Ποιος είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος και τα μέτρα που μπορούν να τον μειώσουν
Νέα μελέτη έδειξε πως τουλάχιστον ένα εκατομμύριο Αμερικανοί, κινδυνεύουν να εμφανίσουν άνοια μέχρι το 2060, ποσοστό διπλάσιο από αυτό που υπολογίζεται ότι διατρέχει σήμερα κίνδυνο να εμφανίσει νευροεκφυλιστική ασθένεια.
Η εκτίμηση αυτή, βασίζεται σε μια νέα μελέτη που διαπίστωσε υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσει κανείς άνοια, σε αρκετά μικρότερη ηλικία από εκείνη που πιστεύαμε πριν. Συγκεκριμένα οι άνθρωποι έχουν έως και 4 στις 10 πιθανότητες να εμφανίσουν τελικά άνοια, μετά τα 55 τους.
Μπορεί τα στοιχεία αυτά να είναι απογοητευτικά, ωστόσο όπως εξηγούν οι ειδικοί, υπάρχουν μέτρα που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο, όπως ο έλεγχος της υψηλής αρτηριακής πίεσης και άλλων προβλημάτων υγείας που επηρεάζουν αρνητικά τον εγκέφαλο.
Παράλληλα, όπως εξηγούν, η άνοια δεν έχει να κάνει μόνο με τη νόσο Αλτσχάιμερ. Το να χρειάζεται κανείς περισσότερο χρόνο για να θυμηθεί ένα όνομα ή πού έχει βάλει τα κλειδιά του, είναι τυπικό φαινόμενο της τρίτης ηλικίας. Αλλά η άνοια δεν είναι ένα φυσιολογικό μέρος της γήρανσης, είναι μια προοδευτική απώλεια της μνήμης, της γλώσσας και άλλων γνωστικών λειτουργιών. Επισημαίνουν μάλιστα, πως η «απλή» γήρανση είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος και ο πληθυσμός γερνάει ραγδαία.
Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή μορφή της άνοιας και οι σταδιακές αλλαγές στον εγκέφαλο που τελικά οδηγούν σε αυτήν, μπορεί να ξεκινήσουν ακόμη και δύο δεκαετίες πριν από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Άλλος τύπος είναι η αγγειακή άνοια, όταν καρδιακές παθήσεις ή μικρά εγκεφαλικά επεισόδια μειώνουν τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο. Πολλοί άνθρωποι έχουν και τα δύο, πράγμα που σημαίνει ότι τα αγγειακά προβλήματα θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τα συμπτώματα του Αλτσχάιμερ.
Ο κίνδυνος άνοιας διαφέρει ανάλογα με την ηλικία
Σε προηγούμενες μελέτες, οι ειδικοί εκτιμούσαν ότι περίπου το 14% των ανδρών και το 23% των γυναικών θα αναπτύξουν κάποια μορφή άνοιας κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Τώρα οι ερευνητές για τη συγκεκριμένη έρευνα, ανέλυσαν πιο πρόσφατα δεδομένα, από μια αμερικανική μελέτη που παρακολουθούσε την υγεία της καρδιάς και τη γνωστική λειτουργία περίπου 15.000 ηλικιωμένων ενηλίκων για αρκετές δεκαετίες.
Έτσι διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος αλλάζει με τις δεκαετίες, καθώς μόνο το 4% των ανθρώπων εμφάνισαν άνοια μεταξύ των ηλικιών 55 και 75 ετών. Ωστόσο για τους ανθρώπους που επιβιώνουν από τις «κοινές απειλές» για την υγεία μέχρι τα 75, ο κίνδυνος άνοιας στη συνέχεια εκτοξεύτηκε στο 20% μέχρι την ηλικία των 85 ετών και στο 42% μεταξύ των ηλικιών 85 και 95 ετών.
Συνολικά, ο κίνδυνος άνοιας κατά τη διάρκεια της ζωής μετά την ηλικία των 55 ετών, ήταν 35% για τους άνδρες και 48% για τις γυναίκες. Αξίζει να σημειωθεί πως οι γυναίκες ζουν γενικά περισσότερο από τους άνδρες, κάτι που αποτελεί βασικό λόγο για τη διαφορά αυτή.
Οι τρόποι για να μειωθεί ο κίνδυνος άνοιας
Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου που οι άνθρωποι δεν μπορούν να ελέγξουν, όπως η ηλικία και το αν έχει κανείς κληρονομήσει μια γονιδιακή παραλλαγή που ονομάζεται APOE4 και αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης του Αλτσχάιμερ. Όμως υπάρχουν τρόποι για να αποτρέψει κανείς ή τουλάχιστον να καθυστερήσει τα προβλήματα υγείας που συμβάλλουν στην άνοια.
Ένας από τους ερευνητές, εξηγεί για παράδειγμα πως φοράει κράνος όταν κάνει ποδήλατο, επειδή οι επανειλημμένες ή σοβαρές εγκεφαλικές κακώσεις από ατυχήματα ή πτώσεις αυξάνουν τον κίνδυνο άνοιας αργότερα στη ζωή.
Παράλληλα, προτείνεται η άσκηση, ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης, του διαβήτη και της χοληστερόλης. Για παράδειγμα, η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να μειώσει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο, ένας κίνδυνος όχι μόνο για την αγγειακή άνοια, αλλά που συνδέεται επίσης με ορισμένα χαρακτηριστικά της νόσου Αλτσχάιμερ.
Τέλος, οι ερευνητές προτείνουν στους ανθρώπους να είναι κοινωνικά και γνωστικά δραστήριοι, ακόμη και να δοκιμάσουν ακουστικά βαρηκοΐας αν η ηλικία φέρνει απώλεια ακοής, η οποία μπορεί να ωθήσει την κοινωνική απομόνωση. «Υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να ελέγξουμε, και αυτά τα πράγματα νομίζω ότι θα ήταν πολύ, πολύ σημαντικά για να χτίσουμε έναν καλύτερο εγκέφαλο καθώς γερνάμε», κατέληξαν.
Με πληροφορίες από AP
