Μπορεί κάποιος να διαφωνήσει με τη μεγάλη επένδυση που γίνεται στην ανάδειξη του ιστορικού χώρου του Σουλίου; Προφανώς όχι. Ειδικά για το Σούλι έπρεπε να είχαν γίνει κινήσεις πολύ νωρίτερα, όταν ακόμα και οι οδικές προσβάσεις είχαν προβλήματα.
Θα μπορούσε κάποιος να διαφωνήσει με την ανάδειξη των αρχαίων θεάτρων της Ηπείρου και τη διασύνδεσή τους; Αντιθέτως, έπρεπε το κράτος να είχε φροντίσει πολύ νωρίτερα για αρχαιολογικούς χώρους όπως η Κασσώπη ή τα Γίτανα.
Το ερώτημα που προκύπτει όμως πλέον είναι διαφορετικής τάξεως. Είναι ένα διπλό ερώτημα στην πράξη.
Πρώτον γιατί δεν επιταχύνεται το κρατικό πρόγραμμα ανάδειξης των ιστορικών χώρων της Ηπείρου. Λείπουν πόροι ή δεν υπάρχει πλήρης σχεδιασμός;
Και δεύτερον, ποιο είναι το συνολικό σχέδιο για την ανάπτυξη πολιτικών πολιτισμού; Γιατί σήμερα επενδύονται 8 εκατ. από την Περιφέρεια στο Σούλι, αλλά δεν ξέρουμε αν υπάρχουν άλλα 8 εκατ. για την καλλιτεχνική εκπαίδευση, για τις κλασσικές τέχνες ή για τις νέες τέχνες και τη σχέση με την τεχνολογία και τα νέα μέσα. Κι εδώ βρισκόμαστε πάλι μπροστά στο ερώτημα του ολοκληρωμένου σχεδιασμού.
Στο μεγαλύτερο βαθμό οι απαντήσεις βρίσκονται από την πλευρά του κράτους που έχει και τον κεντρικό συντονισμό. Όμως και οι τοπικές αρχές θα έπρεπε να έχουν τον δικό τους ολοκληρωμένο σχεδιασμό. Που δεν τον βλέπουμε. Δεν τον έχουν οι δήμοι, δεν τον έχει και η περιφέρεια.
Δεν έχουμε ακούσει για παράδειγμα τι θα γίνει με την ανάπτυξη των μουσικών σπουδών, της όπερας ή του μπαλέτου. Ή δεν είναι σημαντικά αυτά τα θέματα για την πολιτιστική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών.
Αλλά δεν έχουμε ακούσει τίποτα και για την ανάπτυξη των υποδομών. Θα έχει σύγχρονο κτίριο για Ωδείο η Κόνιτσα και νέα βιβλιοθήκη οι Φιλιάτες;
Οι αναφορές είναι τυχαίες για να φανεί και το εύρος των ζητημάτων που θέτουμε. Και δεν είναι ότι ολιγωρούν οι τοπικοί φορείς ή ότι δεν θέλουν. Ποιος δεν θέλει την πρόοδο για τον τόπο του. Όμως ειδικά στον πολιτισμό, λείπει η μέθοδος, ο συντονισμός, η δημιουργία ιεραρχημένων προγραμμάτων αναγκών και στοχεύσεων, οι μελέτες και η ωρίμανση έργων. Ο πολιτισμός όμως δεν είναι πολυτέλεια, αλλά το οξυγόνο κάθε κοινωνίας. Τον πολιτισμό άλλων κοινωνιών, άλλωστε, παλιότερων αναστηλώνουμε σήμερα. Κάτι θα έπρεπε να είχαμε διδαχτεί και τις προτεραιότητες του σήμερα.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ