Η πρώτη μαύρη γυναίκα σε αμερικανικό νόμισμα
Η Αφροαμερικανίδα ποιήτρια, συγγραφέας, ηθοποιός, μουσικός και υπέρμαχος των πολιτικών δικαιωμάτων των μαύρων στις ΗΠΑ με το ελληνικό όνομα απέκτησε τιμητική θέση στο αμερικανικό νόμισμα.
Η Μαργκερίτ Τζόνσον, όπως ήταν το πατρικό της όνομα, απεικονίζεται στο νόμισμα των 25 σεντς με τα χέρια ψηλά, ένα πουλί που πετάει και ένας ήλιος που ανατέλλει πίσω της. Ένα πορτρέτο του πρώην Αμερικανού προέδρου Tζορτζ Ουάσινγκτον απεικονίζεται στην πάνω όψη νομίσματος. Κοιτάζοντας το νόμισμα, εντύπωση προκαλεί η αναφορά του ελληνικού ονόματος της Μαργκερίτ.
Δείτε την εκπομπή «Τhe View» για το νέο νόμισμα με την Μάγια Αγγέλου
Σε ανακοίνωσή του το αμερικανικό νομισματοκοπείο αναφέρει ότι η εικόνα της Μάγια Αγγέλου ήταν «εμπνευσμένη από την ποίησή της και συμβολίζει τον τρόπο με τον οποίο έζησε».
Το νόμισμα που απεικονίζει την Μάγια Αγγέλου είναι το πρώτο του προγράμματος «American Women Quarters» του αμερικανικού νομισματοκοπείου, το οποίο περιλαμβάνει την Αμερικανίδα φυσικό και αστροναύτη δρα. Σάλι Ράιντ και την Γουίλμα Μανκίλερ, πρώτη γυναίκα αρχηγό της φυλής Τσερόκι.
Το αμερικανικό κοινό κλήθηκε να υποβάλει ονόματα εμβληματικών γυναικών, μετά από νομοσχέδιο που υπέβαλε η βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος, Μπάρμπαρα Λι.
«Πάντα θα αγαπώ τις ιδιωτικές στιγμές που είχα το προνόμιο να μοιραστώ με την Μάγια, από τις συζητήσεις στο σαλόνι της σαν να ήμασταν αδερφές μέχρι τις ανεκτίμητες συμβουλές της σε όλες τις προκλήσεις που αντιμετώπισα ως μαύρη γυναίκα στην καριέρα μου. Είμαι υπερήφανη που ήμουν επικεφαλής της προσπάθειας να τιμήσω αυτές τις εκπληκτικές γυναίκες, οι οποίες πολλές φορές παραβλέπονται από την αφήγηση της ιστορίας της χώρας μας. Αν ποτέ κρατήσετε το νόμισμα της Μάγια Αγγέλου, να θυμάστε τα λόγια της: «Να είστε σίγουροι ότι δεν θα πεθάνετε χωρίς να έχετε κάνει κάτι σπουδαίο για την ανθρωπότητα», είπε η Μπάρμπαρα Λι.
Ο εθνικός θησαυρός των ΗΠΑ με το ελληνικό όνομα
Με το χαιδευτικό όνομα Μάγια, την αποκαλούσε ο αδελφός της όταν ήταν πολύ μικρός. Το επίθετο Αγγέλου έρχεται αργότερα…
Γεννήθηκε στις 4 Απριλίου του 1928 στο Σεντ Λούις του Μιζούρι και είχε δύσκολα παιδικά χρόνια.
Στην τρυφερή ηλικία των εννέα ετών, έπεσε θύμα βιασμού από τον εραστή της μητέρας της. Όταν αποκάλυψε στη μητέρα της τι είχε συμβεί, εκείνος οδηγήθηκε στις φυλακές, αλλά όταν αποφυλακίστηκε, δολοφονήθηκε, πιθανότατα από τους θείους της.
Την «έτρωγαν» όμως οι τύψεις για το θάνατό του, επειδή αυτή είχε καταγγείλει το βιασμό και γι΄αυτό αποφάσισε να μην ξαναμιλήσει. Παρέμεινε σιωπηλή για τα επόμενα 5 χρόνια.
Στην εφηβεία , η Μάγια μετακομίζει με τη μητέρα της στο Σαν Φρανσίσκο.
Το όνειρό της είναι να γίνει οδηγός τραμ. Και το πραγματοποιεί. Θα εργαστεί στο τραμ ως οδηγός και θα γίνει η πρώτη Αφροαμερικανή στην πόλη που αναλαμβάνει αυτό το πόστο.
Στα 16 της χρόνια μένει έγκυος, γεγονός που την αναγκάζει να δουλέψει ως σερβιτόρα, μαγείρισσα, πόρνη, χορεύτρια, τραγουδίστρια, ηθοποιός, συντονίστρια σε συνέδρια, ακόμη και δημοσιογράφος σε χώρες όπως η Γκάνα και η Αίγυπτος.
Το 1951 δέχεται τα βέλη του έρωτα . Ο Ελληνοαμερικανός, ηλεκτρολόγος στο επάγγελμα, ονόματι Αναστάσιος Αγγελόπουλος ή Τος Αντζελος της κλέβει το μυαλό. Το ζευγάρι παντρεύεται σε λίγους μήνες.
Ο νεαρός με την ελληνική καταγωγή και το όνειρο να γίνει τραγουδιστής είναι εκείνος που θα χαρίσει το επίθετο στην ποιήτρια που συγκαταλέγεται μεταξύ των πιο αναγνωρίσιμων προσωπικοτήτων στην Αμερική. Κράτησε το χαϊδευτικό όνομα με τον οποίο την φώναζε ο αδερφός της, Μάγια και το επίθετο του Αντζελος, με αποτέλεσμα να γίνει γνωστή ως Μάγια Αγγέλου.
Ο γάμος της με τον Αντζελος δεν κράτησε πολύ, καθώς όπως διαβάζουμε, οι γονείς της δεν ενέκριναν τον νεαρό και την καταγωγή του.
Στα τέλη του ’50 θα γνωρίσει τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, αλλά και τον Αμερικανό μουσουλμάνο ιερέα Μάλκομ Εξ, που θα την εμπνεύσουν να ασχοληθεί ενεργά με τα κινήματα για τα δικαιώματα των ανθρώπων.
Από το 1959 αφιερώθηκε στη λογοτεχνία. Έγραψε ποίηση, διηγήματα, δοκίμια, κινηματογραφικά σενάρια, θεατρικά έργα και αυτοβιογραφικά βιβλία, με πιο γνωστό το «Ξέρω γιατί κελαηδάει το πουλί στο κλουβί», που αφηγείται τα δύσκολα παιδικά της χρόνια και τάραξε τα εκδοτικά νερά σημειώνοντας επιτυχία το 1970.
Ως ανήσυχο πνεύμα , δραστηριοποιείται στον χώρο του κινηματογράφου και το 1972 γίνεται η πρώτη Αφροαμερικανή που υπογράφει το σενάριο για την ταινία «Τζόρτζια – Τζόρτζια».
Η γνωριμία της με την πάπισσα της αμερικανικής τηλεόρασης Όπρα Γουίνφρεϊ έγινε στα τέλη της δεκαετίας του ’70.
Τότε η νεαρή Οπρα εργάζεται ακόμη στην τοπική τηλεόραση στο Μέριλαντ της Βαλτιμόρης με τη Μάγια Αγγέλου να αποκτά το ρόλο του μέντορά της.
Δείτε το βίντεο με την Μάγια Αγγέλου στην εκπομπή της Όπρα Γουϊνεφρεϊ
Το 1981, αποφασίζει να επιστρέψει στον Νότο και στη Βόρεια Καρολίνα, για να σβήσει από τη μνήμη της τις άσχημες αναμνήσεις των παιδικών της χρόνων, να συμβιβαστεί με το παρελθόν.
Χωρίς να έχει τις απαραίτητες σπουδές, της προσφέρεται η θέση της καθηγήτριας στο Τμήμα Αμερικανικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνα. Γίνεται έτσι, το 1982, η πρώτη Αφροαμερικανή που αναλαμβάνει καθήκοντα καθηγήτριας εκεί.
Ξαφνιάζει τον αμερικανικό λαό όταν αναλαμβάνει να απαγγείλει ποίημα κατά την τελετή ορκωμοσίας του Μπιλ Κλίντον στον Λευκό Οίκο. Γίνεται έτσι η δεύτερη καλλιτέχνιδα και η πρώτη γυναίκα που απαγγέλλει ποίηση σε μια τέτοια τελετή.
Το 1992, έγραψε το ποίημα «On the Pulse of the Morning», το οποίο διαβάστηκε στην ορκωμοσία του προέδρου Μπιλ Κλίντον. Το 2000 τιμήθηκε με το Εθνικό Μετάλλιο Τεχνών και το 2011 ο πρόεδρος Ομπάμα της απένειμε το «Μετάλλιο της Ελευθερίας». Μετά τον θάνατο του Νέλσον Μαντέλα, ο οποίος είχε διαβάσει το ποίημα της «Still I Rise» κατά την τελετή ορκωμοσίας του το 1994, η Αγγέλου έγραψε το ποίημα «His Day Is Done» προς τιμήν του εκλιπόντα Νοτιοαφρικανού ηγέτη.
Στις 28 Μαίου του 2014 αφήνει τη τελευταία της πνοή στο Γουίνστον-Σάλεμ της Βόρειας Καρολίνας, σε ηλικία 86 ετών.
