Η πρόσφατη έκκληση της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας για τον περιορισμό χρήσης των τζακιών και γενικότερα της χρήσης καυσόξυλων για τις ανάγκες θέρμανσης, αντιμετωπίζεται μεν με σκεπτικισμό για προφανείς λόγους που σχετίζονται με την προστασία της δημόσιας υγείας, από την άλλη όμως και επειδή δεν υπάρχουν πολλές εναλλακτικές.
Η χρήση των καυσόξυλων, αλλά και η καύση ξύλων που είτε έχουν μεγάλο ποσοστό υγρασίας και δεν είναι ξερά, σε συνδυασμό με την καύση προϊόντων ξύλου που δεν ενδείκνυνται σε συνάρτηση με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν τοπικά, δημιουργούν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ εμφάνισης αιωρούμενων σωματιδίων, επικίνδυνων για τη δημόσια υγεία.
Το καμπανάκι του κινδύνου ήχησε από την Αντικαρκινική Εταιρεία, ωστόσο ηχεί περισσότερο έντονα από τις μετρήσεις που καταγράφονται στους σταθμούς μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην πόλη των Ιωαννίνων.
Η Περιφέρεια Ηπείρου σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων έχουν εγκαταστήσει ένα νέο σταθμό μέτρησης ποιότητας της ατμόσφαιρας που εντάσσεται στην Πράξη «Μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος», στον αύλειο χώρο του Λυκείου της Ζωσιμαίας Σχολής, που είναι πολύ περισσότερο σύγχρονος από τον προηγούμενο στην περιοχή της Κιάφας και οι μετρήσεις παρακολουθούνται online και καταγράφονται την ίδια στιγμή.
Τα ανώτερα επιτρεπόμενα όρια έχουν ξεπεραστεί σε πολλές περιπτώσεις τόσο στη διάρκεια του 2019, όπως αποτυπώνεται στα επίσημα στατιστικά στοιχεία που έχουν ήδη αποσταλεί στις αρμόδιες υπηρεσίες, όσο όμως και στις πρώτες ημέρες του νέου έτους.
Οι μεγαλύτερες τιμές
Οι υπερβάσεις των ανώτατων επιτρεπόμενων ορίων σύμφωνα με τον ΠΟΥ δεν θα πρέπει να ξεπερνούν αριθμητικά, τις 45 ημέρες ετησίως και ο αριθμός αυτός καταγράφεται συνολικά στην πόλη των Ιωαννίνων, που ξεπερνά την οριακή τιμή των 50 mg/m3.
Οι μεγαλύτερες τιμές από το 2019 και μέχρι σήμερα καταγράφηκαν μόλις τις τελευταίες ημέρες και συγκεκριμένα την Παρασκευή 3, το Σάββατο 4 και την Κυριακή 5 Ιανουαρίου.
Η μεγαλύτερη τιμή αιωρούμενων σωματιδίων ανά κυβικό μέτρο, καταγράφηκε την Κυριακή φτάνοντας τα 281 mg με τη μέση τιμή της ημέρας να φτάνει το 89.7 mg.
Ο μεγαλύτερος μέσος όρος στη διάρκεια μίας ημέρας καταγράφηκε το Σάββατο 4 Ιανουαρίου, στα 157 mg, ενώ και την Παρασκευή
3 Ιανουαρίου η μέση τιμή έφτασε τα 110 mg/m3.
Για το 2019 οι υψηλότεροι μέσοι όροι στη διάρκεια της ημέρας καταγράφηκαν τον Απρίλιο και συγκεκριμένα στις 24 και 25 με τη μέση τιμή να φτάνει τα 85.7 mg, το Νοέμβριο και συγκεκριμένα στις 26, όπου έφτασε τα 82.6 mg και οι μεγαλύτερες τιμές καταγράφηκαν το διάστημα 17 έως 19 Δεκεμβρίου με τις μέσες τιμές να φτάνουν τα 112.4 mg.
Τρεις σταθμοί και από το Αστεροσκοπείο
Στην πόλη των Ιωαννίνων επίσης αξίζει να σημειωθεί, ότι έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν και τρεις νέοι σταθμοί μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με την ευθύνη του Εθνικού Αστεροσκοπείου, που τοποθέτησε αντίστοιχους μετρητές στην Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και τη Λάρισα.
Γενικές συστάσεις
Με δεδομένο, ότι βρισκόμαστε στην καρδιά του χειμώνα και τουλάχιστον στην περιοχή των Ιωαννίνων έχουμε μπροστά μας τρεις δύσκολους μήνες, οι συστάσεις των αρμόδιων υπηρεσιών για τα μέτρα πρόληψης και μείωσης του κινδύνου για τους πολίτες παραμένουν επίκαιρες.
Τα αιωρούμενα σωματίδια [PM] είναι μικροσκοπικά στερεά ή υγρά που αιωρούνται στον αέρα. Οι πηγές σωματιδίων μπορούν να είναι φυσικές ή ανθρωπογενείς. Πιο σημαντικά, για τη δημόσια υγεία, είναι τα πολύ μικρά σωματίδια που μπορούν να εισπνευσθούν βαθιά μέσα στον πνεύμονα. Αυτά τα σωματίδια έχουν διάμετρο μικρότερη από 10 microns (περίπου το 1/7 του πάχους της ανθρώπινης τρίχας) και ορίζονται ως PM10. Είναι ένα μείγμα υλικών που μπορούν να περιλαμβάνουν καπνό, αιθάλη, σκόνη, αλάτι, οξέα και μέταλλα. Τα σωματίδια σχηματίζονται επίσης από καυσαέρια οχημάτων και βιομηχανιών. Το PM10 είναι ορατό ως θόλωση ή ως αιθαλομίχλη. Τα PM10 είναι από τα πλέον επιβλαβή από όλους τους ατμοσφαιρικούς ρύπους.
Γι’ αυτό, άτομα με αναπνευστικό πρόβλημα ή καρδιοπαθείς, καθώς παιδιά και τα άτομα άνω των 65 ετών, θα πρέπει να περιορίσουν τη σωματική άσκηση ή την δραστηριότητα και το χρόνο παραμονής τους, σε εξωτερικούς χώρους.
Άτομα με άσθμα, μπορεί να χρειαστούν πιο συχνά εισπνοές ανακουφιστικού φαρμάκου.
Επίσης, κάθε άτομο θα πρέπει να περιορίσει τη σωματική άσκηση, ιδιαίτερα αν αισθάνεται ενόχληση στα μάτια ή εμφανίζει βήχα, ρινική συμφόρηση ή ενόχληση στο λαιμό.
