Η πρόεδρος της Κομισιόν τόνισε την ανάγκη να αυξηθούν τα ποσοστά εμβολιασμού στον υπόλοιπο κόσμο και να περιοριστούν οι αποκλίσεις εντός της Ε.Ε.
Την κοινή αντίδραση της Ε.Ε. στην υγειονομική, οικονομική και κλιματική κρίση χαιρέτισε στην ομιλία της για την Κατάσταση της Ένωσης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο νωρίτερα σήμερα η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τόνισε την ανάγκη να αυξηθούν τα ποσοστά εμβολιασμού στον υπόλοιπο κόσμο αλλά και να περιοριστούν οι αποκλίσεις στον εμβολιασμό εντός της Ε.Ε. Υπογράμμισε επιπλέον την ανάγκη να επιτευχθεί συμβιβασμός για την υιοθέτηση του νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, το οποίο παραμένει σε εκκρεμότητα εδώ και έναν χρόνο.
Στο ξεκίνημα της ομιλίας της, η κ. φον Λάιεν είπε: «Στη μεγαλύτερη παγκόσμια υγειονομική κρίση εδώ και έναν αιώνα, επιλέξαμε να απαντήσουμε από κοινού, ώστε κάθε μέρος της Ευρώπης να έχει την ίδια πρόσβαση σε εμβόλια που σώζουν ζωές. Στη βαθύτερη παγκόσμια οικονομική κρίση εδώ και δεκαετίες, επιλέξαμε να απαντήσουμε από κοινού, με το NextGenerationEU. Και στη σοβαρότερη πλανητική κρίση όλων των εποχών, επιλέξαμε πάλι να απαντήσουμε από κοινού, με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία».
Σχετικά με την πανδημία, η πρόεδρος της Κομισιόν υπενθύμισε ότι πριν έναν χρόνο ήταν άγνωστο πότε και αν θα υπήρχαν ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια. Σήμερα, «πάνω από το 70% των ενηλίκων στην Ε.Ε. έχουν εμβολιαστεί πλήρως», ενώ η Ευρώπη ήταν η μόνη που μοιράστηκε τη μισή της παραγωγή με τον υπόλοιπο κόσμο: «Διαθέσαμε περισσότερες από 700 εκατομμύρια δόσεις στους Ευρωπαίους πολίτες και περισσότερες από 700 εκατομμύρια δόσεις στον υπόλοιπο κόσμο, σε περισσότερες από 130 χώρες».
Προειδοποιώντας κατά του εφησυχασμού, ωστόσο, η κ. φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε επείγουσα προτεραιότητα την επιτάχυνση του εμβολιασμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Όπως σημείωσε, λιγότερο από το 1 % των συνολικών δόσεων έχουν χορηγηθεί στις πιο φτωχές χώρες. Πέρα από τη δωρεά 250 εκατομμυρίων δόσεων για τον αναπτυσσόμενο κόσμο που ήταν ήδη δρομολογημένη, ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή θα προχωρήσει σε μια νέα δωρεά 200 εκατομμυρίων δόσεων μέχρι τα μέσα του 2022.
Παράλληλα, όπως είπε, «διαπιστώνουμε ανησυχητικές αποκλίσεις στα ποσοστά εμβολιασμού στην Ένωσή μας». Υπενθυμίζοντας ότι η Ε.Ε. έχει εξασφαλίσει 1,8 δισεκατομμύρια επιπλέον δόσεις, απηύθυνε έκκληση να «κάνουμε ό,τι είναι δυνατό ώστε να μην μετατραπεί η κατάσταση σε πανδημία των μη εμβολιασμένων». Τέλος, αναφέρθηκε στην HERA, τον νέο οργανισμό τη σύσταση του οποίου έχει εισηγηθεί η Κομισιόν (οι λεπτομέρειες θα παρουσιαστούν αύριο για να ενισχυθεί η ετοιμότητα της Ε.Ε. έναντι μελλοντικών υγειονομικών κρίσεων. Η HERA θα χρειαστεί χρηματοδότηση ύψους 50 δισ. ευρώ έως το 2027, είπε η κ. φον ντερ Λάιεν.
Έκκληση για το μεταναστευτικό
Σχετικά με το μεταναστευτικό, η πρόεδρος της Κομισιόν μίλησε για την εργαλειοποίησή του από το καθεστώς Λουκασένκο, λέγοντας ότι αυτό «δεν μπορεί να γίνει ποτέ ανεκτό» και ότι αποτελεί «μια υβριδική επίθεση με στόχο την αποσταθεροποίηση της Ευρώπης». Υπογράμμισε δε ότι αυτά «δεν είναι μεμονωμένα περιστατικά» και ότι «είδαμε παρόμοια και σε άλλα σύνορα» (μία έμμεση αναφορά μεταξύ άλλων και στην Τουρκία) και «θα ξαναδούμε στο μέλλον».
Χρησιμοποίησε, δε, τα επεισόδια αυτά ως επιχείρημα υπέρ της υπέρβασης των διαφορών σχετικά με το Νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο. «Όσο εμείς δεν καταφέρνουμε να καταλήξουμε σε κοινό έδαφος σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης της μετανάστευσης, οι αντίπαλοί μας θα συνεχίσουν να το εκμεταλλεύονται», είπε χαρακτηριστικά. Το Νέο Σύμφωνο «μάς δίνει όλα όσα χρειαζόμαστε για να διαχειριστούμε τα διάφορα είδη καταστάσεων που αντιμετωπίζουμε», πρόσθεσε, καλώντας το Κοινοβούλιο και τα κράτη-μέλη να επιταχύνουν τη διαδικασία για την εξεύρεση κοινού τόπου.
«Τώρα είναι η ώρα για μια ευρωπαϊκή πολιτική διαχείρισης της μετανάστευσης», υπογράμμισε. «Υπάρχουν πολλές ισχυρές απόψεις για τη μετανάστευση στην Ευρώπη, αλλά πιστεύω ότι το κοινό έδαφος δεν είναι μακριά. Αν ρωτήσετε τους περισσότερους Ευρωπαίους, θα συμφωνήσουν ότι πρέπει να αναλάβουμε δράση για την αναχαίτιση της παράτυπης μετανάστευσης αλλά και δράση για την παροχή καταφυγίου σε όσους αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις εστίες τους».
Ψηφιακό πιστοποιητικό
Η κ. φον ντερ Λάιεν στάθηκε στο Ψηφιακό Πιστοποιητικό Covid-19 ως σημαντικό επίτευγμα των τελευταίων 12 μηνών. «Έχουμε δείξει ότι, όταν δρούμε από κοινού, μπορούμε να δράσουμε γρήγορα» είπε συγκεκριμένα. «Πάρτε για παράδειγμα το ψηφιακό πιστοποιητικό της ΕΕ: Σήμερα έχουν δημιουργηθεί πάνω από 400 εκατομμύρια πιστοποιητικά σε όλη την Ευρώπη. Στην πρωτοβουλία αυτή συμμετέχουν ήδη 42 χώρες σε τέσσερις ηπείρους». Όπως είπε, χρειάστηκε μόλις τρεις μήνες από τη σχετική πρόταση της Επιτροπής τον περασμένο Μάρτιο για να υλοποιηθεί. Αναφέρθηκε επίσης στα οφέλη του SURE (ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την απασχόληση), το οποίο, όπως είπε, παρείχε στήριξη σε 31 εκατομμύρια εργαζόμενους και περισσότερες από 2,5 εκατομμύρια επιχειρήσεις ανά την Ευρώπη.
Σχετικά με το ακανθώδες ζήτημα της αναθεώρησης των δημοσιονομικών κανόνων, είπε ότι η Επιτροπή θα δρομολογήσει εκ νέου τη συζήτηση «κατά τις προσεχείς εβδομάδες». Ο στόχος, όπως ανέφερε, είναι «η επίτευξη συναίνεσης σχετικά με τη μελλοντική πορεία αρκετά πριν από το 2023», όταν θα ισχύσει εκ νέου το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
Άμυνα και τεχνολογία
Τέλος, η κ. φον ντερ Λάιεν στάθηκε στην ανάγκη ενίσχυσης της κοινής αμυντικής ισχύος της Ε.Ε., πεδίο διαχρονικά ματαιωμένων προσδοκιών που επανήλθε θεαματικά στο προσκήνιο μετά το φιάσκο της αποχώρησης από το Αφγανιστάν. «Τις τελευταίες εβδομάδες έγιναν πολλές συζητήσεις για το θέμα των εκστρατευτικών δυνάμεων», είπε. «Αυτό αποτελεί αναμφίβολα μέρος της συζήτησης —και πιστεύω ότι θα αποτελέσει και μέρος της λύσης.
Ωστόσο, το πιο θεμελιώδες ερώτημα είναι για ποιο λόγο δεν λειτούργησε αυτό στο παρελθόν. Μπορεί κανείς να έχει τις πιο προηγμένες δυνάμεις στον κόσμο αλλά, αν δεν προτίθεται να τις χρησιμοποιήσει, τότε σε τι ωφελούν; Αυτό που δεν μας έχει επιτρέψει ως τώρα να προχωρήσουμε δεν είναι μόνο η ανεπάρκεια ικανοτήτων —είναι η έλλειψη πολιτικής βούλησης».
Υπογράμμισε επίσης τη σημασία να αναβαθμιστεί η θέση της Ε.Ε. στη διεθνή αλυσίδα παραγωγής των μικροτσίπ. Σχετικά με το δεύτερο, είπε, η Επιτροπή θα εισηγηθεί ένα νέο νομοθέτημα, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση της Ε.Ε. από την Ασία στο κρίσιμο αυτό πεδίο.
Παραδέχθηκε ότι πρόκειται για δύσκολο εγχείρημα. Αλλά σημείωσε ότι το ίδιο έλεγαν για το σύστημα Galileo πριν από 20 χρόνια και «σήμερα οι ευρωπαϊκοί δορυφόροι παρέχουν το σύστημα πλοήγησης για περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια έξυπνα τηλέφωνα σ’ όλο τον κόσμο».
Πράσινες πρωτοβουλίες
Σχετικά με την κλιματική κρίση, η κ. φον ντερ Λάιεν έκανε αναφορά μεταξύ άλλων στις πυρκαγιές στην Ελλάδα, αλλά και στην πρόσφατη έκθεση του IPCC, που «δεν αφήνει κανένα περιθώριο για αμφιβολίες: Η κλιματική αλλαγή προκαλείται από τον άνθρωπο. Αφού όμως προκαλείται από τον άνθρωπο, μπορούμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτό».
«Είμαστε η πρώτη μεγάλη οικονομία που παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη νομοθεσία» για την επίτευξη του στόχου μείωσης των εκπομπών, τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν. Παράλληλα, σημείωσε, «θα εξασφαλίσουμε ότι η υψηλότερη φιλοδοξία όσον αφορά το κλίμα συνοδεύεται και από μεγαλύτερη κοινωνική φιλοδοξία», ώστε η πράσινη μετάβαση να μην αποβεί εις βάρος των πιο ευάλωτων. Και αποκάλυψε ότι η Ε.Ε. θα διπλασιάσει την χρηματοδότηση προς τρίτες χώρες για τη βιοποικιλότητα.
Αλλά η Ευρώπη, τόνισε, δεν μπορεί να δράσει μόνη της. Αναφερόμενη στην Κίνα, είπε ότι οι στόχοι που έχει θέσει είναι «ενθαρρυντικοί», αλλά απαιτείται μεγαλύτερη διαύγεια σχετικά με το πώς θα επιτευχθούν. «Ο κόσμος θα αισθανόταν ανακούφιση εάν η Κίνα αποδείκνυε ότι μπορεί να σταματήσει να αυξάνει τις εκπομπές της έως τα μέσα της δεκαετίας», είπε. Παράλληλα, ανακοινώνοντας ότι η Ε.Ε. θα διαθέσει επιπλέον 4 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής στις αναπτυσσόμενες χώρες έως το 2027, πρόσθεσε ότι «αναμένουμε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους εταίρους μας να ενισχύσουν και αυτοί τις προσπάθειές τους».
