H επόμενη πανδημία πιθανώς θα πιάσει τον κόσμο στον ύπνο παρόλες τις προόδους που κάναμε στη διάρκεια της Covid-19, προειδοποιεί το Παγκόσμιο Συμβούλιο Παρακολούθησης Ετοιμότητας (GPMB).
Η ετήσια έκθεση του, που παρουσιάστηκε στην 15η Παγκόσμια Σύνοδο Κορυφής για την Υγεία στο Βερολίνο αποκαλύπτει πληθώρα κινδύνων, που αυξάνουν την πιθανότητα εκδήλωσης νέων πανδημιών, όπως η αστικοποίηση, η εντατική αγροτική εκμετάλλευση, οι ανισότητες και η ραγδαία εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης.
17 επικίνδυνες επιδημίες ανά την υφήλιο μέσα στο 2024
Η προειδοποίηση έρχεται καθώς ο πλανήτης δείχνει να απέχει ελάχιστα από μια νέα δοκιμασία της παγκόσμιας ετοιμότητας για μια πανδημία, με την γρίπη των πτηνών H5NI να συνεχίζει να περνά από μολυσμένα ζώα και πουλερικά σε ανθρώπους στις ΗΠΑ και μια νέα παραλλαγή του ιού mpox να εξαπλώνεται τάχιστα στην κεντρική Αφρική.
Κι ενώ συντάσσονταν οι τελευταίες γραμμές της έκθεσης ένα ξέσπασμα του ιού Μάρμπουργκ, που σκοτώνει το 88% όσων μολύνονται απ’ αυτόν, προκάλεσε τον θάνατο άνω των 12 ανθρώπων στη Ρουάντα, σημαίνοντας συναγερμό στις Αρχές.
Μόνον το τρέχον έτος έχουν ήδη καταγραφεί 17 επιδημίες επικίνδυνων ασθενειών, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Κάθε νέα επιδημία αποκαλύπτει αδυναμίες στην παγκόσμια ετοιμότητα για πρόληψη μιας νέας πανδημίας, με τον ΠΟΥ να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την προετοιμασία των υγειονομικών συστημάτων.
Ο κόσμος δεν είναι έτοιμος για την επόμενη πανδημία
Το GPMB, μια πρωτοβουλία που υποστηρίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την Παγκόσμια Τράπεζα, περιγράφει στην έκθεση του 15 βασικούς παράγοντες κινδύνου για πανδημίες, οι οποίοι κατηγοριοποιούνται σε πέντε ξεχωριστές ομάδες: κοινωνικοί, τεχνολογικοί, περιβαλλοντικοί, οικονομικοί και πολιτικοί.
Τονίζει την επείγουσα ανάγκη να κατανοηθεί πόσο ευάλωτη είναι η παγκόσμια κοινότητα σε απειλές και απευθύνει έκκληση για μια ριζική αναπροσαρμογή της συλλογικής προσέγγισης στην προετοιμασία για πανδημίες.
H Joy Phumaphi, πρώην υπουργός Υγείας της Μποτσουάνα και συμπρόεδρος του GPMB, είπε ότι οι συστάσεις ισοδυναμούν με «μια τολμηρή αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο η παγκόσμια κοινότητα προσεγγίζει την ετοιμότητα». Όπως έχουν τα πράγματα, ωστόσο, ο κόσμος δεν είναι έτοιμος για μια άλλη πανδημία, είπε.
«Ο κόσμος δεν είναι έτοιμος για την επόμενη πανδημία. Η Αφρική δεν είναι έτοιμη, η Ευρώπη δεν είναι έτοιμη, η Αμερική δεν είναι έτοιμη, η Ωκεανία δεν είναι έτοιμη και η Ασία δεν είναι έτοιμη», υπογράμμισε.
Κίνδυνοι και συστάσεις
Η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ χωρών, αλλά και εντός τους, η εντατική κτηνοτροφία και η πιθανότητα μετάδοσης ζωογονοτικών ασθενειών είναι μερικές μόνον από τις κύριες απειλές που αναφέρονται στην έκθεση, η οποία παραθέτει επίσης νέους κινδύνους, πέραν των γνωστών και διαχρονικών.
Η ψηφιακή συνδεσιμότητα επέτρεψε στους επιστήμονες να αναλύουν και να κοινοποιούν γρήγορα τα δεδομένα των παθογόνων και να προσαρμόζουν τις απαντήσεις τους ταχύτερα. Ωστόσο, αυτό το ψηφιακό αποτύπωμα εκθέτει τα συστήματα υγείας και τις κοινωνίες σε κινδύνους. Οι κυβερνοεπιθέσεις, οι αυξημένες απειλές για τη βιοασφάλεια και η ταχεία διάδοση παραπληροφόρησης αυξάνουν τον κίνδυνο μιας πανδημίας, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Ωστόσο, η έκθεση τονίζει επίσης ότι η προθυμία για οικοδόμηση ευελιξίας στην απόκριση σε μια πανδημία, η προληπτική προστασία των κοινωνιών και η επένδυση σε συλλογικές προσπάθειες μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο και να ενισχύσουν το επίπεδο ετοιμότητας. «Για να προστατευθούν αποτελεσματικά, όλα τα έθνη πρέπει να ενισχύσουν τα συστήματα υγείας τους, να δώσουν προτεραιότητα στην κοινωνική προστασία και να διασφαλίσουν ότι οι βασικές υπηρεσίες υγείας είναι διαθέσιμες σε όλες τις κοινότητες, ιδιαίτερα στις πιο ευάλωτες και μειονεκτούσες», πρόσθεσε η έκθεση.
