Παρασκευή 29.03.2024
More

    Αποχρώσεις- Για έναν δήμο αυτόνομο

    Μία συν μία ιδέες για τη χρηματοδότηση των έργων στις πόλεις και των δήμων.

    Αφορμή η πολύ μεγάλη συζήτηση που άνοιξε για τη χρηματοδότηση της αλλαγής του οδοφωτισμού με ενεργειακή αναβάθμιση μέσω μόχλευσης κεφαλαίων. Και στην περίπτωση αυτή όπως και στην περίπτωση της ανάθεσης σε ιδιώτες της καθαριότητας, η δημοτική αρχή κρατάει μεν χαμηλούς τόνους και δεν οξύνει το κλίμα, δεν προσφέρει όμως ενημέρωση στον πολίτη με σύγχρονους τρόπους και απευθείας πρόσβαση στα δεδομένα. Περιορίζεται σε άγονες αντιπαραθέσεις με την αντιπολίτευση και παλαιάς κοπής δελτία Τύπου αντί να έχει αναρτήσει φακέλους των έργων και ενημερωτικά σημειώματα ώστε ο πολίτης να αποκτά προσωπική γνώμη. Μάλλον όμως έτσι θα συνεχιστεί η κατάσταση, όπως συμβαίνει και σε όλη τη χώρα και όλους τους δήμους άλλωστε.

    Οι δύο προτάσεις έρχονται από ένα άλλο πλαίσιο εν γνώσει μας ότι δεν αποτελούν μέρος της ατζέντας στην τοπική αυτοδιοίκηση.

    Η πρώτη είναι η αυτόνομη χρηματοδότηση των δήμων μέσω πρόσβασης στα φορολογικά έσοδα. Η πρόταση δεν είναι νέα και έχει τεθεί από διάφορες πλευρές και παλιότερα.

    Οι περισσότεροι δήμαρχοι φοβούνται δύο πράγματα: Το ένα είναι να μην εξασφαλίζονται από το κράτος οι προϋπολογισμοί των δήμων και να καταλήξουν χωρίς έσοδα. Το δεύτερο να μην μπορούν να σηκώσουν το βάρος των εισπρακτικών μηχανισμών.

    Αυτά όμως είναι τεχνικά θέματα που λύνονται, αν συμφωνήσουμε ότι οι δήμοι δεν μπορεί να είναι «όμηροι» του κράτους για το αν και πότε και με πόσους πόρους θα χρηματοδοτηθούν. Απευθείας πρόσβαση συνεπώς στους φόρους για τους δήμους με όλα τα κρατικά εχέγγυα, τους μηχανισμούς διαφάνειας και ελέγχου και τη μέριμνα που απαιτείται. Και προφανώς τεχνικά θα μπορούσε το κράτος να αναλάβει την εργασία της εξασφάλισης των εσόδων, με όλη την εμπειρία που έχει πλέον.

    Το δεύτερο είναι η έννοια της ανταποδοτικότητας. Πρέπει να ξεφύγουμε από το στενό πλαίσιο της ανταπόδοσης σε υπηρεσίες καθαριότητας, φωτισμού κλπ. Οι κάτοικοι της πόλης πληρώνουν τον Δήμο ώστε να λειτουργεί η πόλη αποτελεσματικά. Ακόμα και η πρόσληψη ενός υπαλλήλου ή η επέκταση μιας υπηρεσίας αφορά τον δημότη γιατί αφορά τη ζωή του και μικρή σημασία έχει αν γίνονται μέσα από κάποιο πρόγραμμα ΕΣΠΑ ή κρατικό πρόγραμμα ή από τα διαθέσιμα του δημοτικού ταμείου. Άρα ο Δήμος οφείλει να αποδεικνύει την ανταποδοτικότητα και την απόδοση κάθε έργου και δράσης που κάνει, καθαρά και ολοκληρωμένα προς τον πολίτη.

    Αν μέσα σε αυτή τη διαδικασία απόδειξης- που προϋποθέτει ένα συνεχές παρατηρητήριο και δημόσιο πλαίσιο αξιολόγησης κάθε ενέργειας- βρεθεί ότι του λείπουν πόροι, τότε και τότε μόνο κινητοποιούνται πόροι του ιδιωτικού τομέα ώστε να καλυφθούν δημόσιες ανάγκες.

    Για να υλοποιηθεί όμως ένα πρόγραμμα ανεξαρτητοποίησης των δήμων και αυτόνομης οργάνωσής τους, απαιτείται προηγουμένως να υπάρχει και ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για την τετραετία με μηχανισμούς αυτοελέγχου, λογοδοσίας και συνεχούς αυτοαξιολόγησης που θα κινητοποιεί και την τοπική κοινωνία.

    Και το ερώτημα είναι: Μήπως τελικά οι δήμοι δεν επιθυμούν να είναι αυτόνομοι; Μήπως βολεύονται να βρίσκονται σε μία συνεχή διαπραγμάτευση με το κράτος για τα προγράμματα χρηματοδότησης; Μήπως φοβούνται να «ωριμάσουν» πολιτικά;

    ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ

    ΔΗΜΟΦΙΛΗ