Η νέα περίοδος γενικού περιορισμού που ξεκίνησε από το Σάββατο, μπορεί να στηριχθεί πάνω σε δύο παραδοχές.
Η πρώτη είναι ότι η καραντίνα αποτελεί το μόνο καθοριστικό μαζικό «όπλο» που υπάρχει αυτή τη στιγμή διαθέσιμο για να αντιμετωπιστεί σε διεθνές επίπεδο η μετάδοση της νόσου.
Η δεύτερη είναι ότι η γενικευμένη απαγόρευση και ο συνολικός σχεδόν αποκλεισμός των ανθρώπινων δραστηριοτήτων επηρεάζει βαθιά τον τρόπο ζωής μας και δημιουργεί ένα ασφυκτικό πλαίσιο στην έκφραση των ατομικών, κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων των ανθρώπων.
Και τα δύο αυτά σημεία, μοιάζει να έχουν την ίδια σημασία σήμερα, με το πρώτο όμως να είναι αυτό που υπερισχύει σε αυτή τη φάση, αφού προτεραιότητα είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής. Δεν τίθεται συνεπώς θέμα κριτικής σε αυτό καθ’ αυτό το μέτρο του lockdown το οποίο είναι και ιστορικά το μόνο με καθοριστική αποτελεσματικότητα σε επιδημικές νόσους.
Μπορεί όμως η ανθρωπότητα να μπει σε μόνιμο αποκλεισμό μέχρι να βρεθεί το εμβόλιο; Όχι προφανώς. Και πάνω σε αυτό το σημείο είναι που αναπτύσσεται η πολιτική συζήτηση και ασκείται κριτική στις κυβερνήσεις για τον χρόνο που επιλέγουν να πάρουν τα μέτρα και το τι μέτρα είναι αυτά που λαμβάνουν.
Το να αναλαμβάνουν μόλις χτες για παράδειγμα, εργασία οι νέοι γιατροί στις Εντατικές, δείχνει ότι υπάρχει μία καθυστέρηση ή έστω μία οριακή στιγμή όταν υπάρχουν πια τόσα κρούσματα. Όπως και το να σχεδιάζονται νέες Μονάδες Λοιμωδών στα νοσοκομεία όταν γεμίζουν οι παλιότερες.
Ακούγεται το επιχείρημα ότι δεν μπορεί να λειτουργήσουν χιλιάδες νέες κλίνες ΜΕΘ. Προφανώς. Μπορούσαν όμως να είναι έτοιμες πολύ περισσότερες κλίνες και στις κλινικές και στις ΜΕΘ από το Σεπτέμβριο, πριν δοκιμαστεί τόσο πολύ το όριο αντοχής του συστήματος Υγείας. Και να γίνονταν περισσότερες προσλήψεις παρά μετακινήσεις γιατρών από μικρότερες δομές υγείας προς τα νοσοκομεία αναφοράς για να καλυφθούν τα κενά. Κι αυτό ακριβώς για να μπορεί να κερδίσει το σύστημα υγείας χρόνο όταν μαθηματικά ήταν προβλέψιμο ότι θα πιεστεί.
Υπάρχει και το επιχείρημα ότι τα ίδια γίνονται διεθνώς, οπότε δεν υπάρχει θέμα μόνο για την Ελλάδα. Δεν γίνονται όμως τα ίδια παντού με τον ίδιο τρόπο. Δεν είναι ίδια η αντιμετώπιση από το κράτος στις ΗΠΑ και τη Νέα Ζηλανδία. Κι επίσης θα πρέπει να μας προβληματίζει που ισχυρά κράτη όπως η Γερμανία βρέθηκαν να διαθέτουν ισχυρότερα συστήματα Υγείας με το που ξέσπασε η κρίση. Η Ελλάδα που έφτιαξε ένα μεγάλο ΕΣΥ από τη δεκαετία του ’80 γιατί βρέθηκε μέσα στα χρόνια να καταγράφει ελλείψεις και αδυναμίες στο σύστημα;
Ως προς τα δικαιώματα, δεν είναι μία ασήμαντη συζήτηση. Οι πολίτες δεν μπορούν να ζουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα σε έκτακτες καταστάσεις με μόνο επιχείρημα την έξαρση της νόσου. Χρειάζονται τον πολιτικό διάλογο τουλάχιστον, για παράδειγμα όπως στη Μ. Βρετανία που ο πρωθυπουργός καλείται να περάσει τα μέτρα μέσα από συζήτηση στη Βουλή και όχι με ΚΥΑ και εγκυκλίους.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
