Η επιστήμη βρίσκεται «στο κατώφλι μιας νέας κατηγορίας θεραπειών» αναφορικά με την εξέλιξη της σκλήρυνσης κατά πλάκας (MS), σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Cambridge.
Τα θετικά αποτελέσματα προκύπτουν από νέα κλινική δοκιμή (CCMR-Two), που πραγματοποίησαν ερευνητές στο Τμήμα Κλινικών Νευροεπιστημών του Cambridge.
Η ερευνητική ομάδα του κορυφαίου πανεπιστημίου αναφέρει, ότι τα αποτελέσματα φέρνουν τη σύγχρονη επιστήμη ένα ακόμη βήμα πιο κοντά στην παρεμπόδιση της εξέλιξης της νόσου. Ωστόσο, τονίζουν ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να κατανοηθεί πλήρως η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια της προτεινόμενης μεθόδου.
Σκλήρυνση κατά πλάκας: Ο συνδυασμός δύο ουσιών
Ένας συνδυασμός μετφορμίνης -φαρμάκου για την αντιμετώπιση του διαβήτη- και κλημαστίνης -αντιισταμινικού- μπορεί να βοηθήσει στην επιδιόρθωση της μυελίνης, της προστατευτικής επικάλυψης γύρω από τα νεύρα, η οποία καταστρέφεται στη σκλήρυνση κατά πλάκας (MS), προκαλώντας συμπτώματα όπως κόπωση, πόνο, σπασμούς και προβλήματα στη βάδιση.
Προηγούμενες αποδείξεις από μελέτες σε ζώα έδειξαν ότι η μετφορμίνη ενισχύει την επίδραση της κλημαστίνης στην αποκατάσταση της μυελίνης, αλλά μέχρι σήμερα τα δύο φάρμακα δεν είχαν δοκιμαστεί μαζί σε ανθρώπους. Τα αισιόδοξα νέα της τελευταίας δοκιμής παρουσιάστηκαν τώρα, στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Θεραπεία και την Έρευνα στη Σκλήρυνση κατά Πλάκας (ECTRIMS) -ένα από τα μεγαλύτερα ερευνητικά συνέδρια παγκοσμίως για την MS.
«Είμαι ολοένα και πιο βέβαιος ότι η “επαναμυελίνωση” αποτελεί μέρος της λύσης για τη διακοπή της προοδευτικής αναπηρίας στη MS», δήλωσε ο Δρ Nick Cunniffe, κλινικός λέκτορας Νευρολογίας στο Cambridge, ο οποίος ηγήθηκε της δοκιμής CCMR-Two.
«Χρειάζεται ακόμη να ερευνήσουμε τα μακροπρόθεσμα οφέλη και τις παρενέργειες προτού οι άνθρωποι με σκλήρυνση κατά πλάκας σκεφτούν να πάρουν αυτά τα φάρμακα. Όμως η διαίσθησή μου είναι ότι βρισκόμαστε στο κατώφλι μιας νέας κατηγορίας θεραπειών για να σταματήσουμε την εξέλιξη της MS, και μέσα στην επόμενη δεκαετία θα μπορούσαμε να δούμε την πρώτη αδειοδοτημένη θεραπεία που θα αποκαθιστά τη μυελίνη και θα βελτιώνει τη ζωή των ανθρώπων που ζουν με τη νόσο».
Μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, περισσότεροι από 150.000 άνθρωποι ζουν με MS. Παρόλο που υπάρχουν περίπου 20 θεραπείες τροποποίησης της νόσου για άτομα με υποτροπιάζουσα σκλήρυνση κατά πλάκας, και κάποιες που αναδύονται για ενεργή προοδευτική μορφή, δεκάδες χιλιάδες εξακολουθούν να μένουν χωρίς αποτελεσματική θεραπεία.
Τα υπάρχοντα φάρμακα δρουν μόνο στο ανοσοποιητικό σύστημα και δεν είναι σε θέση να σταματούν τη σταδιακή νευρική βλάβη που οδηγεί σε μακροχρόνια αναπηρία. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η προστασία των νεύρων από βλάβες, ενισχύοντας τη φυσική ικανότητα του οργανισμού να τοποθετεί ξανά μυελίνη στα νεύρα, θα μπορούσε να αποτελέσει μια νέα σελίδα στους τρόπους αντιμετώπισης των συνεπειών της MS στο σώμα.
«Χρειαζόμαστε απεγνωσμένα τρόπους να προστατεύσουμε τα νεύρα από βλάβες και να επιδιορθώσουμε τη χαμένη μυελίνη, και αυτή η έρευνα μάς δίνει πραγματική ελπίδα ότι τα φάρμακα αποκατάστασης της μυελίνης θα είναι μέρος του εύρους θεραπειών στο μέλλον», δήλωσε η Δρ Emma Gray, Διευθύντρια Έρευνας της MS Society. «Αυτά τα αποτελέσματα είναι πραγματικά συναρπαστικά και θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημείο καμπής στον τρόπο που αντιμετωπίζεται η MS.»
Σκλήρυνση κατά πλάκας: Η δοκιμή σε 70 άτομα
Περίπου 70 άτομα με υποτροπιάζουσα MS συμμετείχαν στις δοκιμές διάρκειας έξι μηνών, οι μισοί εκ των οποίων έλαβαν τον συνδυασμό φαρμάκων και οι υπόλοιποι εικονικό φάρμακο (placebo). Το κύριο κριτήριο για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας ήταν η εξέταση «οπτικά προκλητού δυναμικού», που μετρά πόσο γρήγορα ταξιδεύουν τα σήματα από τα μάτια στον εγκέφαλο. Η ταχύτητα των σημάτων μειώθηκε στην ομάδα του placebo μέσα σε έξι μήνες, αλλά παρέμεινε σταθερή στην ομάδα που πήρε τα φάρμακα.
Αν και το κύριο αποτέλεσμα ήταν θετικό, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι οι ασθενείς δεν ένιωσαν άμεσα καλύτερα με τα φάρμακα. Το όφελος από την αποκατάσταση της μυελίνης είναι ότι μονώνει και προστατεύει τα κατεστραμμένα νεύρα, αποτρέποντας την εκφύλισή τους σε βάθος χρόνου. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι φάρμακα που προάγουν την «επαναμυελίνωση» θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην αναπηρία μακροπρόθεσμα, κάτι που θα αποτελέσει αντικείμενο περαιτέρω μελέτης.
Ανοίγει ο δρόμος και για Αλτσχάιμερ ή Πάρκινσον
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η MS είναι μόνο η αρχή. Η εύρεση τρόπων προστασίας του εγκεφάλου πριν εγκατασταθεί μη αναστρέψιμη βλάβη είναι ζωτικής σημασίας σε όλες τις νευροεκφυλιστικές παθήσεις, από το Αλτσχάιμερ έως το Πάρκινσον. Αυτές οι ασθένειες κοστίζουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια στο Ηνωμένο Βασίλειο και επιβαρύνουν τεράστια το NHS και τους φροντιστές.
Η Hannah Threlfell, μία 43χρονη από το Abington, που διαγνώστηκε με υποτροπιάζουσα MS το 2019, συμμετείχε στη δοκιμή CCMR-Two με την ελπίδα ότι θα μπορούσε «να βοηθήσει τις μελλοντικές γενιές».
«Πριν διαγνωστώ, παρακολούθησα μια ομιλία του ειδικού στη MS, καθηγητή Alasdair Coles, για την πρωτοποριακή έρευνα στη νόσο. Αν και δεν ήξερα τότε ότι την έχω, θυμάμαι να σκέφτομαι πόσο απίστευτο ήταν που είχαν επιτευχθεί τόσα πολλά. Και τώρα που έχω MS, η συμμετοχή στη δοκιμή ήταν αυτονόητη», είπε η Threlfall.
«Λατρεύω να βοηθώ και ξέρω ότι η συμμετοχή μου σε αυτή τη δοκιμή θα κάνει τη διαφορά για κάποιον άλλον στο μέλλον! Αυτή η έρευνα μου δίνει ακόμη περισσότερους λόγους να πιστεύω ότι στη διάρκεια της ζωής μου όλοι οι ασθενείς με MS θα έχουν θεραπείες που θα τους ταιριάζουν».
Η CCMR-Two χρηματοδοτείται από δωρεές στην καμπάνια Stop MS της MS Society. Η καμπάνια στοχεύει να συγκεντρώσει 100 εκατ. λίρες μέχρι το τέλος του 2025 για να βρεθούν θεραπείες που θα μπορούσαν να επιβραδύνουν ή να σταματήσουν τη συσσώρευση αναπηρίας για όλους τους πάσχοντες από MS.
Με πληροφορίες από University of Cambridge
