Η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελούν μείζονες κρίσεις με μεγάλες συνέπειες σε πλανητικό επίπεδο. Ήδη διαμορφώνονται συνθήκες για νέες πολιτικές στην οικονομία και τις αγορές, καθώς και νέα πολιτικά προτάγματα για τα κράτη και την επιδίωξη κοινωνικής συνοχής.
Είναι αξιοσημείωτη επίσης η διαφαινόμενη αναθεώρηση βασικών πολιτικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τους αναπτυξιακούς στόχους και την ενεργειακή αυτονομία.
Και αυτό ως ένα βαθμό θα σημάνει ίσως και νέες διαπραγματεύσεις για τις εθνικές προτεραιότητες.
Ήδη διαφαίνεται κάτι τέτοιο στην ενέργεια. Μέχρι και πέρυσι ακόμα η «πράσινη μετάβαση» επέβαλλε το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων, την προσωρινότητα του φυσικού αερίου ως «μεταβατικό καύσιμο» και την απομάκρυνση γενικά από τα ορυκτά καύσιμα προς όφελος των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Η ρωσική εισβολή όμως στην Ουκρανία πιέζει σε υπέρμετρο βαθμό τις ευρωπαϊκές χώρες που έχουν ανάγκη τις ενεργειακές πηγές της Ρωσίας ώστε να συνεχίζουν να διατηρούν την πρωτοπορία στη βιομηχανική παραγωγή. Βλέποντας την αντίφαση να στηρίζεις έμμεσα με την αγορά ενέργειας αυτόν που κατηγορείς ως σύγχρονο δυνάστη, η Ευρώπη αποφασίζει να βαδίσει το δρόμο της ενεργειακής εξοικονόμησης και της απεξάρτησης από τα ρώσικα κοιτάσματα. Οπότε επιστρέφουν τα λιγνιτικά αποθέματα και βαφτίζεται «πράσινη» η πυρηνική ενέργεια ενώ ανανεώνεται το ενδιαφέρον για νέα κοιτάσματα όπως συμβαίνει στην ελληνική περίπτωση.
Μήπως έχουμε εδώ ένα πισωγύρισμα σε σχέση με βασικές πολιτικές της ΕΕ που είχαν αποφασιστεί με πολύ κόπο και χρόνο; Μήπως οι πράσινες πολιτικές δεν είχαν το βάθος με το οποίο τις παρουσίαζαν. Ή από την άλλη, μπορούν και πάλι οι χώρες του Νότου να αποκτήσουν μία καλύτερη θέση στον ανταγωνισμό με τον Βορρά;
Κάτι ανάλογο φαίνεται να προκύπτει και με τις υποδομές. Εκεί που το αναπτυξιακό πρόγραμμα της ΕΕ έβλεπε μόνο το πέρασμα στις ψηφιακές υπηρεσίες και μείωνε τα κονδύλια για τις υποδομές, βλέπουμε ότι με το Ταμείο Ανάκαμψης προσπαθεί να αντιμετωπίσει αναπτυξιακά προβλήματα χωρών που έχουν μείνει πίσω. Να πως για παράδειγμα η Ελλάδα θα μπορούσε να επαναφέρει σχέδια για σιδηρόδρομο όπως το τρένο και η σύνδεση με το Λιμάνι της Ηγουμενίτσας. Αν δεν ενδιαφέρεται προφανώς απλώς να το πουλήσει χωρίς αναπτυξιακό σχέδιο.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
