Με δύο εικαστικές εκθέσεις ξεκινάει τον Οκτώβριο το Ίδρυμα «Ιωσήφ και Εσθήρ Γκανή». Πρόκειται για την έκθεση της Νίτσας Συνίκη – Παπακώστα με τα «Πέτρινα γεφύρια Ιωαννίνων» και τα «Ιπτάμενα χρώματα» της Λένας Ναυρόζογλου. Και οι δύο εκθέσεις θα διαρκέσουν ως τις 10 Ιανουαρίου.
Τα Πέτρινα γεφύρια
Στο κάλεσμα για την πρώτη έκθεση αναφέρεται:
Είναι αδύνατον ο θεατής να προσπεράσει βιαστικά τα σχέδια της Νίτσας Συνίκη Παπακώστα. Οι συνθέσεις της καθηλώνουν το βλέμμα με τη λεπτομέρεια της απόδοσης, αλλά και με την ομορφιά και ισορροπία του συνόλου. Η σχεδιαστική της δουλειά, η αποτύπωση με πενάκι σε χαρτί μνημείων της λαϊκής λιθοτεχνίας της Ηπείρου, είναι οικεία και αγαπητή στους Γιαννιώτες. Κάθε φορά, ωστόσο, που κάποιος βρίσκεται μπροστά σε ένα έργο της δεν μπορεί παρά να το παρατηρεί για ώρα, να θαυμάζει το μέγεθος της εργασίας και της φροντίδας που αυτό προϋποθέτει.
Το ενδιαφέρον της Νίτσας Συνίκη Παπακώστα για τα δημιουργήματα των Ηπειρωτών λαϊκών λιθοξόων μετράει δεκαετίες. Τα γεφύρια είναι από τα πρώτα της σχεδιαστικά σύνολα, τα οποία ξεκίνησε να φιλοτεχνεί το 1996 και δημοσίευσε σε έναν καλαίσθητο τόμο το 2002 (Ιωάννινα, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση). Πρόκειται για σχέδια γεφυριών που επέτρεπαν τις μετακινήσεις ανάμεσα στα χωριά της Ηπείρου και τα οποία χτίστηκαν τον 18ο και τον 19ο αιώνα. Κάθε ένα από αυτά συνιστά ένα διαφορετικό αρχιτεκτονικό δημιούργημα και στο σχέδιό του διακρίνουμε τις κατασκευαστικές του λεπτομέρειες και τα ιδιαίτερα δομικά του χαρακτηριστικά. Στα έργα της Συνίκη Παπακώστα απεικονίζεται και το φυσικό περιβάλλον, η δύσβατη δηλαδή περιοχή, της οποίας την πρόσβαση διευκόλυνε κάθε γεφύρι. Η καλλιτέχνιδα επέλεξε την ιδανική οπτική γωνία ώστε να επιτύχει την ολοκληρωμένη απόδοση του γεφυριού, αλλά και την ομορφιά της τοποθεσίας του. Σε κάθε τόξο γέφυρας, μάλιστα, ή στα θεμέλιά της σχεδίασε μια ανθρώπινη μορφή, η οποία βοηθά τον θεατή να αντιληφθεί το πραγματικό μέγεθος της κατασκευής. Η μορφή αυτή υπενθυμίζει, επιπλέον, και το μέγεθος του ανθρώπου μπροστά στην ομορφιά της φύσης και στο μεγαλείο της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.
Κάθε γεφύρι είναι ένα ξεχωριστό δημιούργημα προσαρμοσμένο στις ανάγκες της περιοχής, την οποία εξυπηρετούσε. Περιδιαβαίνοντας τη σειρά των σχεδίων της Συνίκη Παπακώστα αναγνωρίζουμε πολλά από αυτά, κάποια τα βλέπουμε για πρώτη φορά και μερικά μας εκπλήσσουν με την μοναδικότητά τους. Τα Δυο Γεφύρια στην Κάτω Λάβδανη, για παράδειγμα, αποτελούν μια ξεχωριστή περίπτωση δίτοξου γεφυριού που σχηματίζει ορθή γωνία στην κάτοψή του. Εντυπωσιακό είναι και το Γεφύρι της Πλάκας , που γεφυρώνει τον Άραχθο με το τεράστιο τόξο που συνδέει τις δυο όχθες του. Όλα αυτά τα γεφύρια, όμως, σήμερα «έκλεισαν τον κύκλο τους». Ενώ κάποτε αποτελούσαν τμήματα μονοπατιών και συνέδεαν τα χωριά μεταξύ τους, σήμερα είναι μνημεία μιας περασμένης εποχής. Η Νίτσα Συνίκη Παπακώστα, όμως, δεν τα καταγράφει απλώς στα σχέδιά της, αλλά τα εντάσσει στην τέχνη της, τα παρουσιάζει στο θεατή ως θέματα μιας ολοκληρωμένης σε σύλληψη και εκτέλεση εικαστικής δημιουργίας. Τα δικά της γεφύρια συνδέουν το παρελθόν με το παρόν και αποτελούν μια αρμονική σύζευξη τέχνης και ιστορίας.
Ποια είναι
Η Νίτσα Συνίκη – Παπακώστα, γεννήθηκε στα Ιωάννινα, όπου ζει και εργάζεται. Έκανε ελεύθερες σπουδές στη ζωγραφική. Παρακολούθησε για τρία χρόνια θεωρητικά μαθήματα πάνω στα σύγχρονα ρεύματα της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
Σπούδασε γλυπτική κοντά στο γλύπτη Παύλο Βρέλλη για πέντε χρόνια. Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος.
Έχει κάνει αρκετές ατομικές εκθέσεις και επίσης συμμετείχε σε πολλές ομαδικές. Στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Έλαβε μέρος στο συμπόσιο γλυπτικής στην Κόνιτσα το 1995, και το 1996 στο συμπόσιο γλυπτικής στα Ιωάννινα. Το 1999 κέρδισε το Γ΄βραβείο στο διαγωνισμό φιλοτέχνησης του μνημείου πεσόντων του Δήμου Περάματος (Λιγκιάδες ). Το 2000 κέρδισε το Β΄ βραβείο στο Δήμο Αγ. Δημητρίου (Μουσιωτίτσα) στο διαγωνισμό του μνημείου πεσόντων επίσης.
Παράλληλα με τις δραστηριότητες αυτές ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για τη λαϊκή γλυπτική και αρχιτεκτονική της Ηπείρου. Με πολλές περιοδείες στην ύπαιθρο σχεδίασε με σινική μελάνι και φωτογράφισε, καταγράφοντας έτσι εκατοντάδες μνημεία της Ηπείρου τα οποία με κείμενα δικά της εκδόθηκαν ως εξής:
1983 ‘’ Ήπειρος, εκκλησιέςκαι μοναστήρια’’ εκδόσεις Δωδώνη.
1986 ‘’Παλιά Γιάννινα’’ εκδόσεις Μέλισσα.
1996 ‘’Ήπειρος, εκκλησιές και μοναστήρια Β’ εκδόσεις Δωδώνη.
2002 “ Πέτρινα Γεφύρια” Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων.
2007 “ Το Κάστρο των Ιωαννίνων. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων.
2009 ‘’Δυαδικά – Μούσες. Ίδρυμα Κατσάρη. Εθνική Τράπεζα. 2010 “Λαϊκή λιθογλυπτική στην Ήπειρο” . Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων.
2014 ‘’Το ξυλόγλυπτο τέμπλο της Μητρόπολης Ιωαννίνων ‘’. Εκδόσεις Ιδρύματος Ιωσήφ και Εσθήρ Γκανή.
2017 “Το νησί των Ιωαννίνων. Εκδόσεις Ιδρύματος Ιωσήφ και Εσθήρ Γκανή.
2019 “ 62 καμπαναριά της Ηπείρου ‘’, εκδόσεις Εταιρίας Ηπειρωτικών Μελετών.
Τα Ιπτάμενα χρώματα της Λένας Ναυρόζογλου
Στο κάλεσμα για την έκθεση της Λ.Ναυρόζογλου, αναφέρεται:
Τα Γιάννινα και η Παμβώτιδα αποτελούν για τη Λένα Ναυρόζογλου αστείρευτες πηγές έμπνευσης και δημιουργίας. Η ιστορία των ανθρώπων τους την συγκινεί, τα νερά της λίμνης και οι μεταμορφώσεις τους τροφοδοτούν με εικόνες την τέχνη της και το οικοσύστημά της την γοητεύει.
Στη νέα της δουλειά που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Ι. και Ε. Γκανή, συμπεριλαμβάνονται 37 διαφορετικά ψηφιδωτά έργα τέχνης με θέμα τους 25 είδη πουλιών, τα οποία διαβιούν ή επισκέπτονται συστηματικά τα Γιάννινα και τη λίμνη τους: ο καστανοκέφαλος γλάρος, το βουτηχτάρι, ο κορμοράνος, ο καλαμόκιρκος, ο κοκκινολαίμης, ο τρυποφράχτης, η σταχτοσουσουράδα, η αλκυόνη, ο καρβουνιάρης, ο σπίνος, το ψαρόνι, το λαγγόνι, ο ερωδιός, η χουλιαρόπαπια, το γκισάρι, το κιρκίρι, η πρασινοκέφαλη πάπια, ο ασημόγλαρος, το νανογλάρονο, το κηλιδοβούτι, ο αργυροπελεκάνος, ο πελαργός, ο κύκνος, ο λευκοτσικινιάς και το κιρκινέζι.
Για τη φιλοτέχνηση των έργων αυτών απαιτήθηκε μεγάλη προεργασία. Η Λένα Ναυρόζογλου μεθοδικά αναζήτησε και φωτογράφισε τα πουλιά στις όχθες της Παμβώτιδας και στις στέγες των Ιωαννίνων, ώστε να τα αποδώσει σε ψηφιδωτό. Δεν δημιούργησε, βέβαια, μια ορνιθολογική μελέτη, αλλά αποτύπωσε με καλλιτεχνική ευαισθησία την ιδιαίτερη μορφή κάθε πτηνού. Απεικόνισε τη μεγαλοπρέπεια του πελαργού και του κορμοράνου, τη δύναμη του κιρκινεζιού, την ομορφιά του κύκνου και του ερωδιού, τη χάρη του γλάρου, τη νευρικότητα του βουτηχταριού. Η απόδοση με τη χρήση πέτρινων ψηφίδων των αέρινων αυτών πλασμάτων, τα οποία πετούν στον ουρανό ή στέκουν ανάλαφρα πάνω σε λεπτά κλαριά, διαμορφώνει ένα ενδιαφέρον εικαστικό παράδοξο. Το διαφορετικό μέγεθος των χρωματιστών ψηφίδων, επιπλέον, δημιουργεί την αίσθηση της πινελιάς, ενώ κάθε πέτρα αντανακλά το φως ζωντανεύοντας την εικόνα. Το φόντο, τέλος, όπου είναι τοποθετημένα τα πουλιά, χρωματισμένο σε έντονο μπλε, φωτεινό κίτρινο ή φλογερό κόκκινο, τα αποσπά από το φυσικό τους περιβάλλον και τα εντάσσει στο καλλιτεχνικό σύμπαν της δημιουργού τους.
Οι καλλιτέχνες γοητεύονται διαχρονικά από τα πουλιά. Μαγεύονται από την ομορφιά του φτερώματός τους, συναρπάζονται από τη δυνατότητά τους να πετούν, θαυμάζουν τη συστηματική αποδημία τους σε μακρινούς τόπους. Για τη Λένα Ναυρόζογλου, όμως, τα πουλιά αυτά συνδέονται με τον τόπο της, αποτελούν μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας του και αναπόσπαστο κρίκο του φυσικού του περιβάλλοντος. Διότι το οικείο και προσφιλές της προσφέρει ισχυρό έναυσμα δημιουργίας, τροφοδοτεί την εκφραστικότητά της και απελευθερώνει την υψιπετή φαντασία της.
Ποια είναι
Η Λένα Ναυρόζογλου γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1970. Σπούδασε Ζωγραφική στο εργαστήριο του Π. Τέτση και Χ. Μπότσογλου στην Α.Σ.Κ.Τ Αθηνών. Συνέχισε δεύτερο πτυχίο στη Χαρακτική με ειδίκευση στη Λιθογραφία στο εργαστήριο του Παπαδάκη. Ταυτόχρονα παρακολούθησε 4 χρόνια ψηφιδωτό – όλες τις τεχνικές και για συντήρηση- στο εργαστήριο του Βαλαβανίδη και της Αγγελίδου καθώς και αγιογραφία και μαρμαρογλυπτική. Το ψηφιδωτό είναι η αγάπη της έως και σήμερα. Πολλά ψηφιδωτά κοσμούν ιδιωτικούς και εκκλησιαστικούς χώρους. Κάθε χρόνο συμμετέχει σε ομαδικές και ατομικές εκθέσεις.
Έργα της βρίσκονται σε ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές. Εργάζεται ως εκπαιδευτικός Εικαστικών στη Δευτεροβάθμια από το 1995, ενώ “υπηρετεί” με αγάπη και αφοσίωση την Ειδική Αγωγή από το 2000. Το Ίδρυμα Γκανή την έχει τιμήσει με το να έχει στη μόνιμη συλλογή του, κάποια από τα έργα της.
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα έως Παρασκευή 9.00 πμ έως 14.00, Τετάρτη 6.00μμ – 9.00μμ. Σούτσου 26, Τηλέφωνο: 26510 36517
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
