Μεγάλο το ενδιαφέρον, μικρότερο το αποτύπωμα. Αυτό ισχύει για μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης που δημιουργεί στην αγορά και την οικονομία η πανδημία και η μεγάλη περίοδος της καραντίνας και των προληπτικών μέτρων.
Μεγάλο ενδιαφέρον επέδειξαν όλες οι πλευρές. Τόσο οι πληγέντες, όσο και η κυβέρνηση. Πρέπει να αναγνωριστεί ότι κινητοποιήθηκαν τα αρμόδια υπουργεία- όχι σε όλες τις κατευθύνσεις αφού στον πολιτισμό για παράδειγμα υπήρξαν καθυστερήσεις. Αλλά και μέτρα ανακοινώθηκαν και πρωτόκολλα δημιουργήθηκαν όταν ξεκίνησε η λειτουργία και σχέδια έγιναν.
Γιατί όμως υπάρχει μία αίσθηση ότι δεν ήταν αποφασιστική η παρέμβαση του κράτους; Γιατί επικρατεί μια γενικευμένη ανησυχία; Δεν υπάρχει μία απάντηση, αλλά περισσότερες.
Το κενό που φαίνεται σήμερα, είναι αυτό που τελικά δημιουργεί η ίδια η ελεύθερη αγορά. Η αγορά που είναι φτιαγμένη πάνω στο δίπολο της προσφοράς και της ζήτησης, δύσκολα μπορεί να ικανοποιηθεί με κάποιες κρατικές επεμβάσεις ή τονωτικές ενέσεις. Το σχέδιο και η προσπάθεια που γίνεται για να ανοίξει ο τουρισμός και να μπουν κανόνες στις πτήσεις για παράδειγμα, δεν εξασφαλίζουν ότι θα έρθουν και οι τουρίστες ή θα θελήσουν να ξοδέψουν.
Με άλλα λόγια, η οικονομία όπως διαμορφώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες ποντάροντας στην ελευθερία της διακίνησης των κεφαλαίων, στην υποβάθμιση της εργασίας, στην ανάπτυξη κυρίως των χρηματοπιστωτικών αγορών, το μοντέλο που έφερε μεγάλα κέρδη και άλλαξε την εικόνα των οικονομιών στον πλανήτη, όλο αυτό που ονομάζουμε παγκοσμιοποίηση, δεν μπορεί από τη μία μέρα στην άλλη να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις των εργαζομένων και των επιχειρηματιών για στήριξη- άλλωστε αυτό το μοντέλο εναντιωνόταν τόσα χρόνια στην κεντρική στήριξη ακριβώς τέτοιων αιτημάτων. Ούτε μπορεί ένα κράτος που δεν ήθελε να παρέμβει στην οικονομία και δόξαζε τις ιδιωτικοποιήσεις, να μετατραπεί σε μία νύχτα σε παρεμβατικό. Πόσος σοσιαλισμός να χωρέσει μέσα στη μαύρη τρύπα που αφήνει η νεοφιλελεύθερη οικονομία;
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσουν οι παράγοντες της αγοράς να διεκδικούν και το κράτος να προσπαθεί να παρέμβει. Το αν μπορούν όμως να αλλάξουν και τις παγιωμένες συνθήκες, είναι ένα πολύ κρίσιμο ερώτημα αυτό το καλοκαίρι.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
