το θάνατο 52-χρονης γυναίκας και τον σοβαρό τραυματισμό του συζύγου της.
1 Ιουνίου: Στη Λέρο, ισχυρές βροχοπτώσεις προκαλούν υπερχείλιση χειμάρρων και σοβαρές ζημιές σε κτίρια και στο οδικό δίκτυο. Το νησί κηρύσσεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
10 Ιουνίου: Στην Κρήνη του δήμου Φαρσάλων, ένας άνδρας χάνει τη ζωή του από κεραυνό.
5-9 Αυγούστου: Η κακοκαιρία «Θάλεια» εκδηλώνεται με πλημμύρες και κατολισθήσεις, αφήνει πίσω της 8 νεκρούς, ζημιές σε 2.500 σπίτια και εκτεταμένες καταστροφές στην Εύβοια. Η Πυροσβεστική καλείται να απεγκλωβίσει πάνω από 100 άτομα. Η κακοκαιρία πλήττει επίσης τον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης και την Κέρκυρα.
17-20 Σεπτεμβρίου: Ο Μεσογειακός Κυκλώνας «Ιανός» αποδεικνύεται καταστροφικός, με εκτεταμένες πλημμύρες, μεταφορά λάσπης και φερτών και ανυπολόγιστες καταστροφές σε Ιόνιο και Θεσσαλία. 3 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην Καρδίτσα και 1 στη Λάρισα. 5.000 κτήρια υφίστανται ζημιές, ενώ σοβαρά είναι τα προβλήματα σε υποδομές, ηλεκτροδότηση, και υδροδότηση. Πάνω από 2.500 οι κλήσεις στην Πυροσβεστική για παροχή βοήθειας.
19-22 Οκτωβρίου: Ραγδαίες βροχοπτώσεις και χαλαζοπτώσεις προκαλούν πλημμύρες, κατολισθήσεις, ροή φερτών υλικών και προβλήματα σε υποδομές και στην ηλεκτροδότηση στα βόρεια τμήματα των νομών Ηρακλείου και Χανίων. Κινδύνεψαν άνθρωποι στον Καρτερό Ηρακλείου και στη Σούδα.
10 Νοεμβρίου: Νέες καταστροφικές πλημμύρες με ροή μεγάλου όγκου φερτών υλικών στο δήμου Χερσονήσου του νομού Ηρακλείου και σε περιοχές του νομού Ρεθύμνου. Σοβαρές είναι οι ζημιές στο δίκτυο ύδρευσης, σε καλλιέργειες και υποδομές.
Παράλληλα, καταγράφηκαν 96 σίφωνες ξηράς και θαλάσσης εκ των οποίων 7 ανεμοστρόβιλοι προκάλεσαν ζημιές και τραυματισμούς. Πιο συγκεκριμένα, ο ανεμοστρόβιλος που έπληξε το Νέο Ηράκλειο Αττικής στις 13 Οκτωβρίου προκάλεσε σοβαρές υλικές ζημιές και 3 άνθρωποι τραυματίστηκαν. Επίσης στο Γιαννιτσοχώρι Ηλείας στις 24 Σεπτεμβρίου μια Αγγλίδα τουρίστρια τραυματίστηκε σοβαρά από πτώση δέντρου κατά τη διάρκεια ανεμοστρόβιλου που εκδηλώθηκε στην περιοχή όπου παραθέριζε. Υλικές ζημιές προκλήθηκαν από ανεμοστρόβιλους και στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας, στον Αγιόκαμπο Λάρισας, στο Κατάκολο, στον Ρωμανό Μεσσηνίας και στον Ν. Μαρμαρά Χαλκιδικής. Μερικοί ακόμη υδροσίφωνες κινήθηκαν και στη στεριά προκαλώντας μικρές υλικές ζημιές.
Ο αριθμός των συνολικών καταγραφών σιφώνων το 2020 κυμάνθηκε κοντά στον μέσο όρο της δεκαετίας 2010-2019, δηλαδή περίπου 100 ανά έτος. Η μικρή έκταση και χρονική διάρκεια των σιφώνων δυσκολεύει την παρατήρηση και καταγραφή τους, έτσι οι καταγραφές που έχουμε θεωρητικά αποτελούν ένα μέρος του συνολικού αριθμού των σιφώνων που εκδηλώνονται στην πραγματικότητα. Η διάδοση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και η χρήση smartphones έχει βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό την καταγραφή όλων των καιρικών φαινομένων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι οι χρήστες του Facebook και Twitter του Meteo Gr ανέφεραν το 49% των σιφώνων στην Ελλάδα το 2020.
