Νέα έρευνα δείχνει ότι η χαμηλών θερμίδων Μεσογειακή δίαιτα, σε συνδυασμό με τακτική φυσική δραστηριότητα, μπορεί να προστατεύσει την οστική υγεία των ηλικιωμένων γυναικών
Μια ισορροπημένη Μεσογειακή διατροφή με μειωμένες θερμίδες, σε συνδυασμό με συστηματική σωματική άσκηση, μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια βάρους χωρίς να προκαλεί απώλεια οστικής πυκνότητας, όπως υποδεικνύει νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Network Open.
Η απώλεια βάρους, ιδιαίτερα όταν είναι ραγδαία ή σημαντική, έχει συσχετιστεί με μείωση της οστικής πυκνότητας και αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων — ένα ζήτημα που απασχολεί κυρίως τις ηλικιωμένες γυναίκες, λόγω των μειωμένων επιπέδων οιστρογόνων στην εμμηνόπαυση.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), περισσότεροι από 10 εκατομμύρια Αμερικανοί πάσχουν από οστεοπόρωση — μια «σιωπηλή» νόσο που αποδυναμώνει τα οστά χωρίς να προκαλεί εμφανή συμπτώματα. Πάνω από το 80% των πασχόντων είναι γυναίκες, εκ των οποίων το 25% είναι άνω των 65 ετών.
Ωστόσο, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να αντισταθμίσουν αυτές τις επιπτώσεις, σύμφωνα με τον Jesús García Gavilán, βιοστατιστικολόγο και συγγραφέα της μελέτης από το Πανεπιστήμιο Rovira i Virgili της Ισπανίας. Η διατήρηση της μυϊκής μάζας — που σχετίζεται στενά με την υγεία των οστών — αποτελεί κλειδί για την πρόληψη της οστικής αποδυνάμωσης.
Η έρευνα παρακολούθησε 924 Ισπανούς ενήλικες, ηλικίας 55–75 ετών, με μεταβολικό σύνδρομο (υψηλή αρτηριακή πίεση, χοληστερίνη και σάκχαρο) και υπέρβαρο ή παχυσαρκία.
Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες:
- Ομάδα παρέμβασης: Ακολούθησε Μεσογειακή διατροφή με μείωση θερμίδων κατά 30% και αύξησε σταδιακά τη φυσική δραστηριότητα.
- Ομάδα ελέγχου: Ακολούθησε Μεσογειακή διατροφή χωρίς θερμιδικούς περιορισμούς ή οδηγίες άσκησης.
- Η άσκηση περιλάμβανε:
- 45 λεπτά περπάτημα, 6 ημέρες την εβδομάδα
- Ασκήσεις δύναμης, ευλυγισίας και ισορροπίας, 3 ημέρες/εβδομάδα
- Προπονήσεις αντιστάσεων διάρκειας 30–40 λεπτών, 2 φορές/εβδομάδα
Όλες οι συμμετέχουσες υπεβλήθησαν σε ειδικές ακτινογραφίες για τη μέτρηση της οστικής πυκνότητας σε μηριαίο οστό και οσφυϊκή μοίρα, στην αρχή και στο τέλος της τριετούς μελέτης.
Τα αποτελέσματα: μικρή αλλά σημαντική ενίσχυση
Η μεγαλύτερη βελτίωση παρατηρήθηκε στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Οι γυναίκες της ομάδας παρέμβασης παρουσίασαν αύξηση της οστικής πυκνότητας κατά 1,8%, κάτι που οι ερευνητές χαρακτηρίζουν ως θετικό, έστω και αν είναι μικρότερο από τις επιδράσεις φαρμακευτικής αγωγής.
Όπως σημειώνει η ενδοκρινολόγος Dr. Dolores Shoback από το UCSF Health, που δεν συμμετείχε στη μελέτη, «οι βελτιώσεις αυτές είναι μεν μέτριες, αλλά σημαντικές, ιδίως για πληθυσμούς χωρίς προϋπάρχουσα βαριά οστική απώλεια».
Η μέση απώλεια βάρους στην ομάδα παρέμβασης ήταν μόλις 3% του συνολικού σωματικού βάρους (περίπου 1,5 κιλό ετησίως).
Η μελέτη προσφέρει κρίσιμα δεδομένα για όσους ακολουθούν φαρμακευτικά πρωτόκολλα απώλειας βάρους, καθώς τέτοιες ταχείες αλλαγές συχνά συνοδεύονται από απότομη μείωση οστικής μάζας.
Η Dr. Kristi Tough DeSapri, ειδικός στην οστεοπόρωση, σημειώνει πως απώλεια 10% του βάρους μπορεί να οδηγήσει σε 1–2% απώλεια οστικής πυκνότητας. Η απώλεια αυτή μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερη σε περιπτώσεις βαριατρικής χειρουργικής ή χρήσης φαρμάκων όπως το Ozempic και το Wegovy, που περιέχουν τη δραστική ουσία σεμαγλουτίδη.
Έρευνα έχει δείξει πως όσοι χρησιμοποιούν φάρμακα GLP-1 χωρίς να ασκούνται, παρουσιάζουν σημαντική μείωση στην πυκνότητα οστών σε ισχίο και σπονδυλική στήλη. Όταν προστίθεται άσκηση, τα αποτελέσματα αυτά αναστρέφονται εν μέρει.
Στις ΗΠΑ, η Ομάδα Εργασίας για τις Προληπτικές Υπηρεσίες συνιστά να πραγματοποιείται μέτρηση οστικής πυκνότητας σε όλες τις γυναίκες άνω των 65 ετών.
Η Dr. Shoback υπενθυμίζει πως η διατήρηση της οστικής υγείας εξαρτάται από:
- Συστηματική άσκηση
- Επαρκή πρόσληψη βιταμίνης D και ασβεστίου (μέσω τροφών όπως το γάλα και ο σολομός ή μέσω συμπληρωμάτων)
- Αποφυγή καπνίσματος
- Περιορισμένη κατανάλωση αλκοόλ
- Ενδεχόμενη χρήση ορμονικής θεραπείας μετά την εμμηνόπαυση
