Έβλεπα σε ένα κλειστό καφενείο τις ημέρες του Αυγούστου, τα άδεια τραπέζια που είχαν απομείνει με τα μπουκάλια το αντισηπτικό πάνω. Και σκέφτηκα πόσο αγώνα έκαναν οι καταστηματάρχες για να τηρήσουν τα μέτρα, χωρίς όμως και αποτέλεσμα πάντα, αφού η κίνηση για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν μικρή.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έπρεπε να υπάρχουν μέτρα. Τα μέτρα πρόληψης προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα πλαίσιο ασφαλούς λειτουργίας ώστε ο πελάτης να αισθάνεται ότι μπορεί να βγει από το σπίτι του. Από τη μία μεριά όμως τα μέτρα αυτά καθ’ αυτά αύξαιναν το κόστος λειτουργίας της αγοράς και πίεζαν για μία σχεδόν γραφειοκρατική και τυπική τήρησή τους, από την άλλη ο πολύς κόσμος, οι πολίτες προσάρμοσαν μόνοι τους τον τρόπο ζωής τους. Κι αυτός ο νέος τρόπος ζωής σε πολλές περιπτώσεις δεν είχε χώρο για την ψυχαγωγία, την έξοδο και τις επαφές.
Θα μπορούσε άραγε να λειτουργήσει ένα άλλο μοντέλο, με περισσότερες ελευθερίες στον πολίτη ώστε να επιλέγει μόνος του τα μέτρα που θα τον προστάτευαν και αυτόν και τον συμπολίτη του; Υποψιάζομαι τώρα πια, πως όχι. Με την εμπειρία που έχουμε σήμερα, φαίνεται ότι δεν θα μπορούσαν να λειτουργήσουν οι καραντίνες και τα προληπτικά πλαίσιο αν δεν υπήρχε και αυστηρό πλαίσιο απαγορεύσεων και οδηγιών, τουλάχιστον τον πρώτο χρόνο της πανδημίας.
Στην περίοδο που διανύουμε που έχουν καταργηθεί τα περισσότερα μέτρα, μοιάζει να δίνεται βάρος στην ελεύθερη βούληση του πολίτη να προσέχει. Προσέχουν όμως όλοι;
Το κυριότερο πρόβλημα είναι η έλλειψη ενημέρωσης. Η ενημέρωση όχι απλώς ως στοιχεία μίας καμπάνιας, αλλά η θωράκιση του πολίτη ώστε να γνωρίζει και τι είναι η πανδημία, αλλά και πώς μπορεί να την αντιμετωπίσει και ατομικά και από κοινού με τους άλλους συμπολίτες του.
Κι ίσως εδώ να κρύβεται και ένα ακόμα πρόβλημα δίπλα στην έλλειψη μίας τέτοιου τύπου ενημέρωσης: Να μην μπορούμε να φτάσουμε από το ατομικό στο συλλογικό, στο πώς μαζί με άλλους θα έχουμε μία κοινή στάση. Όταν λείπουν συνεπώς οι συλλογικές δράσεις και δεν μπορεί να συνδυαστεί η ελεύθερη βούληση με την αποτελεσματική λειτουργία, τότε μένει και περισσότερος χώρος για την λογική της απαγόρευσης και της καταστολής.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
