Στη Θεσσαλία αν κουβαλήσεις ένα παιδί στην πλάτη είναι γκαλιγκούτσια ενώ στο χωριό μου εδώ στην Ήπειρο είναι γκούτσια. Και υπάρχουν κι άλλες παραλλαγές ανάλογα πώς εκφέρονται οι λέξεις και τα φωνήεντα, συχνά με παραλλαγές που αλλάζουν από χωριό σε χωριό ή αν ζεις πίσω ή μπροστά από ένα βουνό. Αν θέλεις πάντως να συνεννοηθείς το κάνεις. Και δεν εννοώ να ασχοληθούμε με τις εννοιολογικές καταβολές των λέξεων και να ψάξουμε ετερότητες και ομοιότητες. Αυτά είναι δουλειά της επιστήμης. Εννοώ να αισθανθείς πίσω από τις λέξεις τον σφυγμό της ζωής.
Παρατηρώ όμως, συχνά δύο τάσεις. Η μία είναι αυτή που λέει ότι «εμείς έτσι τα μάθαμε». Το ακούς συχνά από κοινότητες που κρατάνε ακόμα, από ανθρώπους που έχουν δεσμούς με τους τόπους καταγωγής και τα συγγενικά δίκτυα. Που ίσως αντιστέκονται στη διαφορά και την αλλαγή.
Και η άλλη είναι αυτή που λέει, ότι «πάνε αυτά, δεν έχουν σημασία πια», όταν συχνά οι δεσμοί έχουν χαθεί και τα περιβάλλοντα άλλαξαν πολύ. Μία παραίτηση από την οικειότητα του ομοίου και τη συνάφεια με έναν γνώριμο χρόνο σε άξενα πια οικοσυστήματα.
Λέξεις, έθιμα, τραγούδια και παραμύθια, δεξιότητες και τρόποι ζωής, ένα πολύχρωμο μωσαϊκό που καλύπτει όλη τη χώρα και βγαίνει μέσα από τις φλέβες της. Αν κολλήσεις με τις διαφορές, δεν θα βγάλεις και πολλά συμπεράσματα. Αν το δεις σαν ένα θησαυρό που κρύβουν οι ζωές των ανθρώπων, θα σου μείνει αυτή η ωραία αίσθηση της ζωής που κυλάει για όλους μας και αυτή η ζεστασιά που φέρνει η προσπάθεια να τα ονοματίσουμε όλα γύρω μας και μέσα μας, ώστε να τα κάνουμε δικά μας, να ζήσουμε ξανά και ξανά στον τόπο μας με τα πόδια μας πάνω στη γη και έναν μεγάλο ουρανό να μας καλύπτει όλους μας από πάνω μας.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
