Αυξήθηκαν τα νοικοκυριά με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο
Ενδεικτικά για τις συνέπειες της πανδημίας στην μεσαία τάξη είναι τα στοιχεία της ΓΣΕΒΕΕ, όπως προέκυψε από έρευνα του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων ΓΣΕΒΕΕ.
Όπως σημειώνει η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας, «εμφανείς είναι οι επιπτώσεις από την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης στην μεταβολή των εισοδημάτων των νοικοκυριών το 2020, καθώς το εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών το 2020 μειώθηκε κατά μέσο όρο 11,5%. Επίσης, οι οικονομικές επιπτώσεις από την υγειονομική κρίση έχουν διευρύνει τις ανισότητες μεταξύ των ίδιων των νοικοκυριών».
Συγκεκριμένα, από τη μία πλευρά μειώθηκαν τα νοικοκυριά που ανήκουν στις μεσαίες εισοδηματικά κατηγορίες, ενώ από την άλλη μεριά αυξήθηκε το χάσμα μεταξύ του αριθμού των φτωχότερων και εκείνου των πλουσιότερων νοικοκυριών.
Η πανδημική κρίση φαίνεται να οδηγεί επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία, σε αύξηση του ιδιωτικού χρέους που διογκώθηκε κατά την διάρκεια της δεκαετούς οικονομικής κρίσης και αποτέλεσε ένα από τα βασικά εμπόδια για τις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας. Από τα στοιχεία της έρευνας φαίνεται πως το 2020 το ποσοστό των νοικοκυριών με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο (εφορία, ασφαλιστικά ταμεία) αυξήθηκε κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες.
«Με βάση αυτά και για την αποφυγή εκ νέου διόγκωσης του ιδιωτικού χρέους, και υπονόμευσης των αναπτυξιακών δυνατοτήτων της χώρας είναι ανάγκη να υιοθετηθούν επαρκή μέτρα διευθέτησης των οφειλών που δημιουργήθηκαν. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την οικονομική κατάσταση επιχειρήσεων και νοικοκυριών και να είναι προσαρμοσμένα έτσι ώστε να μην ναρκοθετούν την βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και να μην επιδεινώνουν την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών» αναφέρει η ΓΣΕΒΕΕ.
4 στα 10 νοικοκυριά ανέφεραν μείωση του εισοδήματός τους
Πιο αναλυτικά σύμφωνα με την έρευνα, περίπου 4 στα 10 νοικοκυριά, δηλαδή το ποσοστό 37,5% ανέφεραν μείωση του εισοδήματός τους, η οποία μεοσταθμικά άγγιξε πέρυσι το 34,71%. Την ίδια ώρα, μόλις το 8,1% ανέφερε ότι το εισόδημά του αυξήθηκε, με τον μέσο όρο της αύξησης να αγγίζει το 16,94%.
Ανησυχητικό θεωρείται ένα ακόμη εύρημα της έρευνας της ΓΣΕΒΕΕ, στο οποίο καταγράφεται διεύρυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων και ασφυκτική πίεση της μεσαίας τάξης.
Σύμφωνα με την έρευνα πέρυσι αυξήθηκε στο 6% από 4,6% που ήταν το 2019, το ποσοστό των νοικοκυριών με ετήσιο εισόδημα έως 5.000 ευρώ και στο 6,7% από 5,8% το ποσοστό των νοικοκυριών με ετήσιο εισόδημα πάνω από 30.000 ευρώ. Ωστόσο, μειώθηκε το ποσοστό των νοικοκυριών που ανήκει στις μεσαίες εισοδηματικά κατηγορίες και ιδιαίτερα εκείνα που κατατάσσονται στην κατηγορία με εισόδημα 18.001-25.000 ευρώ, όπου υποχώρησαν σχεδόν 5 μονάδες (16% το 2020, έναντι 20,9% το 2019).
Στάση πληρωμών
Τα στοιχεία δείχνουν ότι 4 στα 10 νοικοκυριά το μηνιαίο εισόδημα εξαντλείται πριν το τέλος του μήνα. Μεσοσταθμικά για αυτά τα νοικοκυριά επαρκεί για 19 ημέρες. Με 1 στα 10 νοικοκυριά (ποσοστό 10,3%) να αναφέρει ότι το εισόδημα του δεν επαρκεί για να καλύψει ούτε τις βασικές του ανάγκες και 1 στα 4 (23%) να έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο (εφορία και ασφαλιστικά ταμεία).
Αυξημένο κατά 7 μονάδες, σε σχέση με την έρευνα του 2019, παρουσιάζεται και το ποσοστό των νοικοκυριών -17,7% του δείγματος- που θεωρεί πως δεν θα καταφέρει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις προς το Δημόσιο. Τα μεγαλύτερα ποσοστά αδυναμίας καταγράφουν τα νοικοκυριά με εισόδημα έως 10.000 € (30,2%), τα νοικοκυριά που δηλώνουν ως κύρια πηγή εισοδήματος τα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα (29,1%), τα νοικοκυριά που διαμένουν στην γεωγραφική περιοχή Νησιά Αιγαίου και Κρήτη (28,5%) και τα νοικοκυριά με άνεργο μέλος (25,2%).
Την ίδια στιγμή πάνω από 1 στα 3 νοικοκυριά (35,6%) αναμένει επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, έναντι μόλις 13,5% που εκτιμά πως θα βελτιωθεί ενώ 4 στα 10 νοικοκυριά (ποσοστό 44,5%) δεν περιμένει κάποια μεταβολή. Η σύνταξη παραμένει η κύρια πηγή εισοδήματος για το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών νοικοκυριών (44,3%).
Μάλιστα η ΓΣΕΒΕ επισημαίνει ότι είναι απαισιόδοξες οι όποιες προσδοκίες των νοικοκυριών σχετικά με την οικονομική τους κατάσταση και για το 2021.