Σε ποιοτικό και όχι σε ποσοτικό επίπεδο καταγράφονται και επικεντρώνονται τα προβλήματα και οι πιέσεις αντίστοιχα στα υδάτινα συστήματα, επιφανειακά και υπόγεια στην Περιφέρεια της Ηπείρου, με προτεινόμενα μέτρα και δράσεις από τους μελετητές της αναθεώρησης των Σχεδίων Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών, η οποία παρουσιάστηκε την Παρασκευή σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στο Τεχνικό Επιμελητήριο.
Η εκδήλωση διοργανώθηκε από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου – Δυτ. Μακεδονίας και τη Διεύθυνση Υδάτων του ΥΠΕΝ.
Η Περιφέρεια της Ηπείρου είναι αν όχι η μοναδική, από τις ελάχιστες της χώρας που δεν αντιμετωπίζει, ούτε και εκτιμάται πως θα αντιμετωπίσει σε σύντομο χρονικό διάστημα, κάποιο πρόβλημα με την επάρκεια ποσοτήτων στον υδροφόρο ορίζοντα, ενώ στα επιφανειακά ύδατα, αυτό που απαιτείται, είναι η ορθή διαχείριση, ώστε το νερό να καταλήγει ή να διέρχεται και να χρησιμοποιείται από όπου χρειάζεται και όπου υπάρχουν ανάγκες.
Όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος της Κοινοπραξίας της μελέτης 2ης αναθεώρησης, Γεώργιος Κοτζαγιώργης στο πλαίσιο της μελέτης ερευνήθηκαν δύο βασικά αντικείμενα.
Το πρώτο είναι η επικαιροποίηση των υδρολογικών μοντέλων με την αξιοποίηση στοιχείων 20ετίας, ώστε να υπολογίζονται με μεγαλύτερη πιστότητα οι απορροές των επιφανειακών υδάτων και το δεύτερο είναι το σχέδιο αντιμετώπισης της λειψυδρίας και της ξηρασίας που πρέπει να επικαιροποιείται διαρκώς.
«Το πρώτο βασικό συμπέρασμα είναι η ανάγκη της εξοικονόμησης του νερού, ώστε ο υπόγειος υδροφόρος να αξιοποιείται ως χώρος αποθήκευσης. Όμως η Ήπειρος δεν αντιμετωπίζει προβλήματα επάρκειας των ποσοτήτων, αλλά αυτό που χρειάζεται, είναι η σωστή διαχείρισή τους. Το δεύτερο και βασικό συμπέρασμα όμως είναι πως η ρύπανση που εντοπίζεται σε επιφανειακά και υπόγεια ύδατα, όπως στον κάμπο της Άρτας με νιτρορύπανση, εκεί όπου υπάρχουν συγκεντρωμένες πολλές πτηνοτροφικές και κτηνοτροφικές μονάδες, αλλά και στις περιοχή του Λούρου, λόγω των ιχθυοκαλλιεργειών. Σε ό,τι αφορά πάντως στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων η βαρύτητα πρέπει να δοθεί στο παραλίμνιο μέτωπο και στην επεξεργασία των λυμάτων. Υπάρχουν ακόμη και σήμερα προβλήματα που σχετίζοντα8ι με την επεξεργασία των λυμάτων, τα οποία όμως θεωρούμε, ότι με την ολοκλήρωση του δεύτερου βιολογικού θα βελτιώσουν πολύ την κατάσταση και στην ποιότητα των νερών της λίμνης και στην ποιότητα των νερών που μεταφέρεται μέσω της τάφρου Λαψίστας στον Καλαμά», ανέφερε ο κ. Κοτζαγιώργης.
Οι παρεμβάσεις της Περιφέρειας
Χαιρετισμό στην αρχή της εκδήλωσης εκ μέρους της Αποκεντρωμένης Διοίκησης απηύθυνε ο κ. Γαζής, συντονιστής της Α.Δ ενώ ο αντιπεριφερειάρχης και πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Ηπείρου Βασίλης Γοργόλης μίλησε για το θετικό αποτύπωμα των παρεμβάσεων της Περιφέρειας, τόσο σε γνωμοδοτικό επίπεδο, όσο και σε πρακτικό, κάτι που αποτυπώνεται ιδιαίτερα στη λίμνη Παμβώτιδα με τη βελτίωση της ποιότητας των υδάτων, όπως και στο παραλιακό μέτωπο της Ηπείρου με την κατασκευή του δικτύου αποχετεύσεων.
107 επιφανειακά συστήματα στην Ήπειρο
Σύμφωνα με τη 2η αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών, προκύπτει ότι στην Ήπειρο καταγράφονται 107 επιφανειακά υδατικά συστήματα. Από αυτά τα 23 ανήκουν στη Λεκάνη Απορροής (ΛΑΠ) Λούρου, 24 στη ΛΑΠ Καλαμά, 11 στη ΛΑΠ Αχέροντα, 29 στη ΛΑΠ Αράχθου, 13 στη ΛΑΠ Κέρκυρας – Παξών και 7 στη ΛΑΠ Λούρου. Από το σύνολο των 107 επιφανειακών συστημάτων τα 83 είναι ποτάμια, 4 λιμναία, 7 μεταβατικά και 13 παράκτια.
Η οικολογική κατάσταση των υδατικών συστημάτων χαρακτηρίζεται στις περισσότερες περιπτώσεις ως «καλή», με ανώτερο οικολογικό δυναμικό. Υπάρχουν όμως συγκεκριμένες περιοχές που η οικολογική τους κατάσταση χαρακτηρίζεται από «μέτρια» έως και «ελλιπής» και αυτές είναι ο βόρειος Αμβρακικός κόλπος και οι εκβολές του ποταμού Λούρου στις λιμνοθάλασσες «Ροδιά», «Τσουκαλιό» και «Λογαρού».
Στην ίδια κατηγορία της «μέτριας» οικολογικής κατάστασης εντάσσεται η λίμνη Παμβώτιδα και η περιοχή των εκβολών του Καλαμά.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει ωστόσο μία δεύτερη ταξινόμηση σχετικά με τη χημική κατάσταση των υδατικών συστημάτων στην Ήπειρο όπου η πλειονότητα αυτών είναι σε καλή κατάσταση πλην του βόρειου τμήματος του Αμβρακικού, του ποταμού Λούρου, ενός παραπόταμου ενδιάμεσα από Ζαγορίτικο και Μετσοβίτικο ποταμό, μίας περιοχής στης πηγές του Αώου και στις εκβολές του Καλαμά.
40 υπόγεια συστήματα
Στο πλαίσιο της 2ης Αναθεώρησης προσδιορίζονται 40 υπόγεια υδατικά συστήματα, η ποσοτική κατάσταση των οποίων είναι καλή, όπως και η χημική τους κατάσταση με εξαίρεση την περιοχή του βόρειου Αμβρακικού. Οι βασικότερες πιέσεις των συστημάτων είναι οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων, οι εκβολές δικτύων αποχέτευσης σε φυσικό αποδέκτη, οι μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, οι βιομηχανικές μονάδες, οι κτηνοτροφικές μονάδες, οι υδατοκαλλιέργειες και ιχθυοκαλλιέργειες όπως και οι διαρροές από ΧΥΤΑ και ΧΑΔΑ.
Μέτρα
Μεταξύ των μέτρων που προτείνονται, είναι η προώθηση και αποδοτική και αειφόρος χρήση του νερού, που αποτελούν ευθύνη των κατά τόπους ΔΕΥΑ και ακόμη μέτρα για την προστασία των υδάτων που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση, μέτρα ελέγχου απόληψης επιφανειακού και υπόγειου νερού, μέτρα για τις σημειακές πηγές απορρίψεων, ανασύσταση και αποκατάσταση περιοχών υγροτόπων, αλλά και περιορισμοί, όροι και προϋποθέσεις κατασκευής νέων γεωτρήσεων στο υποσύστημα Μιτσικελίου – Βελλάς, καθώς και της επέκτασης αδειών υφιστάμενων χρήσεων νερού.
Η διαδικασία διαβούλευσης επί της 2ης Αναθεώρησης του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί εντός του Νοεμβρίου.
Παραίτηση από το Συμβούλιο Υδάτων
Στο πλαίσιο της χθεσινής εκδήλωσης πάντως, υποβλήθηκαν και οι παραιτήσεις των εκπροσώπων περιβαλλοντικών οργανώσεων από το Συμβούλιο Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτ. Μακεδονίας.
«Μοιραζόμαστε, μαζί με τα υπόλοιπα μέλη του Συμβουλίου, το θλιβερό ρεκόρ να συμμετέχουμε σ’ ένα συλλογικό όργανο, το οποίο δεν έχει συγκληθεί για να συνεδριάσει ούτε μία (!) φορά από το 2014. Ούτε για την προηγούμενη 1η Αναθεώρηση, που υπήρχε υποχρέωση από το νόμο, ούτε για σημαντικά θέματα προστασίας και διαχείρισης των υδάτων, που όφειλε ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και να μας ενημερώνει και να συγκαλεί το Συμβούλιο Υδάτων, κατά το γράμμα και το πνεύμα της Οδηγίας.
Είναι προφανές ότι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση και η Κυβέρνηση είναι απόλυτα εχθρικές στη συμμετοχική διαχείριση του νερού, που κατά τα άλλα αποτελεί νομική και πολιτική τους υποχρέωση. Δεν θέλουμε να συμμετέχουμε σ’ ένα αδρανές και διακοσμητικό όργανο και υποβάλλουμε τις παραιτήσεις μας», καταλήγουν οι κ.κ. Παπαδημητρίου και Μπούκας αντίστοιχα, που συνυπογράφουν την επιστολή παραίτησης.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
