Ριζικές αλλαγές σε εφορίες και τελωνεία αναμένονται με το νέο Σχέδιο Ανάκαμψης
Όσοι έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με τη Φορολογική Διοίκηση σε ένα πράγμα συμφωνούν: δεν πάσχει από έλλειψη νόμων αλλά από πολυνομία, κοινώς δεν υπάρχει ασφάλεια δικαίου.
Διατάξεις επί διατάξεων, αποφάσεις επί αποφάσεων, εγκύκλιοι επί εγκυκλίων, εξαιρέσεις επί εξαιρέσεων και ξανά από την αρχή, καθιστώντας σχεδόν αδύνατη την παρακολούθηση των αλλαγών που επέρχονται στο φορολογικό πλαίσιο ακόμα κι εντός του ίδιου έτους. «Οι φορολογικοί συντελεστές είναι το λιγότερο για εμάς», λένε άνθρωποι της αγοράς, ενώ σύμβουλοι επιχειρήσεων σημειώνουν πως ουκ ολίγες ξένες επενδύσεις έμειναν στα «χαρτιά», καθώς ουδείς μπορούσε να εγγυηθεί ότι αυτό που ίσχυε εκείνη τη στιγμή θα παρέμενε το ίδιο για ένα, δύο ή περισσότερα χρόνια.
Το πρώτο βήμα για να αλλάξει αυτή η εικόνα, να παγιωθεί η αίσθηση της ασφάλειας δικαίου και να κλείσουν οι «τρύπες» των χιλιάδων εξαιρέσεων, που διευκολύνουν την παραβατική συμπεριφορά φυσικών και νομικών προσώπων, είναι η κωδικοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας και δεν είναι τυχαίο ότι μετά τη σύσταση ειδικών ομάδων με αυτό το αντικείμενο, αυτό το εγχείρημα αποτελεί το 1 από τα 13 ορόσημα για την πρώτη αίτηση πληρωμής από το Ταμείο Ανάκαμψης. Κοινώς, για να φτάσουν στην Αθήνα τα πρώτα 1,974 δις ευρώ, θα πρέπει να αρχίσει να μπαίνει τάξη στο χάος της φορολογικής νομοθεσίας.
Σύμφωνα με το Σχέδιο, που πήρε έγκριση από την Κομισιόν, το Υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ θα απλουστεύσουν και θα επικαιροποιήσουν τη νομοθεσία για τους κύριους φορολογικούς κώδικες, τον κώδικα τελωνείων και όλες τις σχετικές διατάξεις του παράγωγου δικαίου σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές της ΕΕ.
Σύμφωνα με τον βασικό νόμο 4389/2016 για την ΑΑΔΕ, η ΑΑΔΕ θα αναλάβει την επικαιροποίηση και τον εκσυγχρονισμό του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, των αποφάσεων του Διοικητή και των εγκυκλίων της υπηρεσίας εσόδων, συμπεριλαμβανομένης της σύνταξης των τροποποιήσεων που απαιτούνται για την ψηφιοποίηση και απλούστευση της φορολογικής διοίκησης.
Το Υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ θα παράσχουν επίσης σύστημα διαχείρισης περιεχομένου και ειδική ιστοσελίδα για την ενημέρωση των φορολογουμένων, έτσι ώστε να ενισχυθούν η διαφάνεια, η ασφάλεια δικαίου, η φορολογική συμμόρφωση και το επιχειρηματικό περιβάλλον. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Κυριακή, 30 Ιουνίου 2024.
Η κωδικοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας δεν είναι το μόνο ορόσημο, δηλαδή το μόνο προαπαιτούμενο, στο πεδίο της φορολογίας. Ανατρέχοντας κανείς στα συνοδευτικά έγγραφα του ελληνικού Σχεδίου, μπορεί να βρει το σχεδιασμό για τη βελτίωση της καθημερινότητας και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου.
Ψηφιακός μετασχηματισμός των φορολογικών ελέγχων
Η ΑΑΔΕ θα αναβαθμίσει τη χρήση των εσωτερικών δεδομένων της και θα εισαγάγει εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης προκειμένου να βελτιωθεί η είσπραξη των δημόσιων εσόδων, να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των φορολογικών ελέγχων και να καταπολεμηθεί το λαθρεμπόριο. Το έργο περιλαμβάνει την υιοθέτηση ισχυρής αρχιτεκτονικής δεδομένων, την ανάπτυξη κοινού αποθετηρίου μεταδεδομένων, την προμήθεια κατάλληλων λύσεων λογισμικού, την ανάπτυξη τεχνικών και εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης και τη χρήση της μηχανικής μάθησης για την εξόρυξη μεγάλων δεδομένων. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.
Προώθηση της επιτάχυνσης των επιστροφών ΦΠΑ
Η ΑΑΔΕ θα απλουστεύσει τις διοικητικές διαδικασίες των επιστροφών ΦΠΑ για τις επιχειρήσεις, μέσω της εφαρμογής αυτοματοποιημένων διαδικασιών επιστροφής ΦΠΑ, της ηλεκτρονικής υποβολής και της διευκόλυνσης της διαδικασίας ανάλυσης κινδύνου για τις αιτήσεις επιστροφής. Με τη νέα διαδικασία αναμένεται να περιοριστεί η ανθρώπινη παρέμβαση μέσω ψηφιακών συναλλαγών και να αντιμετωπιστούν οι καθυστερήσεις στις επιστροφές ΦΠΑ. Η μεταρρύθμιση πρέπει να είναι σύμφωνη με την οδηγία σχετικά με την επιστροφή του ΦΠΑ (οδηγία 2008/9/ΕΚ του Συμβουλίου). Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Κυριακή, 31 Δεκεμβρίου 2023.
Θέσπιση μέτρων και κινήτρων για την αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών
Η μεταρρύθμιση αποσκοπεί στη μείωση του διοικητικού βάρους για τις επιχειρήσεις και στη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης μέσω της προώθησης των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Η ΑΑΔΕ θα κάνει χρήση της πλατφόρμας myDATA για την τήρηση ηλεκτρονικών βιβλίων, την ηλεκτρονική τιμολόγηση και τη διασύνδεση όλων των φορολογικών ταμειακών μηχανών με τα πληροφοριακά συστήματά της, προκειμένου να διευκολυνθεί η αυτόματη συμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων και να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα των φορολογικών ελέγχων. Η εφαρμογή των φορολογικών κινήτρων της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023.
Υπεραπόσβεση δαπανών ΜΜΕ για την πράσινη οικονομία, την ενέργεια και την ψηφιακή μετάβαση
Η μεταρρύθμιση περιλαμβάνει φορολογικά κίνητρα για την υπεραπόσβεση δαπανών με σκοπό την ενίσχυση των επενδύσεων εξοπλισμού μικρομεσαίων επιχειρήσεων που αφορούν στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, στην προώθηση της κυκλικής οικονομίας και στην ψηφιοποίηση. Θα συνάδει πλήρως με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Η εφαρμογή των φορολογικών κινήτρων της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Τρίτη, 31 Δεκεμβρίου 2024.
Νέο πλαίσιο καταπολέμησης του λαθρεμπορίου
Η μεταρρύθμιση αποσκοπεί στη στήριξη της καταπολέμησης του λαθρεμπορίου, ιδίως για τα προϊόντα που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης (καπνικά, αλκοόλ, ενέργεια) μέσω του εκσυγχρονισμού των συστημάτων παρακολούθησης, των διαδικασιών ελέγχου και του εξοπλισμού των τελωνείων, προκειμένου να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των ελέγχων των φορτίων. Για τον σκοπό αυτόν απαιτείται επίσης η αναβάθμιση των πληροφοριακών συστημάτων της ΑΑΔΕ που είναι απαραίτητα για την απόκτηση πληροφοριών από ευρωπαϊκές και εθνικές βάσεις δεδομένων. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Τετάρτη, 31 Δεκεμβρίου 2025.
Ηλεκτρονικές ταμειακές μηχανές και POS
Η ΑΑΔΕ θα αναπτύξει πλαίσιο για τη διευκόλυνση της διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών με τα τερματικά σημείων πώλησης (POS) και τα πληροφοριακά της συστήματα. Το έργο περιλαμβάνει: i) την κατάρτιση προδιαγραφών για τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα τερματικά POS, ώστε να πιστοποιείται ότι κάθε συναλλαγή POS θα καταγράφεται στην ταμειακή μηχανή και τα παραγόμενα δεδομένα θα διαβιβάζονται σε σχεδόν πραγματικό χρόνο στην ΑΑΔΕ· και ii) την ανάπτυξη υποδομών και εφαρμογών για την παρακολούθηση των συναλλαγών των ταμειακών μηχανών και την υποστήριξη του μηχανισμού ελέγχου. Μετά την ολοκλήρωσή του, το μέτρο αναμένεται να περιορίσει τις δυνατότητες φοροδιαφυγής και, τελικά, να μειώσει το έλλειμμα ΦΠΑ. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Κυριακή, 30 Ιουνίου 2024.
Ψηφιακός μετασχηματισμός φορολογικών και τελωνειακών αρχών
Η επένδυση αποσκοπεί στην επίτευξη του ψηφιακού μετασχηματισμού της υπηρεσίας εσόδων και των σχετικών υπηρεσιών, ο οποίος αναμένεται να ενισχύσει την ικανότητα της ΑΑΔΕ και να βελτιώσει τις συνολικές επιδόσεις της. Με την επένδυση θα αναβαθμιστεί η ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται σε ιδιώτες και επιχειρήσεις και, τελικά, οι φόροι θα καταστούν πιο φιλικοί προς την ανάπτυξη, με αποτέλεσμα να βελτιωθούν η φορολογική διοίκηση και η είσπραξη των φόρων. Με την επένδυση αυτή ενοποιούνται 14 υποέργα ψηφιακής υποδομής που θα υλοποιηθούν από την ΑΑΔΕ, τα οποία κατατάσσονται σε τέσσερις τομείς παρέμβασης:
- αντικατάσταση των βασικών ψηφιακών συστημάτων και επέκταση της λειτουργικότητας της παροχής υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής μηχανισμών για τη διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων της ΑΑΔΕ με τα συστήματα τραπεζικών πληροφοριών·
- αυτοματοποίηση των διαδικασιών γραφείου και εργασίας·
- ψηφιοποίηση των λογιστικών και άλλων ελέγχων· και
- αναβάθμιση των υπηρεσιών για τους φορολογούμενους.
Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.
