Μετά την εμπορική συμφωνία
Σε αναμμένα κάρβουνα κάθονται οι επιχειρήσεις που εξάγουν προϊόντα στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και όσες προμηθεύονται αγαθά και υπηρεσίες από το «Νησί», καθώς το Brexit φέρνει ανατροπές παρά το μεταβατικό χρονικό διάστημα των τεσσάρων ετών.
Τα στοιχεία μιλάνε μόνα τους και δείχνουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι σημαντικός εμπορικός εταίρος για την Ελλάδα. Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2019 οι ελληνικές εξαγωγές στο Η.Β. αντιπροσώπευαν το 3,7% του συνόλου των εξαγωγών μας στον κόσμο, ενώ οι εισαγωγές το 2,1%. Έτσι, το Η.Β. ήταν για την Ελλάδα ο 7ος πελάτης και ο 14ος προμηθευτής.
Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της βρετανικής Υπηρεσίας Εσόδων και Τελωνείων, τα οποία αποτυπώνονται στη σχετική Έκθεση του Γραφείου Οικονομικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο. Πρώτο εξαγόμενο ελληνικό προϊόν στο ΗΒ είναι τα φάρμακα με μορφή δόσεων για λιανική πώληση (106 εκ. λίρες), με περίπου σταθερή πορεία σε σχέση με το 2018.
Ακολουθούν οι ευθείς σωλήνες χαλκού, οι εξαγωγές των οποίων υποχώρησαν ελαφρά το 2019 (-1,8%). Στην κατηγορία των γαλακτοκομικών, με 42,5 εκ. λίρες εξαγωγές η φέτα είναι το σημαντικότερο προϊόν, αν και σε φθίνουσα πορεία σε σχέση με το 2018 (-4,6%). Αντίθετα, πολύ καλή επίδοση καταγράφουν τα μη αρωματισμένα γιαούρτια όλων των κατηγοριών λιπαρών (αύξηση από 19% ως 130%). Από τα υπόλοιπα τρόφιμα, αξιοσημείωτη είναι η εξαιρετική εικόνα των παρασκευασμένων ντοματών (αύξηση εξαγωγών κατά 106%), της κορινθιακής σταφίδας (16%), των παρασκευασμάτων διατροφής (15%), των επιτραπέζιων σταφυλιών (9%), όπως και των παρασκευασμένων φρούτων αθροιστικά.
Αντίθετα, η εξαγωγή μειγμάτων για την παρασκευή προϊόντων αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής, όπως και ελιών υποχώρησε κατά 6%. Σημαντική υποχώρηση καταγράφεται και στις εξαγωγές εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου (-19%), οι οποίες ανέρχονται σε 3.265,4 χιλ. λίρες, ενώ ακόμα χαμηλότερα και επίσης πτωτική πορεία ακολουθούν οι εξαγωγές λαβρακίου. Μεικτή εικόνα παρατηρείται στις διάφορες κατηγορίες κρασιού, που πάντως ακόμα και αθροιστικά, παραμένουν σε πολύ χαμηλό επίπεδο (1.585,9 χιλ. λίρες ή 0,17% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών στο Η.Β.).
Ο τουρισμός αποτελεί τη βασική πηγή ελληνικών εισπράξεων από το Η.Β., με τα προσωπικά ταξίδια να αντιπροσωπεύουν 62,1% του συνόλου. Οι Βρετανοί είναι παραδοσιακά μεταξύ των τριών σημαντικότερων πελατών για το ελληνικό τουριστικό προϊόν. Περίπου 9% των αφίξεων προέρχεται από το ΗΒ, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, το 2017 αποτέλεσε ορόσημο, καθώς έσπασε το φράγμα των 3 εκ. Βρετανών τουριστών στην Ελλάδα. To 2019 καταγράφηκε υψηλό αφίξεων, σχεδόν 3,5 εκατομμύρια, αύξηση 19% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο.
Ο οδηγός της ΑΑΔΕ για συναλλαγές μετά το Brexit
Από αύριο, το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρείται τρίτη χώρα και οι διαδικασίες στα τελωνεία- και όχι μόνο- αλλάζουν άρδην. Ήδη η ΑΑΔΕ έχει δώσει αναλυτικές οδηγίες σε όλες τις τελωνειακές και φορολογικές υπηρεσίες, ωστόσο άπαντες κρατάνε την ανάσα τους για το πόσο ομαλά θα γίνει η μετάβαση. Ενδεικτικός είναι ο μίνι- οδηγός που δημοσιοποίησε η ΑΑΔΕ με αποδέκτες όσους συναλλάσσονται με το «Νησί».
- Επιχείρηση εγκατεστημένη στο Η.Β. έχει αποκτήσει ΑΦΜ για σκοπούς ΦΠΑ χωρίς ορισμό φορολογικού αντιπροσώπου για τη διενέργεια φορολογητέων πράξεων στην Ελλάδα, μπορεί να συνεχίσει και μετά την 31/12/2020;
Ναι, μπορεί να συνεχίσει τη διενέργεια των πράξεων αυτών στο εσωτερικό της Χώρας, διατηρώντας τον ίδιο Α.Φ.Μ., εφόσον ορίσει φορολογικό αντιπρόσωπο στο εσωτερικό της Χώρας. Ωστόσο, εφόσον πρόκειται για επιχείρηση που είναι εγκατεστημένη στη Βόρεια Ιρλανδία και επιθυμεί να διενεργήσει αποκλειστικά και μόνο παραδόσεις αγαθών φορολογητέων στο εσωτερικό της χώρας, μπορεί να συνεχίσει τη διενέργεια φορολογητέων πράξεων χωρίς ορισμό φορολογικού αντιπροσώπου στην Ελλάδα. Σημειώνεται ότι ο φορολογικός αντιπρόσωπος ευθύνεται αλληλεγγύως και εις ολόκληρο με τον εντολέα του ως προς το ΦΠΑ.
- Επιχείρηση εγκατεστημένη στο Η.Β. για τη διενέργεια φορολογητέων πράξεων στην Ελλάδα έχει αποκτήσει Α.Φ.Μ. για σκοπούς ΦΠΑ χωρίς ορισμό φορολογικού αντιπροσώπου. Για τις συναλλαγές που πραγματοποίησε στην Ελλάδα μέχρι την 31/12/2020 έχει υποχρέωση να υποβάλλει δήλωση ΦΠΑ μετά την ημερομηνία αυτή;
Ναι, για τις πράξεις αυτές υποχρεούται και μετά την 31/12/2020 να υποβάλλει δήλωση Φ.Π.Α.
- Επιχείρηση εγκατεστημένη στην Ελλάδα διενεργεί πωλήσεις ελληνικών προϊόντων σε εμπόρους στο Η.Β. (εκτός της Βόρειας Ιρλανδίας), οι οποίες απαλλάσσονται του Φ.Π.Α. ως ενδοκοινοτικές παραδόσεις. Μετά την 31/12/2020, μπορεί να συνεχίσει τη διενέργεια των πράξεων αυτών;
Μετά την 31/12/2020 μπορεί να συνεχίσει να διενεργεί πωλήσεις ελληνικών προϊόντων σε εμπόρους στο Η.Β.. Σημειώνεται ωστόσο ότι οι πράξεις που θα διενεργούνται από την ημερομηνία αυτή και μετά:
α) θα θεωρούνται ως εξαγωγές για τις οποίες θα πρέπει να εφαρμόζονται οι οριζόμενες από την τελωνειακή νομοθεσία διατάξεις.
β) δεν θα συμπεριλαμβάνονται σε ανακεφαλαιωτικούς πίνακες ενδοκοινοτικών παραδόσεων.
- Επιχείρηση εγκατεστημένη στην Ελλάδα διενεργεί πωλήσεις ελληνικών προϊόντων σε εμπόρους στην Βόρεια Ιρλανδία. οι οποίες απαλλάσσονται του Φ.Π.Α. ως ενδοκοινοτικές παραδόσεις. Μετά την 31/12/2020, μπορεί να συνεχίσει τη διενέργεια των πράξεων αυτών;
Ναι, μετά την 31/12/2020 μπορεί να συνεχίσει να διενεργεί πωλήσεις ελληνικών προϊόντων σε εμπόρους στην Βόρεια Ιρλανδία. Οι πράξεις που θα διενεργούνται από την ημερομηνία αυτή και μετά θα συμπεριλαμβάνονται στη δήλωση ΦΠΑ ως ενδοκοινοτικές παραδόσεις αγαθών, καθώς και σε ανακεφαλαιωτικούς πίνακες ενδοκοινοτικών παραδόσεων αγαθών.
Σημειώνεται ότι, στους εν λόγω ανακεφαλαιωτικούς πίνακες θα πρέπει να αναγράφεται ο ΑΦΜ/ΦΠΑ των υποκειμένων στο ΦΠΑ εμπόρων αγαθών της Βόρειας Ιρλανδίας με το πρόθεμα «XI».
- Επιχείρηση εγκατεστημένη στην Ελλάδα διενεργεί αγορές βρετανικών προϊόντων από εμπόρους στο Η.Β. (εκτός της Β. Ιρλανδίας), τις οποίες συμπεριλαμβάνει στη δήλωση ΦΠΑ ως ενδοκοινοτικές αποκτήσεις καθώς και στους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες ενδοκοινοτικών αποκτήσεων. Μετά την 31/12/2020 μπορεί να συνεχίσει τη διενέργεια των πράξεων αυτών;
Μετά την 31/12/2020 μπορεί να συνεχίσει να διενεργεί αγορές βρετανικών προϊόντων από εμπόρους στο Η.Β.. Σημειώνεται ωστόσο ότι οι πράξεις που θα διενεργούνται από την ημερομηνία αυτή και μετά:
α) θα θεωρούνται ως εισαγωγές για τις οποίες θα πρέπει να εφαρμόζονται οι οριζόμενες από την τελωνειακή νομοθεσία διατάξεις,
β) δεν θα συμπεριλαμβάνονται στη δήλωση ΦΠΑ ως ενδοκοινοτικές αποκτήσεις ούτε και σε ανακεφαλαιωτικούς πίνακες ενδοκοινοτικών αποκτήσεων.
- Επιχείρηση εγκατεστημένη στην Ελλάδα διενεργεί αγορές προϊόντων Βόρειας Ιρλανδίας από εμπόρους στην Βόρεια Ιρλανδία, τις οποίες συμπεριλαμβάνει στη δήλωση ΦΠΑ ως ενδοκοινοτικές αποκτήσεις καθώς και στους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες ενδοκοινοτικών αποκτήσεων. Μετά την 31/12/2020 μπορεί να συνεχίσει τη διενέργεια των πράξεων αυτών;
Ναι, μετά την 31/12/2020 μπορεί να συνεχίσει να διενεργεί αγορές προϊόντων από εμπόρους εγκατεστημένους στη Βόρεια Ιρλανδία. Οι πράξεις που θα διενεργούνται από την ημερομηνία αυτή και μετά θα συμπεριλαμβάνονται στη δήλωση ΦΠΑ ως ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών, καθώς και σε ανακεφαλαιωτικούς πίνακες ενδοκοινοτικών αποκτήσεων αγαθών. Σημειώνεται ότι, στους εν λόγω ανακεφαλαιωτικούς πίνακες θα πρέπει να αναγράφεται ο ΑΦΜ/ΦΠΑ των υποκειμένων στο ΦΠΑ εμπόρων αγαθών της Βόρειας Ιρλανδίας με το πρόθεμα «XI».
- Πρακτορείο ταξιδιών εγκατεστημένο στην Ελλάδα παρέχει υπηρεσίες «πακέτο» για ταξίδι-εκδρομή που πραγματοποιείται μετά την 31/12/2020 από την Ε.Ε. αποκλειστικά ή εν μέρει στη χώρα αυτή. Πώς αντιμετωπίζεται από πλευράς ΦΠΑ;
Η φορολογική αντιμετώπιση από πλευράς ΦΠΑ κρίνεται κατά τον χρόνο πραγματοποίησης του ταξιδιού – εκδρομή σε χώρες της Ε.Ε. και σε τρίτες χώρες και όχι κατά τον χρόνο είσπραξης της αντιπαροχής από μέρος του πρακτορείου. Συνεπώς, τα ταξίδια που θα πραγματοποιούνται μετά την 31.12.2020 θα θεωρούνται ως ταξίδια διενεργούμενα εν όλω ή εν μέρει εκτός Ε.Ε.
- Επιχείρηση εγκατεστημένη στην Ελλάδα παρείχε μέχρι 31/12/2020 υπηρεσίες προς επιχείρηση εγκατεστημένη στο Η.Β. για τις οποίες είχε υποχρέωση υποβολής ανακεφαλαιωτικών πινάκων παροχής υπηρεσιών. Εφόσον μετά την 31/12/2020 συνεχίζει να παρέχει υπηρεσίες, θα πρέπει να υποβάλλει για τις υπηρεσίες αυτές ανακεφαλαιωτικούς πίνακες παροχής υπηρεσιών;
Όχι, για τις παροχή υπηρεσιών που θα διενεργήσει μετά την 31/12/2020 δεν θα υποβάλλει ανακεφαλαιωτικούς πίνακες παροχής υπηρεσιών.
- Επιχείρηση εγγεγραμμένη στο ενωσιακό και μη ενωσιακό καθεστώς MOSS στο Η.Β., μετά την 31/12/2020, επιθυμεί να συνεχίσει να παρέχει ραδιοτηλεοπτικές, τηλεπικοινωνιακές και ηλεκτρονικές υπηρεσίες προς μη υποκείμενους στον φόρο στην Ένωση. Μπορεί να επιλέξει την Ελλάδα ως κράτος μέλος εγγραφής στο καθεστώς MOSS;
Ναι μπορεί η επιχείρηση να επιλέξει τη χώρα μας ως κράτος μέλος εγγραφής στο MOSS. Για πληροφορίες σχετικά με την εγγραφή στο καθεστώς MOSS στην Ελλάδα, μπορεί να αποστείλει αίτημα για πληροφορίες στην ηλεκτρονική διεύθυνση: elmoss@aade.gr.
- Επιχείρηση εγγεγραμμένη στο ενωσιακό και μη ενωσιακό καθεστώς MOSS στην Ελλάδα παρέχει ραδιοτηλεοπτικές, τηλεπικοινωνιακές και ηλεκτρονικές υπηρεσίες προς Βρετανούς μη υποκείμενους στον φόρο μετά την 31/12/2020. Πώς θα αποδώσει τον φόρο γι’ αυτές τις υπηρεσίες στο Η.Β.;
Η εν λόγω επιχείρηση για τις ανωτέρω υπηρεσίες που θα παράσχει μετά την 31/12/2020 προς Βρετανούς μη υποκείμενους στον φόρο θα πρέπει να απευθυνθεί στην αρμόδια βρετανική Φορολογική Αρχή για την εκπλήρωση τυχόν φορολογικών της υποχρεώσεων εκεί. Εννοείται ότι οι εν λόγω υπηρεσίες που παρέχονται προς Βρετανούς μη υποκείμενους στον φόρο μέχρι και την 31/12/2020 θα περιληφθούν στην οικεία δήλωση ΦΠΑ της φορολογικής περιόδου που αυτές αφορούν ακόμη και αν η δήλωση αυτή υποβληθεί μέσω του MOSS στην Ελλάδα σε μεταγενέστερη της 31/12/2020.
- Μετά την 31η Δεκεμβρίου 2020 είναι δυνατή η επαλήθευση της εγκυρότητας των ΑΦΜ/ΦΠΑ επιχειρήσεων του Ηνωμένου Βασιλείου μέσω του VIES-on-the-Web;
Μετά την 31η Δεκεμβρίου 2020 δεν είναι δυνατή η επαλήθευση της εγκυρότητας των ΑΦΜ/ΦΠΑ επιχειρήσεων του Ηνωμένου Βασιλείου μέσω του VIES-on-the-Web, με εξαίρεση τις επιχειρήσεις που εμπίπτουν στο άρθρο 8 του Πρωτοκόλλου της Συμφωνίας Αποχώρησης. Πρόκειται δηλαδή για επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στη Βόρεια Ιρλανδία στις οποίες έχει αποδοθεί διακριτός αριθμός φορολογικού μητρώου ΦΠΑ με το ειδικό πρόθεμα «ΧΙ» για συναλλαγές αγαθών.
Τα βασικά σημεία της Συμφωνίας για το Brexit σύμφωνα με την Kleopas Alliott Business Consultants
Εμπόριο
Διασφαλίζεται ότι για τις εμπορικές συναλλαγές δεν θα υπάρχουν δασμοί ή ποσοστώσεις στις εισαγωγές ή εξαγωγές, αλλά μια σειρά νέων συνοριακών κανονισμών «για όλα τα αγαθά που συμμορφώνονται με τους κανόνες καταγωγής». Με την προσέγγιση αυτή αποφεύγεται η διάσπαση στις αλυσίδες παραγωγής, που θα προκαλούσε πολλά προβλήματα σε αρκετούς τομείς, (π.χ. αυτοκινητοβιομηχανία). Βέβαια, θα υπάρχουν τελωνειακοί έλεγχοι στα σύνορα πράγμα που συνεπάγεται υψηλότερο κόστος. Ειδικά οι έλεγχοι στις εισαγωγές τροφίμων και ζωικών ειδών θα είναι πιο αυστηροί.
Ανταγωνισμός
Τα δύο μέρη δεσμεύονται να τηρήσουν τους ίσους όρους ανταγωνισμού, διατηρώντας τα υψηλά επίπεδα προστασίας σε πολλούς τομείς μεταξύ των οποίων η τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα, η φορολογική διαφάνεια και οι κρατικές επιδοτήσεις. Προβλέπεται όμως η δυνατότητα λήψης διορθωτικών μέτρων (π.χ. επιβολή τελωνειακών δασμών) αν μία από τις δύο πλευρές δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις αυτές.
Μεταφορές
Εξασφαλίζεται η αεροπορική, οδική και σιδηροδρομική σύνδεση των βρετανικών νησιών με την ηπειρωτική Ευρώπη, αλλά με μερικά μόνο από τα πλεονεκτήματά που απολάμβανε το Η.Β. όταν ήταν μέλος της ενιαίας αγοράς. Οι βρετανικές αεροπορικές θα έχουν ευρεία πρόσβαση για δρομολόγια προς ευρωπαϊκούς προορισμούς, δεν θα έχουν όμως τη δυνατότητα να συνδέουν προορισμούς εντός της Ε..Ε. Το Η.Β. θα χρειασθεί διμερείς συμφωνίες με τις χώρες-μέλη της ΕΕ για να αρχίσει τη μεταφορά εμπορευμάτων εκτός της Ε.Ε., (πχ προς ΗΠΑ, μέσω ΗΒ και αντίστροφα). Για τους Βρετανούς αυτοκινητιστές θα ισχύουν περιορισμοί ως προς τους ευρωπαϊκούς προορισμούς που μπορούν να διασχίσουν για τη μεταφορά των εμπορευμάτων. Το ίδιο ισχύει και τους Ευρωπαίους αυτοκινητιστές στη Βρετανία. Στόχος των ρυθμίσεων αυτών είναι να μην υπονομευθούν τα δικαιώματα των επιβατών, των εργαζομένων αλλά και η ασφάλεια των μεταφορών.
Ταξίδια – Εργασία
Οι πολίτες του Η.Β. θα έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν την περιοχή Schengen χωρίς Visa για 90 ημέρες. Δημιουργείται νέος μηχανισμός για την αναγκαία υγειονομική κάλυψη των ταξιδιωτών. Για την εργασία και διαμονή σε άλλες χώρες θα χρειάζονται άδειες από τις εθνικές αρχές. Τα επαγγελματικά προσόντα που είχαν αποκτηθεί στο Η.Β., από δικηγόρους και λογιστές, δεν θα αναγνωρίζονται στην Ε.Ε. και το αντίθετο.
Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες
Η δυνατότητα των χρηματοοικονομικών εταιριών να λειτουργούν στην αγορά εξαρτάται από το εάν θα έχουν εξασφαλίσει ειδικό καθεστώς. Θα επιτρέπεται όμως η πρόσβαση των πολιτών σε τραπεζικούς λογαριασμούς εκατέρωθεν. Η συμφωνία έχει επίσης προβλέψεις για πολλούς άλλους τομείς όπως την αλιεία, τα προγράμματα έρευνας και καινοτομίας, την δικαστική συνεργασία, τη μεταβίβαση δεδομένων, κ.α.
Η συνεργασία σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική, την ασφάλεια και την άμυνα δεν καλύπτεται από τη συμφωνία, γιατί το Η.Β. δεν ήθελε να διαπραγματευτεί αυτά τα ζητήματα. Εάν κάποια πλευρά δεν τηρήσει τη συμφωνία, θα αναλάβει να εξετάσει το πρόβλημα ένας μηχανισμός επίλυσης διαφορών, όπως γίνεται στις περισσότερες εμπορικές συμφωνίες, χωρίς το Δικαστήριο της Ε.Ε. να έχει δικαίωμα παρέμβασης σε αυτή τη διαδικασία. Η συμφωνία προβλέπει πως για όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω θα υπάρχει λεπτομερής ρύθμιση στις λεπτομέρειες εφαρμογής τους επόμενους μήνες ή και χρόνια.
Στο πλαίσιο συμφωνίας που επετεύχθη η Βόρεια Ιρλανδία θα παραμείνει στην εσωτερική αγορά και τελωνειακή ένωση της Ε.Ε.
