τη δεκαετία του 1950, ο φωτογράφος Lennart Nilsson ανέλαβε ένα πρότζεκτ με στόχο να απεικονίσει τα πρώτα στάδια της ζωής ενός ανθρώπου. Στα πλαίσια αυτού του πρότζεκτ, φωτογράφισε και ένα έμβρυο 18 εβδομάδων, το οποίο αφενός προκάλεσε το ενδιαφέρον του κοινού και αφετέρου πυροδότησε μια διαμάχη που εξακολουθεί να υπάρχει μέχρι σήμερα.
Ειδικότερα, τον Απρίλιο του 1965, το περιοδικό Life φιλοξένησε στο εξώφυλλό του μια φωτογραφία αυτού του πρότζεκτ, που είχε τίτλο «Foetus 18 Weeks». H επιτυχία που γνώρισε το συγκεκριμένο τεύχος ήταν τόσο μεγάλη που αποτέλεσε τελικά το πιο ευπώλητο στην ιστορία του περιοδικού. Η εικόνα αυτή απεικόνιζε ένα έμβρυο μέσα στον αμνιακό του σάκο με τον ομφάλιο λώρο να ξετυλίγεται από τον πλακούντα.
Το αγέννητο παιδί, που φαίνεται σαν να αιωρείται σε ένα διαστημικό σκηνικό, μοιάζει αρκετά ευάλωτο και γαλήνιο. Τα μάτια του είναι μικροσκοπικά και ερμητικά κλειστά, ενώ τα χέρια του είναι γροθιές και βρίσκονται στενά δεμένα πάνω στο στήθος του.
Ο λόγος που η παραπάνω φωτογραφία έχει χαρακτηριστεί ως μία από τις πλέον κορυφαίες του 20ου αιώνα οφείλεται στο ότι αναφέρεται σε ένα οικουμενικό θέμα, τη γέννηση ενός παιδιού. Επίσης, τόσο από τεχνική άποψη όσο και από πλευράς συναισθηματικής συγκίνησης, η φωτογραφία αυτή είναι εξαιρετικά εντυπωσιακή. Παράλληλα, ένας ακόμη λόγος που καθιστά αυτήν την εικόνα σημαντική είναι επειδή σταδιακά βρέθηκε στο επίκεντρο του κινήματος κατά των αμβλώσεων.
Λίγα χρόνια αργότερα, ο Nilsson εξήγησε στους συντάκτες του περιοδικού Life ότι η ιδέα του να απεικονίσει την εξέλιξη της ανθρώπινης ύπαρξης από τα πρώτα κιόλας στάδια προέκυψε, όταν επισκέφτηκε την Νέα Υόρκη το 1954. Βέβαια, αξίζει να αναφερθεί ότι η καταγραφή της εξέλιξης ενός αγέννητου παιδιού μέχρι και τη δεκαετία του ’70 δεν ήταν καθόλου συνηθισμένη ενέργεια, ενώ έως και σήμερα η ανάλυση αυτών των φωτογραφιών είναι αρκετά χαμηλή.
Γι’αυτήν την εμβληματική λήψη, ο Nilsson χρησιμοποίησε μια ενδομήτρια κάμερα στο εσωτερικό της μήτρας της εγκύου. Εκτός αυτού, ο φωτογράφος συνεργάστηκε στενά και με τον γυναικολόγο Axel Ingelman-Sundberg, επικεφαλής της γυναικολογικής κλινικής Sabbatsberg της Στοκχόλμης, καθώς την επταετία 1958-1965 χρειάστηκε να βγάλει εκατοντάδες λήψεις.
Όμως, με την πάροδο των ετών, κι ενώ το κίνημα για την απελευθέρωση των γυναικών συνέχιζε να εξαπλώνεται, αλλά και η συζήτηση γύρω από τα αναπαραγωγικά δικαιώματά τους εξακολουθούσε να διευρύνεται, οι φωτογραφίες του Nilsson απέκτησαν έναν έντονο πολιτικό χαρακτήρα, ιδίως τη δεκαετία του ’70 στις Η.Π.Α. Ωστόσο, δεδομένου ότι ο ίδιος δούλευε στη Σουηδία, δεν ήξερε τις έντονες αντιδράσεις που είχαν προκληθεί στο εξωτερικό χάρη στις εικόνες του. Το διαπίστωσε, όμως, τη δεκαετία του ’80 κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του στο Λονδίνο, όταν και είδε για πρώτη φορά τις εικόνες του σε μια διαμαρτυρία κατά των αμβλώσεων. Το γεγονός αυτό ήταν αρκετό για να καταλάβει με ποιον τρόπο είχε χρησιμοποιηθεί το έργο του.
Τέλος, ο Nilsson έφυγε από τη ζωή το 2017 σε ηλικία 94 ετών αφήνοντας πίσω του μια εκπληκτική σειρά ασπρόμαυρων φωτογραφιών, οι οποίες σήμερα κοσμούν τις αίθουσες μουσείων και γκαλερί σε διάφορα μέρη του κόσμου. «Ο Nilsson θέλησε να κάνει το αόρατο ορατό – και να μας δείξει το αστρονομικό ταξίδι που όλοι μας κάνουμε, αυτό δηλαδή που ενώνει όλους τους ανθρώπους. Θέλησε να μας δώσει την ευκαιρία να κοιτάξουμε μέσα μας και να ανακαλύψουμε εικόνες που μας ορίζουν ως ανθρώπινο γένος», καταλήγει ο Jan Stene, επικεφαλής της γκαλερί Stene Project της Στοκχόλμης.
