Μπορείς να σταματήσεις τον λόγο του μίσους από τη δημόσια σφαίρα; Αυτές τις μέρες συζητήθηκε, μάλλον επιδερμικά, η νομοθέτηση ελέγχου του περιεχόμενου σε καλλιτεχνικά έργα όπως οι στίχοι των τραγουδιών. Φάνηκε ότι δεν είναι έτοιμο ακόμα το πολιτικό σύστημα, αλλά και η κοινή γνώμη να συζητήσει σε βάθος τα θέματα που εγείρονται με τον ρατσιστικό λόγο ή τις διακρίσεις σε βάρος μειονοτήτων κλπ.
Το σημαντικότερο είναι να μπορέσουμε να εμποδίσουμε τον λόγο εκείνο που στηρίζεται σε ένα σχέδιο, που γίνεται με δόλο. Είναι άλλο μίας αφελής ρητορική και μία φλυαρία και άλλο μία σχεδιασμένη ρατσιστική επίθεση μέσα ακόμα και από ένα θεωρητικά έργο τέχνης όπως είναι η λογοτεχνία ή η μουσική.
Από την άλλη, πού είναι το όριο του σεβασμού στην ελεύθερη έκφραση και την ελευθεροτυπία; Έχουν δικαιώματα οι ρατσιστές;
Στην πράξη πάντως, δεν είναι και τόσο δύσκολο να ξεχωρίσει κάποιος τον λόγο του μίσους και του ρατσισμού. Τις περισσότερες φορές είναι απροκάλυπτος και δείχνει μόνος του τους στόχους του. Τότε είναι που χρειάζεται η κινητοποίηση της δημοκρατίας ώστε να μην πληγεί η ίδια. Γιατί ο ρατσισμός έχει συνέπειες, δεν είναι απλώς μία ελεύθερη έκφραση από τη στιγμή που παραβιάζει ατομικά και συλλογικά δικαιώματα. Ο ρατσισμός είναι μία παραβίαση της δημοκρατικής συνθήκης για αυτό και πρέπει να ελέγχεται και πρέπει να υπάρχουν και νομικές δικλείδες ασφαλείας.
Το κρίσιμο είναι, η οργανωμένη Πολιτεία να μην κάνει ότι δεν βλέπει και δεν ακούει. Αν παρέμβει έγκαιρα θα αποκαλυφθούν και οι δόλιοι στόχοι των ρατσιστών, αλλά θα υπάρξουν και οι κατάλληλες εγγυήσεις για την προστασία του κεκτημένου της ελεύθερης έκφρασης. Απαιτείται άλλωστε η κοινή λογική που λέει ότι κάποιος που διαπράττει ένα αδίκημα εν γνώσει του, δεν μπορεί να αφήνεται και ελεύθερος να το κάνει.
Ας ξεκινήσουμε από αυτό, ας εμποδίσουμε να αποκτά κανονικότητα ο ρατσιστικός λόγος και μετά πάμε και πιο πολύπλοκες και λεπτές εκφάνσεις του.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
