Έχει προκύψει ένα ιδεολογικό και πολιτικό ζήτημα με τα εκτεταμένα μέτρα παρέμβασης στην οικονομία που επιλέγουν οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη, μεταξύ αυτών και η ελληνική.
Γίνεται λόγος για επιστροφή σε κεϋνσιανικές πολιτικές και ισχυροποίηση του κράτους έναντι της ελεύθερης αγοράς και υποχώρηση των πολιτικών απομείωσης του ρόλου των δημοσίων υπηρεσιών. Επίσης πολλοί πιστεύουν ότι αυτό θα επηρεάσει και τους πολιτικούς συσχετισμούς.
Διατηρώ τις επιφυλάξεις μου κι έχω ένα σκεπτικό γι’ αυτό.
Με τους όρους που χρησιμοποιούμε στην Ελλάδα, ο “νεοφιλελευθερισμός” βγάζει από το οπλοστάσιό του, πολύ χρήμα, κράτος και παρεμβατισμό στην οικονομία για να σώσει τράπεζες, πολυεθνικές και αναπτυξιακά funds. Υπόσχεται δε στον πολύ κόσμος επιστροφή σε λίγους μήνες στην κανονικότητα του καταναλωτισμού και αίσθημα ασφάλειας.
Για να εφαρμόσει τα μέτρα διαθέτει και εξουσία και οικονομικούς πόρους.
Η απέναντι πλευρά τώρα, η “αριστερά” ας πούμε, ακόμα κι εκεί που κυβερνά (πχ Ισπανία) εφαρμόζει ανάλογα μέτρα και γενικά (πχ ΣΥΡΙΖΑ) υποστηρίζει τον παρεμβατισμό του κράτους και την διοχέτευση πόρων στην οικονομία. Δεν διαθέτει όμως την εξουσία για να τα εφαρμόσει, ούτε φυσικά ελέγχει κεφάλαια. Επίσης, δεν αντιπροτείνει κάτι διαφορετικό ως κοινωνική οργάνωση ή εναλλακτικές προοπτικές έστω στο φαντασιακό, για την επόμενη μέρα της κρίσης.
Κατά συνέπεια, δεν προβλέπεται άμεσα μία αλλαγή συσχετισμών σε κανένα επίπεδο. Γιατί αυτό που υπόσχονται οι κρατούντες κι αυτό που θέλουν οι πολλοί είναι να γίνουν όλα “όπως και πριν”. Κι αφού θα είναι έτσι γιατί να αλλάξουν και οι βασικές δομές και αντιλήψεις του συστήματος, τουλάχιστον στο γενικό τους πλαίσιο; Έχει δε τόσα και τόσα ο καπιταλισμός, αλλά επιβίωσε.
Εκτός κι αν έχει κάτι σπάσει μέσα στους ανθρώπους κι αλλάξει ο τρόπος τους και ο δρόμος των αναζητήσεών τους για το τι θέλουν σε αυτή τη ζωή. Ο άνθρωπος που αλλάζει, μπορεί να γίνει πηγή αισιοδοξίας… Αλλά αυτή είναι μία άλλη συζήτηση που δεν είναι εύκολο να γίνει εν μέσω τόσο μεγάλης αναταραχής.
Δεν προβλέπεται άμεσα μία αλλαγή συσχετισμών σε κανένα επίπεδο. Γιατί αυτό που υπόσχονται οι κρατούντες κι αυτό που θέλουν οι πολλοί είναι να γίνουν όλα “όπως και πριν”.
