Γυναίκες που δέχονται σεξουαλικές επιθέσεις τολμούν πλέον να προσφύγουν στη δικαιοσύνη. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις η νομοθεσία δεν τους επιτρέπει να αμυνθούν αποτελεσματικά.
Ο “Assault Police” είναι ένας λογαριασμός στο Instagram με περιεχόμενο ασυνήθιστο για την Αίγυπτο: στο διαδίκτυο γνωστοποιείται ή μάλλον καταγγέλλεται η συμπεριφορά ενός 21χρονου φοιτητή, ο οποίος φέρεται να έχει κακοποιήσει σεξουαλικά περισσότερες από εκατό γυναίκες, ακόμη και ανήλικα κορίτσια.
Η εισαγγελία παρεμβαίνει και συλλαμβάνει τον ύποπτο, ενώ παράλληλα οι αρχές ενθαρρύνουν και άλλες γυναίκες να προσφύγουν στη δικαιοσύνη. Στα επώνυμα θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης ανήκει η 24χρονη ποιήτρια και δημοσιογράφος Αλά Χασανεΐν. Η ίδια καταγγέλλει ότι πριν από περίπου έναν χρόνο ο γνωστός εκδότης Μοχάμεντ Χασίμ της είχε επιτεθεί σεξουαλικά μέσα στο γραφείο του. Όταν το κατήγγειλε δημοσίως, πολλοί δεν την αντιμετώπισαν ως θύμα, αλλά ως συνυπεύθυνη για ό,τι έγινε.
Η ίδια σε πρόσφατη συνέντευξή της στη γερμανική τηλεόραση (ARD), αφηγείται την ιστορία της ως εξής: «Όταν μίλησα ανοιχτά για την υπόθεση αυτή έζησα μία εκστρατεία σπίλωσης, με κατηγορίες του τύπου: Γιατί πήγες εκεί; Γιατί φορούσες τέτοια ρούχα; Δεν με ενδιαφέρει όμως, γιατί πραγματικά πιστεύω ότι ο πραγματικός εγκληματίας είναι εκείνος και όχι εγώ» Πολύ σπάνιες οι καταγγελίες Σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα των Ηνωμένων Εθνών, το 93% των γυναικών στην Αίγυπτο έχει υποστεί σεξουαλική επίθεση με κάποιον τρόπο. Ωστόσο, ελάχιστες περιπτώσεις καταλήγουν στη δικαιοσύνη. Πολλές φορές τα θύματα αισθάνονται ντροπή, ενώ και οι συγγενείς τους αποφεύγουν την καταγγελία στο όνομα της «προστασίας της οικογενειακής τιμής».
Με την Αλά Χασανεΐν τα πράγματα ήταν διαφορετικά: «Η μητέρα μου και η αδελφή μου με υποστήριξαν, μου είπαν ότι θα είναι πάντα δίπλα μου», λέει η ίδια. «Είμαι πολύ τυχερή ως προς αυτό, άλλα κορίτσια δεν έχουν τόση στήριξη από την οικογένειά τους». Για πολλές δεκαετίες η δικαιοσύνη θεωρούσε κατά τεκμήριο συνένοχη μία γυναίκα που υποβάλλει καταγγελία για σεξουαλική παρενόχληση.
Ωστόσο, τον Αύγουστο η αιγυπτιακή κυβέρνηση ψήφισε έναν νέο νόμο, με τον οποίο διασφαλίζει ανωνυμία στις γυναίκες που προχωρούν σε καταγγελία. Παράλληλα ξεκίνησε μία καμπάνια, που υπενθυμίζει ότι είναι ανήθικο αλλά και παράνομο να ασκείται βία στις γυναίκες, «όπως κι αν είναι ντυμένες».
«Ναι, χρειάζονται αυτές οι καμπάνιες», λέει η Αλά Χασανεΐν. «Όπως χρειάζονται και οι σοβαρές συζητήσεις ανάμεσα στους γονείς και στα μικρά παιδιά. Η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας είναι η καλύτερη λύση του προβλήματος. Τα social media μπορούν να διαδραματίσουν θετικό, αλλά και αρνητικό ρόλο στην κατεύθυνση αυτή. Τον τελευταίο καιρό πάντως ο ρόλος τους ήταν μάλλον θετικός, γιατί μας βοήθησαν να μιλήσουμε για θέματα που, παλαιότερα, ήταν ταμπού. Αυτό βήθησε στην ευαισθητοποίηση του κόσμου και, για μένα, ήταν ένα θετικό βήμα». Ανέφικτη η «σοβαρή συζήτηση»
Γεγονός είναι, ωστόσο, ότι τα social media απευθύνονται σε συγκεκριμένα κοινά. Μπορεί να γινει στην Αίγυπτο μία ευρύτερη και σοβαρή συζήτηση για τον ρόλο και για τα δικαιώματα της γυναίκας; Η Αλά Χασανεΐν δεν είναι πολύ αισιόδοξη: «Για να είμαι ειλικρινής, δεν βλέπω να γίνεται μία σοβαρή συζήτηση για τη θέση της γυναίκας στα μέσα ενημέρωσης.
Πάλι στα social media βλέπω να αναφέρονται συγκεκριμένες περιπτώσεις, αλλά δεν γίνεται συζήτηση για τια απαραίτητες νομοθετικές αλλαγές, για παράδειγμα. Μου έλεγε μία γυναίκα ότι είχε πέσει θύμα βιασμού και στο τέλος το μόνο που μπορούσε να κάνει, με βάση τον νόμο, ήταν να παντρευτεί τον βιαστή της. Και τώρα ζει μαζί του μία κόλαση, κάθε μέρα.»
