Ο νέος χρόνος ταξίδεψε πάνω από έναν έρημο πλανήτη, πάνω από πόλεις με άδειους δρόμους και πλατείες και εγκαταστάθηκε σε έναν άγνωστο χώρο, χωρίς τις γιορτές των παλιότερων χρόνων και κυρίως χωρίς την ανθρώπινη επαφή. Ίσως να μην είναι ακριβώς έτσι, αφού ο πλανήτης είναι πολύ μεγαλύτερος από την οπτική και τη στάση που έχουν οι άνθρωποι της προηγμένης Δύσης που αυτόν τον καιρό έχουν κλειστεί στο σπίτι, όμως, η αλήθεια είναι, ότι τα κυρίαρχα στερεότυπα που ακολουθούν την Πρωτοχρονιά στο ετήσιο ραντεβού της, φέτος δεν λειτουργούν, έχουν ανασταλεί.
Η συνθήκη του πολυήμερου εγκλεισμού που κυριαρχεί, έχει γίνει συνήθεια σε βαθμό που κάπου κάπου να φτάνουμε και να τη θεωρούμε και αυτονόητη. Δεν είναι φυσικά. Σε καμία περίπτωση, η απομόνωση των ανθρώπων δεν μπορεί να θεωρηθεί κανονικότητα και είναι υγιής συμπεριφορά να την αρνούμαστε και να τη θεωρούμε παράλογη.
Κι εκεί είναι που εδράζει και αυτή η αίσθηση σύγχυσης που νιώθουμε στο μεταίχμιο της αλλαγής του χρόνου. Ζούμε την αντίφαση να επιλέγουμε την αυτοαπομόνωση για να προστατευτούμε από μία ασθένεια, ενώ την ίδια στιγμή ξέρουμε ότι δεν μπορούμε να ζήσουμε για πολύ καιρό σε απομόνωση.
Το γεγονός ότι παρόμοιες αντιφάσεις έχει ζήσει ιστορικά η ανθρωπότητα, όχι και τόσο σπάνια όσο νομίζουμε- υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που θυμούνται τα καταφύγια στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ή τον τρόμο που προκαλούσε η πιθανότητα βομβαρδισμών- δεν σημαίνει παράλληλα ότι μπορούν να γίνουν και αποδεκτές.
Παρ’ όλα αυτά, τα καταφέρνουμε. Είναι εντυπωσιακή η προσαρμογή μας, η προσπάθεια που κάνουμε να αλλάξουμε την πραγματικότητα και να δώσουμε λύσεις. Από αυτήν την κατάσταση προσαρμογής και προσπάθειας, είναι που ξεπήδησε ακριβώς στο τέλος του χρόνου, η ελπίδα της λύσης μέσα από τα εμβόλια. Αν δεν υπήρχε αυτή η συλλογική κινητοποίηση και πίεση για διέξοδο δεν θα μπορούσε και ο επιστημονικός κόσμος να βρει τα εργαλεία για την προώθηση των εμβολίων.
Σήμερα που έχει αλλάξει ο χρόνος, αλλά εμείς νιώθουμε να πλέουμε σε μία θάλασσα άγνωστη, με σημαία την ακινησία, στον ορίζοντα διαφαίνεται ένα άνοιγμα. Υπάρχει μία αίσθηση ότι ο φόβος μειώνεται, κι αυτό όχι από την αμεριμνησία που έχουν όσοι πιστεύουν ότι δεν τους αφορά η πραγματικότητα, αλλά από την πεποίθηση ότι έχει γυρίσει αλλιώς η κατάσταση των πραγμάτων, ότι είναι ορατό το τέλος της μεγάλης περιπέτειας.
Πάνω ακριβώς σε αυτό το κύμα της μετάβασης, πρέπει σιγά σιγά να αρχίσουμε να στοχαζόμαστε πώς μας βρίσκει η αλλαγή που βιώνουμε και τι σημάδια άφησε πάνω μας όλο αυτό που ζήσαμε. Γιατί είναι βέβαιο ότι η πανδημία θα αφήσει βαθιά αποτυπώματα τόσο στην ατομική και συλλογική ψυχολογία, όσο και στον τρόπο ζωής μας και την οργάνωση των κοινωνιών μας. Είναι καιρός να αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε αυτές τις αλλαγές, έχοντας ξεκάθαρο ότι δεν είμαστε οι ίδιοι με εκείνους που πρωτακούγαμε για μία νέα επιδημία κάπου μακριά πριν από ένα χρόνο. Το θέμα είναι τι και πώς έχει αλλάξει.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
