Ας εξετάσουμε την περίπτωση της αυτονομίας των δήμων
Η ιστορία με την απόδοση του ΕΝΦΙΑ στους δήμους δεν είναι καινούργια, αντίθετα συζητείται σχεδόν από την έναρξη αυτού του φόρου. Ακόμα παλιότερη είναι και η συζήτηση να πηγαίνει κατευθείαν ένα μέρος των άμεσων φόρων στους δήμους. Το βασικό επιχείρημα είναι σημαντικό και έχει να κάνει με την ανεξαρτησία των δήμων από το κεντρικό κράτος. Γιατί τι συμβαίνει σήμερα και πάντα; Το κράτος ελέγχει πλήρως τη χρηματοδότηση των δήμων και των περιφερειών. Αυτό ως γενικό σχήμα άλλαξε σχετικά μόνο με τα ευρωπαϊκά προγράμματα, κάποια εκ των οποίων είναι ανταγωνιστικά και δέχονται προτάσεις που μπορεί να αυξήσουν τα έσοδα ενός δήμου που είναι πιο έτοιμος σε σχέση με άλλους για να τα απορροφήσει στην υλοποίηση έργων που έχει μελετήσει.
Το κεντρικό πρόβλημα όμως διατυπώθηκε και αυτές τις μέρες. Αν παίρνοντας τον ΕΝΦΙΑ οι δήμοι χάσουν το αντίστοιχο μέρος της κρατικής επιχορήγησης που έτσι κι αλλιώς τη θεωρούν μικρή, τότε δεν έχει κανένα νόημα λένε. Κι έχουν δίκιο. Το θέμα είναι να αυξήσουν τους πόρους τους.
Υπάρχει όμως και το πρόβλημα των εισπρακτικών μηχανισμών. Μόνοι τους οι δήμοι δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος που έχει σήμερα ο φορολογικός μηχανισμός για να λαμβάνουν ένα μέρος άμεσης φορολογίας.
Παρ’ όλα αυτά υπάρχει εδώ μία πρόκληση για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ένας δήμος που λειτουργεί εύρυθμα, έχει ενδιαφέρον για τον τόπο και σχέδιο για το μέλλον, θα μπορούσε να είναι πολύ πιο αποδοτικός αν έπαιρνε άμεσα από τον φορολογούμενο πολίτη ένα έσοδο, χωρίς να περιμένει το κράτος. Αυτή η άμεση σχέση ανοίγει προοπτικές, προϋποθέτει όμως και λογοδοσία και αίσθημα ευθύνης. Πράγματα όμως που γίνονται. Και με όφελος μια Τοπική Αυτοδιοίκηση όντως αυτοδιοικούμενη και ανεξάρτητη από τις συχνά περιοριστικές προοπτικές ενός συγκεντρωτικού κράτους.
Του ΦΙΛΗΜΟΝΑ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΥ
Από την εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» 12-4-2025
