Δύο είναι τα κομβικά σημεία για τη λειτουργία των Δήμων: Η χρηματοδότηση και τα οργανογράμματα του προσωπικού. Και τα δύο σημεία αποτελούν το κέντρο πολύχρονων συζητήσεων με το κεντρικό κράτος να κρατά στα χέρια του τη λήψη των βασικών αποφάσεων. Δείχνοντας έτσι ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν είναι ανεξάρτητος θεσμός στο βαθμό που εξαρτάται διαρκώς από τις κεντρικές πολιτικές κατευθύνσεις.
Θα μπορούσε να αντιτείνει κάποιος ότι εμπειρικά οι δήμοι δείχνουν να μην θέλουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να λειτουργούν είτε ως η επέκταση των κυβερνητικών πολιτικών είτε με λογική διαχείρισης. Μήπως όμως να αναρωτηθούμε για το αν αυτή η υπαρκτή όντως κατάσταση προέρχεται από τη μόνιμη στρέβλωση της εξάρτησης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από την κυβέρνηση και τον κρατικό μηχανισμό; Μήπως δεν μπορούν ούτε ανάσα να πάρουν οι δήμοι, μέσα σε μία διαρκή αγωνία να εξασφαλίσουν τους αναγκαίους πόρους για την επιβίωσή τους;
Προσωπικά έχω εκφράσει πολλές φορές στο παρελθόν την πεποίθησή μου, που δεν είναι προφανώς προσωπική, αλλά μέρος ενός ευρύτερου προβληματισμού, ότι οι δήμοι πρέπει να έχουν ανεξάρτητα έσοδα. ΄Ότι ένα μέρος της άμεσης φορολογίας πρέπει να πάει κατευθείαν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Οι κίνδυνοι είναι προφανείς και οι αντιρρήσεις που εκφράζουν και έμπειροι δήμαρχοι είναι εύλογες και κατανοητές. Εδώ ολόκληρο κράτος και δεν τα καταφέρνει συχνά με τη διαχείριση των προϋπολογισμών, θα τα καταφέρουν οι σημερινοί δήμοι; Δεν μιλάμε όμως για τέτοιους δήμους, αλλά για σύγχρονους, ενδυναμωμένους θεσμικά φορείς έκφρασης των τοπικών κοινωνιών, μικρές κυβερνήσεις του τόπου τους σε αρμονία με τις περιφέρειες και τον κρατικό μηχανισμό.
Με άλλα λόγια, αποτελεί μείζονα πρόκληση να δημιουργηθεί μία ισχυρή και ανεξάρτητη Τοπική Αυτοδιοίκηση. Από εκεί και πέρα και ως τότε οι δήμοι θα δέχονται εντολές για το ποιες δομές τους θα πρέπει να καταργήσουν και θα ζητάνε συνέχεια πόρους.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
