Μελέτη προειδοποιεί πως η έκτη μαζική εξαφάνιση συμβαίνει τώρα, πολύ γρηγορότερα από το αναμενόμενο
Επιστήμονες προειδοποιούν πως η έκτη μαζική εξαφάνιση δεν είναι μια απειλή για το μέλλον, αλλά κάτι που συμβαίνει τώρα, πολύ γρηγορότερα από το αναμενόμενο πως είναι αποκλειστικά λάθος της ανθρωπότητας.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα, οι άνθρωποι έχουν ήδη εξαλείψει εκατοντάδες είδη και έχουν ωθήσει πολλά ακόμη στο χείλος της εξαφάνισης μέσω του εμπορίου άγριας ζωής, της ρύπανσης, της απώλειας ενδιαιτημάτων και της χρήσης τοξικών ουσιών. Ωστόσο, τα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Proceedings της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών (PNAS) δείχνουν ότι ο ρυθμός θανάτου των ειδών έχει επιταχυνθεί τις τελευταίες δεκαετίες.
Ο Gerardo Ceballos González, καθηγητής οικολογίας στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, δήλωσε ότι περίπου 173 είδη εξαφανίστηκαν μεταξύ 2001 και 2014. «Τα 173 είδη είναι 25 φορές περισσότερα από ό, τι θα περίμενε κανείς κάτω από τον κανονικό ρυθμό εξαφάνισης», είπε στο CNN. Αυτός και η ομάδα του διαπίστωσαν ότι τα τελευταία 100 χρόνια, περισσότερα από 400 είδη σπονδυλωτών εξαφανίστηκαν. Στην κανονική πορεία της εξέλιξης, τέτοιες εξαφανίσεις θα απαιτούσαν έως και 10.000 χρόνια, αναφέρει η μελέτη.
Οι μαζικές εξαφανίσεις είναι εξίσου σοβαρές, όπως υποδηλώνει το όνομά τους. Υπήρξαν πέντε γεγονότα μαζικής εξαφάνισης στην ιστορία της Γης με το καθένα να εξαλείφει μεταξύ 70% και 95% των ειδών φυτών, ζώων και μικροοργανισμών. Το πιο πρόσφατο, πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια, ήταν η εξαφάνιση των δεινοσαύρων.
Ο άνθρωπος είναι υπαίτιος για την επιτάχυνση της εξαφάνισης
Τα προηγούμενα γεγονότα προκλήθηκαν από καταστροφικές αλλοιώσεις του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων μαζικών ηφαιστειακών εκρήξεων ή πτώση αστεροειδή. Η έκτη μαζική εξαφάνιση – αυτή που συμβαίνει τώρα – είναι διαφορετική: Οι επιστήμονες λένε ότι τώρα προκαλείται από ανθρώπους. «Είναι αποκλειστικά δικό μας λάθος», είπε ο Ceballos González.
Ενώ η ζωή στη Γη έχει ανακάμψει μετά από κάθε ένα από αυτά τα γεγονότα, χρειάστηκαν εκατομμύρια χρόνια για να αποκατασταθεί ο αριθμός των ειδών. «Αν και εκτιμάται ότι μόνο το 2% όλων των ειδών που ζούσαν ποτέ είναι ζωντανά σήμερα, ο απόλυτος αριθμός ειδών είναι μεγαλύτερος από ποτέ άλλοτε, ανέφεραν οι επιστήμονες. Ο Ceballos González και οι συνάδελφοί του δήλωσαν ότι πολλά από τα είδη που βρίσκονται στο χείλος της εξαφάνισης συγκεντρώνονται στις ίδιες περιοχές που αποδεκατίζονται από ανθρώπινες επιπτώσεις.
Όταν ένα είδος στο οικοσύστημα εξαφανίζεται, διαβρώνει ολόκληρο το οικοσύστημα και ωθεί και άλλα είδη προς τον αφανισμό. Οι ερευνητές χρησιμοποιούν αμφίβια ως παράδειγμα αυτού του φαινομένου. Εκατοντάδες είδη βατράχων και φρύνων υποφέρουν από μείωση του πληθυσμού και εξαφάνιση λόγω ενός μύκητα που μερικές φορές εξαπλώνεται σε νέες περιοχές από τον άνθρωπο. Η αλλαγή του κλίματος πιθανότατα επιδεινώνει το ζήτημα. Αυτή η αλληλεξάρτηση διαφορετικών ειδών είναι δυσοίωνη και για τους ανθρώπους.
«Όταν η ανθρωπότητα εξοντώνει πληθυσμούς και είδη άλλων πλασμάτων, καταστρέφει λειτουργικά τμήματα του δικού της συστήματος υποστήριξης της ζωής», δήλωσε ο Paul Ehrlich, καθηγητής του Στάνφορντ που έγραψε το αμφιλεγόμενο βιβλίο του 1968 «The Population Bomb» και είναι συν-συγγραφέας της νέας μελέτης.
Οι ερευνητές δήλωσαν επίσης ότι η τρέχουσα κρίση του ιού κορωνοϊού δείχνει πώς η απροσεξία με την οποία οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τον φυσικό κόσμο μπορεί να έχει άσχημη τροπή. Πολλά από τα είδη που απειλούνται ή βρίσκονται στο χείλος της εξαφάνισης, αποδεκατίζονται από το εμπόριο άγριων ζώων. «Πιστεύουμε ότι η πρόσφατη επιδημία συνδέεται με το εμπόριο και την κατανάλωση άγριων ζώων στην Κίνα. Η απαγόρευση του εμπορίου άγριων ζώων που επέβαλε η κινεζική κυβέρνηση θα μπορούσε να είναι ένα σημαντικό μέτρο διατήρησης για πολλά είδη στο χείλος, εάν επιβληθεί σωστά»
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι αυτά τα δεδομένα υπογραμμίζουν το πόσο επείγον είναι να δράσει ο κόσμος. Αργότερα φέτος, η Σύνοδος των Ηνωμένων Εθνών για την βιοποικιλότητα αναμένεται να θέσει νέους παγκόσμιους στόχους για την καταπολέμηση της συνεχιζόμενης κρίσης τις επόμενες δεκαετίες. Σε μια σύνοδο κορυφής του 2010 στην Ιαπωνία, τα Ηνωμένα Έθνη έθεσαν παρόμοιους στόχους. Αλλά, τα έθνη απέτυχαν να φτάσουν τους περισσότερους από αυτούς τους στόχους του 2020 και τώρα αντιμετωπίζει πρωτοφανή ποσοστά εξαφάνισης, απειλούμενα οικοσυστήματα και σοβαρές συνέπειες για την ανθρώπινη επιβίωση.
