Με τη Μεγάλη Παρασκευή έρχεται και η κορύφωση του θείου δράματος, για την οποία προετοιμαζόμαστε ήδη από την έναρξη της Μεγάλης Εβδομάδας.
Όπως γίνεται καθ’ όλη τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, κάθε απόγευμα ψάλλεται ο Όρθρος της επόμενης ημέρας. Έτσι, η Ακολουθία των Παθών της Μεγάλης Παρασκευής, έχει πραγματοποιηθεί από εχθές, με σκοπό να μετάσχουν όλοι οι πιστοί στα πτύσματα, τα μαστιγώματα, τις κοροϊδίες, τους εξευτελισμούς, τα χτυπήματα, το αγκάθινο στεφάνι, τη Σταύρωση και το θάνατο του Ιησού.
Αυτό σημαίνει ότι και σήμερα στην εκκλησία θα ακουστεί ο Όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου, αν και είναι Μεγάλη Παρασκευή.
Μεγάλη Παρασκευή – Τι γιορτάζουμε
Τη Μεγάλη Παρασκευή γιορτάζουμε την ταφή του Κυρίου και την κάθοδό του στον Άδη, όπου κήρυξε σε όλους τους νεκρούς.
Έτσι, από τα ξημερώματα της Μεγάλης Παρασκευής στολίζεται ετοιμάζεται ο επιτάφιος, ο οποίος στολίζεται με ανοιξιάτικα άνθη. Έπειτα, λίγο πριν από τις 11 το πρωί, πραγματοποιούνται οι ακολουθίες των Μεγάλων Ωρών, με τις γυναίκες παραδοσιακά να ψέλνουν το μοιρολόι της Παναγίας και να κλαίνε για τον Χριστό.
Στις 12 το μεσημέρι τελείται ο Εσπερινός της Αποκαθηλώσεως, δηλαδή την ταφή ρου. Τότε, ο Χριστός αποκαθηλώνεται και τοποθετείται στον Επιτάφιο, με τους πιστούς να προσκυνούν και να αποτείνουν φόρο τιμής στον σταυρωθέντα.
Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, γίνεται η περιφορά του επιταφίου, ενώ παράλληλα ψάλλεται ο επιτάφιος θρήνος, δηλαδή ο Όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου.
Τα εγκώμια του επιτάφιου θρήνου:
Μεγάλη Παρασκευή – Τα έθιμα, τι τρώμε
Όπως είπαμε και παραπάνω, ο επιτάφιος στολίζεται ήδη από τα ξημερώματα της Μεγάλης Παρασκευής ή και από το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης. Μετά την Αποκαθήλωση, οι πιστοί πηγαίνουν στις εκκλησίες για να προσκυνήσουν τον επιτάφιο και έπειτα περνάνε κάτω από αυτόν για να λάβουν ευλογία.
Οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα σε όλες τις ενορίες της χώρας, ενώ σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, φτιάχνεται ένα ομοίωμα του Ιούδα, το οποίο και καίγεται. Επίσης, την ημέρα αυτή πολλοί πιστοί επισκέπτονται τους τάφους των αγαπημένων τους προσώπων που έχουν φύγει από τη ζωή.
Πρόκειται για μια ημέρα άλαδης νηστείας, πράγμα που σημαίνει ότι τα φαγητά μαγειρεύονται αλάδωτα, αφού απαγορεύεται η κατάποση του λαδιού. Παραδοσιακό πιάτο είναι οι αλάδωτες, νερόβραστες φακές, οι οποίες συνοδεύονται με μπόλικο ξύδι.
Το ξύδι βέβαια χρησιμοποιείται ακόμα και αν δεν καταναλωθούν φακές, με ορισμένους πιστούς μάλιστα να πίνουν λίγο ξύδι σκέτο, την ημέρα της Μεγάλης Παρασκευής. Αυτό γίνεται για δύο λόγους: αφενός σε ανάμνηση του περιστατικού με τον στρατιώτη που έδωσε στον Ιησού ξύδι, όταν εκείνος ζήτησε νερό καθώς βρισκόταν πάνω στο σταυρό, αφετέρου διότι το ξύδι συμβολίζει Μαρτύριο του Χριστού πάνω στο Σταυρό.
Στην Κρήτη, οι πιστοί συνηθίζουν να βράζουν σαλιγκάρια και να πίνουν το ζουμί τους, που έχει γεύση ξινή, ενώ στην Πάρο παρασευάζεται ταχινόσουπα, με κριθαράκι, ταχίνι και λεμόνι.
Σύμφωνα με την ορθοδοξία, η Μεγάλη Παρασκευή είναι κατ’ έθιμο αργία, δηλαδή τυπικά απαγορεύεται πάσα εργασία, αφού οι πιστοί πενθούν. Θεσμικά, η ημέρα είναι αργία για τους περισσότερους εργαζομένους στο Δημόσιο, ωστόσο για τους μισθωτούς των εμπορικών καταστημάτων πρόκειται για ημιαργία, δηλαδή τα μαγαζιά κλείνουν στη 1 το μεσημέρι. Ορισμένοι υπάλληλοι στον ιδιωτικό τομέα εργάζονται, ανάλογα με τη Σύμβαση Εργασίας της κάθε επιχείρησης.
