Φέτος για πρώτη φορά ίσως μετά από χρόνια, τέθηκε και ένα βασικό ερώτημα για το τι τουρισμό θέλουμε. Θέλουμε τουρισμό που ισοπεδώνει το τοπίο και την αγορά μέσα σε τυποποιημένα μοντέλα κατανάλωσης, ή ένα άλλο εναλλακτικό μοντέλο που θα αναδεικνύει τις τοπικές ιδιαιτερότητες;
Ας μην βιαστούμε να εκφραστούμε και να επιλέξουμε το δεύτερο. Γιατί τότε θα πρέπει να απαντήσουμε και στο πού θα βρεθούν όλα αυτά τα εκατομμύρια τουρίστες και του χρόνου και πώς θα αντικατασταθούν και τα έσοδα που θα μειωθούν πιθανά. Όταν προαναγγέλλεις κάθε χρόνο «νέο ρεκόρ» τότε δύσκολα θα αποφύγεις και την ισοπέδωση. Γιατί νέα ρεκόρ σημαίνει ότι παίρνεις τουρίστες από άλλες περιοχές και το κάνεις πουλώντας ότι πουλάνε και οι άλλοι: Ηλιος και θάλασσα με ολίγο άρωμα από αρχαία, κι αν. Κι ας λέμε ότι δεν θέλουμε το παλιό μοντέλο του «ήλιος και θάλασσα» κι ότι ψαχνόμαστε για διαφορετικά πράγματα.
Γιατί το κρίσιμο είναι να δούμε συνολικά το αξιακό πρόταγμα της ανάπτυξης. Αν επιλέγουμε το πρότυπο της ευέλικτης εργασίας με πολλές ώρες δουλειά και χαμηλές αμοιβές για να διατηρείται χαμηλά το κόστος τότε μην περιμένουμε και ιδιαίτερη παραγωγικότητα. Κι αν πουλάμε σπα και πάρκινγκ και γήπεδα γκολφ σε κάθε ραχούλα ή ακρογιάλι, μη στενοχωρηθούμε αν βαρεθούν να έρθουν δεύτερη χρονιά οι τουρίστες.
Θέλουν πολλή δουλειά τα εναλλακτικά μοντέλα.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
