Λένε ότι οι εκλογές κρίνονται στην οικονομία και από την τσέπη του ψηφοφόρου. Λογικό ακούγεται, αν και χρειάζεται διευκρινίσεις. Γιατί άλλο είναι να σκέφτεσαι τι σου έλλειψε, τι σου πήρε η κυβερνητική πολιτική και άλλο πώς θα πάρεις, πώς θα μετέχεις κι εσύ στο μοίρασμα της πίτας. Σε άλλους η τσέπη αδειάζει και σε άλλους γεμίζει και λέμε ότι στη δεύτερη περίπτωση πρόκειται για «πελατειακές σχέσεις». Είναι από ποια μεριά τη βλέπεις την οικονομική πολιτική.
Φαίνεται όμως, ότι το κλίμα που διαμορφώνεται γύρω από την αγορά, από τους μισθούς και την εργασία είναι καθοριστικό στο να λαμβάνει αποφάσεις ο κόσμος. Αλλά οι άνθρωποι δεν είναι μονοδιάστατοι και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Θα δουν τι θα γίνει με τον βιοπορισμό, αλλά ψάχνουν κι άλλα πράγματα. Είναι αυτό που λέμε άυλη πολιτική, δίπλα στην πολύ υλική της οικονομίας. Κι αυτό ίσχυε και παλιότερα και δεν ανακαλύπτουμε εμείς την Αμερική.
Αντίθετα, εξυπηρετεί επικοινωνιακούς σκοπούς, ο επιμερισμός των επιρροών του πολίτη. Σήμερα σε επηρεάζει η οικονομία, αύριο τα Γλυπτά του Παρθενώνα, μεθαύριο ένα επίδομα στους ένστολους.
Αυτές τις επιμέρους πολιτικές κάποιοι προσπαθούν να τις διαχωρίσουν σε λαϊκιστικές και μη, αλλά κι εκεί δεν είναι εύκολα τα όρια. Ούτε λαμβάνονται σταθερά υπόψη. Όταν αλλάξουν οι συνθήκες εκεί που σε ενοχλούσαν τα επιδόματα, τώρα τα επιβραβεύεις.
Οπότε ας αποδεχθούμε ότι ο πολίτης έχει περισσότερες από μία κεραίες ανοιχτές για να αντιλαμβάνεται την πολιτική και συλλαμβάνει με ευχέρεια την ταυτότητα όσων του απευθύνονται. Δίνει νόημα και ενδιαφέρεται για το περιεχόμενο με τις προτάσεις που ακούει και δέχεται. Ας το έχουν υπόψη όσοι σχεδιάζουν προεκλογικές τακτικές αυτόν τον καιρό.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
