Στοιχεία από πυρηνικές δοκιμές του Ψυχρού Πολέμου βοήθησαν τους επιστήμονες να υπολογίσουν με ακρίβεια την ηλικία του φαλαινοκαρχαρία, του μεγαλύτερου ψαριού των θαλασσών.
Είναι γνωστό πως οι φαλαινοκαρχαρίες αποτελούν το μεγαλύτερο ψάρι των θαλασσών που μπορεί να φτάσει σε μήκος σχεδόν τα 20 μέτρα. Ωστόσο, αυτό είναι ένα από τα ελάχιστα γνωστά στοιχεία για το είδος αυτό υπό εξαφάνιση.
Οι θαλάσσιοι ερευνητές μόνο να εικάζουν μπορούν την ηλικία και τη διάρκεια ζωής του είδους αυτού. Ωστόσο, νέα επιστημονικά ευρήματα μάλλον βάζουν τέλος σε αυτές τις εικασίες.
Μία διεθνής ομάδα ερευνητών επιβεβαίωσε για πρώτη φορά την ηλικία δύο φαλαινοκαρχαριών, μέσω ραδιοχρονολόγησης με άνθρακα στους σπονδύλους που είχε παραμείνει από τις πυρηνικές δοκιμές κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Τα ευρήματα αυτά που δημοσιεύτηκαν στην επιθεώρηση Frontiers in Marine Science, προσφέρουν ένα επιπλέον «όπλο» στους επιστήμονες για την προστασία του μεγαλειώδους αυτού θαλάσσιου πλάσματος.
«Δουλεύω πάνω στους φαλαινοκαρχαρίες εδώ και είκοσι χρόνια. Στο πέρασμα των ετών, μάθαμε για τις κινήσεις και τη συμπεριφορά τους, ωστόσο κάποιες πολύ βασικές πληροφορίες παραμένουν μυστήριο για τους επιστήμονες» εξηγεί ο Μαρκ Μίκαν, ένας από τους συγγραφείς της έρευνας και επικεφαλής ερευνητής στο Αυστραλιανό Ινστιτούτο Θαλάσσιας Επιστήμης.
Ένα από αυτά τα βασικά κομμάτια που έλειπαν από το «παζλ» επιστημονικής κατανόησης για δεκαετίες ήταν και η διάρκεια ζωής του είδους έως ότου ο Μίκαν και η ομάδα του χρησιμοποιήσουν μία επαναστατική προσέγγιση χρονολόγησης.
Πώς καθόρισαν την ηλικία τους
Οι προηγούμενες απόπειρες καθορισμού της ηλικίας των φαλαινοκαρχαριών ήταν αμφιλεγόμενες. Οι επιστήμονες έκαναν εγκάρσια τομή σε σπόνδυλο και μέσω των ομόκεντρων αυξητικών δακτυλίων -παρόμοιων με εκείνους των κορμών δέντρων- καθόριζαν την ηλικία τους.
Ωστόσο, οι επιστήμονες δεν ήταν βέβαιοι αν αυτοί οι δακτύλιοι σχηματίζονταν μία ή δύο φορές το χρόνο, στοιχείο αποφασιστικής σημασίας για τον καθορισμό της ηλικίας τους.
Κάπως έτσι, για να λύσει το ζήτημα της ανάπτυξης των δακτυλίων, η ομάδα επιστημόνων χρησιμοποίησε απομεινάρια άνθρακα από πυρηνικές δοκιμές.
Ο Άνθρακας-14 είναι ένα φυσικό ραδιοϊσότοπο του άνθρακα το οποίο χρησιμοποιείται συχνά από αρχαιολόγους, επιστήμονες και ιστορικούς για την μέτρηση της ηλικίας απολιθωμάτων, οργανισμών και αντικειμένων. Ωστόσο, τα πυρηνικά όπλα που δοκιμάστηκαν κατά τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 προκάλεσαν προσωρινή αύξηση των επιπέδων του Άνθρακα-14.
Αυτή η αύξηση αρχικά διαπότισε την ατμόσφαιρα, έπειτα τους ωκεανoύς και στη συνέχεια εισχώρησε στην τροφική αλυσίδα και τα ζώα – και κάπως έτσι τα αυξημένα επίπεδα του συγκεκριμένου ισοτόπου κατέληξαν στους σπονδύλους κάποιων από τα μεγαλύτερα ψάρια των θαλασσών.
Οι επιστήμονες επιχείρησαν διατομές σε δύο φαλαινοκαρχαρίες, έναν 10 μέτρων που είχε ξεβραστεί το 2012 στο Πακιστάν και ένα δεύτερο μικρότερο που εντοπίστηκε νεκρός στην Ταϊβάν το 2005.
Πήραν δείγμα από τους σπονδύλους και μέτρησαν την ποσότητα ραδιοάνθρακα. Έπειτα, συνέκριναν τα αποτελέσματα με τα επίπεδα Άνθρακα-14 που είχε εντοπιστεί σε υλικό του οποίου την ηλικία είχαν επιβεβαιώσει και σύντομα διαπίστωσαν πως οι δύο φαλαινοκαρχαρίες ήταν 50 και 35 χρόνων, αντιστοίχως.
Μέσω της νέας αυτής μεθόδου χρονολόγησης, οι επιστήμονες κατέληξαν πως οι δακτύλιοι των σπονδύλων σχηματίζονται μία φορά ετησίως κι όχι δύο, όπως αμφιταλαντεύονταν. Ως εκ τούτου, η ανάπτυξη των φαλαινοκαρχαριών είναι αργή που σημαίνει πως οι πληθυσμοί τους δεν θα επιβιώσουν στην περίπτωση υπεραλίευσης, εξηγεί ο Μίκαν.
Μέχρι πρότινος οι επιστήμονες πίστευαν πως οι φαλαινοκαρχαρίες μπορούν να ζήσουν έως πάνω από 100 χρόνια. Κάτι τέτοιο δεν έχει διαψευστεί ως τώρα, καθώς εκείνος που βρέθηκε στο Πακιστάν ήταν μήκους μόλις δέκα μέτρων, πολύ κατώτερο του μέσου μήκους του είδους, που σημαίνει πως ενδεχομένως ήταν ακόμα στην ανάπτυξη.
«Δεν μπορούμε να πούμε ακόμα με βεβαιότητα πως το συγκεκριμένο είδος καρχαρία ζει για πάνω από εναν αιώνα, ωστόσο τώρα αυτό φαίνεται πιο πιθανό» σημειώνει ο Μίκα.
Με πληροφορίες από CNN
