Δεν είναι απλό πράγμα οι λέξεις, γιατί κρύβουν νοήματα που δεν είναι πάντα αποδεκτά από όλους. Στις αρχές του ’90 χρησιμοποιούσαμε τη φράση «Νέα Τάξη Πραγμάτων» για να εξηγήσουμε τη νέα μορφή που έπαιρνε το γεωπολιτικό σκηνικό μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και την κατάρρευση του σοβιετικού κόσμου. Ε, δεν πέρασαν λίγα χρόνια και τη φράση άρχισε να τη χρησιμοποιεί η παγκόσμια ακροδεξιά για να εναντιωθεί στον ανοιχτό κόσμο, τον κοσμοπολιτισμό και να υποστηρίξει την εθνική περιχαράκωση. Σταμάτησα τότε να τη χρησιμοποιώ. Άλλωστε δεν έβγαινε και νόημα ποιος έλεγε τι και για ποιον.
Όλες οι λέξεις με φορτίο ιδεολογικό, που προσπαθούσαν να εξηγήσουν τον κόσμο, άρχισαν να έχουν πρόβλημα. Μάλλον εμείς είχαμε πρόβλημα μαζί τους. Κοσμοπολιτισμός, πολυπολιτισμός, δικαιώματα, τέτοιες λέξεις σήμερα χρησιμοποιούνται σε μία ανοιχτή ιδεολογικοπολιτική σύγκρουση για το περιεχόμενο της δημοκρατίας και τον κόσμο που ζούμε.
Ίσως αυτή η αντιπαλότητα με τη χρήση κοινών λέξεων να υποδηλώνει μία περίοδο που ακόμα υπάρχουν διακυβεύματα και δεν ξέρουμε προς τα πού πάνε τα πράγματα. Κι αυτό μπορεί να είναι θετικό γιατί υπάρχει ακόμα χώρος για κοινό διάλογο. Αλλά μάλλον το αρνητικό ζούμε περισσότερο με το διάχυτο μίσος και την περιφρόνηση του άλλου.
Φαίνεται όμως ότι δεν αρκεί πια να ταυτίζεσαι με μία λέξη και να οχυρώνεσαι πίσω από μία έννοια που τη θεωρείς αδιαμφισβήτητη. Σήμερα έχει σημασία να δώσεις μία μάχη για το περιεχόμενο, για το νόημα των λέξεων. Να το ορίσεις, να του δώσεις ταυτότητα ακόμα και με το προσωπικό παράδειγμα. Όταν όλα είναι ρευστά, το δίκαιο είναι ένας αγώνας για μεγαλύτερη σαφήνεια.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
