Η κλιματική αλλαγή δεν κάνει τους κυκλώνες, όπως αυτόν που πλήττει το Μπαγκλαντές, πιο συχνούς, αλλά τους καθιστά πιο έντονους και καταστροφικούς, σύμφωνα με τους κλιματολόγους και τους εμπειρογνώμονες σε θέματα καιρού.
Αυτά τα εξαιρετικά ισχυρά φυσικά φαινόμενα έχουν διαφορετικές ονομασίες ανάλογα με την περιοχή που πλήττουν, αλλά οι κυκλώνες, θύελλες και τυφώνες είναι όλες βίαιες τροπικές καταιγίδες που μπορούν να παράγουν 10 φορές περισσότερη ενέργεια από την ατομική βόμβα της Χιροσίμα. Χωρίζονται σε διαφορετικές κατηγορίες ανάλογα με τη μέγιστη διατηρούμενη ισχύ του ανέμου και την κλίμακα των ζημιών που μπορούν δυνητικά να προκαλέσουν.
Κυκλώνες, θύελλες και τυφώνες
«Ένας κυκλώνας είναι ένα σύστημα χαμηλής πίεσης που σχηματίζεται στους τροπικούς σε μια περιοχή αρκετά θερμή για να αναπτυχθεί», δήλωσε στο AFP ο Εμανουέλ Κλοπέ, από τη γαλλική μετεωρολογική υπηρεσία Meteo France. «Χαρακτηρίζεται από σύννεφα βροχής/καταιγίδας που αρχίζουν να περιστρέφονται και δημιουργούν έντονες βροχές και ανέμους, καθώς και ένα κύμα καταιγίδας που δημιουργείται από τον άνεμο», πρόσθεσε. Αυτά τα τεράστια καιρικά φαινόμενα, με διάμετρο αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα, γίνονται πιο επικίνδυνα λόγω της ικανότητάς τους να διανύουν τεράστιες αποστάσεις. Οι τροπικοί κυκλώνες κατηγοριοποιούνται ανάλογα με την ένταση των ανέμων, ανεβαίνοντας από την τροπική ύφεση (κάτω από 63 χιλιόμετρα την ώρα), μέσω της τροπικής καταιγίδας (63-117 χλμ/ώρα) έως τον μεγάλο τυφώνα (πάνω από 115 χλμ/ώρα).
Ονομάζονται κυκλώνες στον Ινδικό Ωκεανό και τον Νότιο Ειρηνικό, καταιγίδες στον Βόρειο Ατλαντικό και τον Βορειοανατολικό Ειρηνικό και τυφώνες στον Βορειοδυτικό Ειρηνικό. Οι μετεωρολογικές υπηρεσίες που τους παρακολουθούν χρησιμοποιούν διαφορετικές κλίμακες για την κατηγοριοποίησή τους, ανάλογα με την ωκεάνια λεκάνη στην οποία εκδηλώνονται. Η πιο γνωστή κλίμακα για τη μέτρηση της έντασης και του καταστροφικού τους δυναμικού είναι η πενταβάθμια κλίμακα ανέμων Saffir-Simpson.
Πιο ισχυροί κυκλώνες
«Ο συνολικός αριθμός των τροπικών κυκλώνων ανά έτος δεν έχει αλλάξει σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά η κλιματική αλλαγή έχει αυξήσει την εμφάνιση των πιο έντονων και καταστροφικών καταιγίδων», σύμφωνα με την Παγκόσμια Μετεωρολογική Αναφορά (WWA), μια ομάδα κλιματολόγων και ειδικών σε θέματα κλιματικών επιπτώσεων, στόχος της οποίας είναι να καταδείξει αξιόπιστες συνδέσεις μεταξύ της παγκόσμιας θέρμανσης και ορισμένων καιρικών φαινομένων. Οι πιο βίαιοι κυκλώνες – κατηγορίες τριών έως πέντε στην κλίμακα Saffir-Simpson που προκαλούν τις μεγαλύτερες καταστροφές έχουν γίνει πιο συχνοί, δήλωσε η WWA. Η κλιματική αλλαγή που προκαλείται από την ανθρώπινη δραστηριότητα επηρεάζει τους τροπικούς κυκλώνες με τρεις βασικούς τρόπους: με τη θέρμανση του αέρα και των ωκεανών και με την πρόκληση ανόδου της στάθμης της θάλασσας. «Οι τροπικοί κυκλώνες είναι τα πιο ακραία φαινόμενα βροχόπτωσης στον πλανήτη», αναφέρει η WWA στην έκδοσή της «Αναφοράς ακραίων καιρικών φαινομένων και κλιματικών αλλαγών».
Δεδομένου ότι η ατμόσφαιρα είναι θερμότερη, μπορεί να συγκρατήσει περισσότερο νερό, οπότε όταν βρέχει, βρέχει καταρρακτωδώς. «Μια αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα κατά τρεις βαθμούς Κελσίου μπορεί δυνητικά να προκαλέσει αύξηση κατά 20% στην ποσότητα της βροχής που παράγεται από ένα κυκλωνικό φαινόμενο», δήλωσε ο Κλοπέ.
Αυτές οι έντονες καταρρακτώδεις βροχές οδηγούν σε μερικές φορές θανατηφόρες πλημμύρες και κατολισθήσεις, όπως συνέβη στην περίπτωση του κυκλώνα Φρέντι, ο οποίος σκότωσε εκατοντάδες ανθρώπους στο Μαλάουι και τη Μοζαμβίκη νωρίτερα φέτος. Η κλιματική αλλαγή θερμαίνει επίσης τους ωκεανούς. Αυτό το θερμό νερό τροφοδοτεί τους κυκλώνες και τους δίνει τη δύναμή τους.
«Επομένως, η κλιματική αλλαγή δημιουργεί τις συνθήκες υπό τις οποίες μπορούν να σχηματιστούν πιο ισχυρές καταιγίδες, να ενταθούν γρήγορα και να επιμείνουν για να φτάσουν στη στεριά, ενώ μεταφέρουν περισσότερο νερό», δήλωσε η WWA.
Μετατόπιση προς βορρά
Οι σφοδροί άνεμοι που δημιουργούν οι κυκλώνες δημιουργούν κύματα καταιγίδων που μπορούν να προκαλέσουν πλημμύρες στις ακτές. Αυτά τα κύματα καταιγίδας είναι τώρα υψηλότερα από ό,τι τις προηγούμενες δεκαετίες, λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας που προκαλείται από την κλιματική αλλαγή. Οι επιστήμονες αναμένουν επίσης να δουν κυκλώνες σε μέρη που δεν έχουν συμβεί στο παρελθόν, επειδή η παγκόσμια θέρμανση επεκτείνει τις περιοχές όπου εμφανίζονται συνθήκες τροπικού θαλάσσιου νερού. «Είναι σαν να εξαπλώνονται οι τροπικές περιοχές», δήλωσε ο Κλοπέ.
«Περιοχές που δεν επηρεάζονται πραγματικά τώρα θα μπορούσαν να πληγούν πολύ περισσότερο στο μέλλον». Το WWA συμφώνησε: «Καθώς τα ωκεάνια ύδατα θερμαίνονται, είναι λογικό να υποθέσουμε ότι οι τροπικές καταιγίδες θα μετατοπιστούν πιο μακριά από τον Ισημερινό». «Η μετατόπιση των κυκλώνων προς βορρά στον δυτικό Βόρειο Ειρηνικό, που πλήττει την Ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία, είναι άμεση συνέπεια της κλιματικής αλλαγής», ανέφερε. Ως αποτέλεσμα, θα μπορούσαν να χτυπήσουν σε σχετικά απροετοίμαστες τοποθεσίες που δεν είχαν στο παρελθόν, κανένα λόγο να τις περιμένουν.
Πηγή: AFP
