Κάποια στιγμή θα τελειώσουν τα περιοριστικά μέτρα. Αναγκαστικά γιατί καμιά κοινωνία δεν αντέχει τους περιορισμούς για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Αλλά και γιατί η ζωή θα πρέπει να συνεχιστεί όπως και η οικονομία. Η επιλογή των μέτρων γίνεται τώρα και είναι αυστηρή, ακριβώς για να μπορεί στο τέλος η κοινωνία να είναι όρθια και να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις. Αν αντίθετα επιλεγόταν μια πολιτική με λιγότερους περιορισμούς όπως συνέβη αρχικά σε κάποιες χώρες, η πιθανότητα να υπάρχουν απρόσμενες εξελίξεις θα ήταν πολύ μεγάλη.
Κανένας μας, καμιά κοινωνία δεν αντέχει τους μαζικούς θανάτους. Ο κάθε θάνατος, το κάθε νούμερο στις στατιστικές, έχει πίσω τους πολλές, πολλές ανθρώπινες ιστορίες και συνοδεύεται με το αίσθημα της απώλειας και της βαθιάς οδύνης.
Ακούγεται αυτονόητο κάτι τέτοιο, αλλά δεν είναι. Γιατί πολλοί παρασύρονται από τις καμπύλες και τους αριθμούς και πολιτικολογούν με την ελαφρότητα που δημιουργεί η απόσταση από την πραγματικότητα. Στην πράξη όμως, όταν χάσουμε έναν δικό μας όλα θα είναι πολύ διαφορετικά. Κι αυτό παλεύουμε να αποφύγουμε, μέχρι να βρεθούν τα φάρμακα και τα εμβόλια.
Κανείς δεν μπορεί σήμερα να περιγράψει το τι θα γίνει την επόμενη μέρα και ποιες θα είναι οι συνέπειες. Με σενάρια μιλάνε οι περισσότεροι και με τις παλιότερες εμπειρίες, κυρίως από τους δύο μεγάλους πολέμους. Με το παρελθόν όμως όλα είναι λυμένα αφού μιλάμε εκ του αποτελέσματος. Το μέλλον… είναι πρόβλημα. Κι αυτή η μεγάλη αβεβαιότητα για το τι θα συμβεί με την πανδημία, έρχεται σε αντίφαση με το αίσθημα που έχουμε κατακτήσει στον κόσμο μας, ότι ελέγχουμε την πραγματικότητά μας. Η αβεβαιότητα συνιστά παράγοντα ανησυχίας ακριβώς γιατί έχουμε πειστεί ότι η τεχνολογία, η επιστήμη, ο τρόπος ζωής μας σήμερα, μας έχουν κάνει ασφαλείς, νιώθουμε ότι ελέγχουμε τον κόσμο μας, ότι μπορούμε να προγραμματίσουμε τη ζωή μας. Η πανδημία αποδεικνύει ότι τίποτα δεν μπορεί να είναι απόλυτα προγραμματισμένο. Όμως οι λύσεις στα χέρια μας είναι πάλι η επιστήμη και η τεχνολογία.
Και η πεποίθηση ίσως πλέον, ότι την επόμενη φορά θα είμαστε ανοιχτοί σε περισσότερα ενδεχόμενα και θα προετοιμαζόμαστε καλύτερα. Βασισμένοι σε δείκτες και κριτήρια που θα ξεπερνούν την οικονομική επιτυχία, τις ατομικές κατακτήσεις και τις αφέλειες περί αθανασίας και κυριαρχίας που μας διακατέχουν.
