Ντάλα ήλιος και το πέρασμα στην πλατεία μοιάζει με πέρασμα στην έρημο. Εντάξει είναι σύντομο, αλλά ας σκεφτούμε για τι πράγμα μιλάμε για να κατανοήσουμε και τι είναι ποιότητα ζωής.
Η κεντρική πλατεία είναι εδώ και μήνες ένα εργοτάξιο πίσω από έναν φράχτη και ένα στενό πέρασμα πάνω στον δρόμο. Απέναντι είναι ένα πιο φαρδύ πλακόστρωτο μπροστά από το κτίριο της Περιφέρειας με κάτι ισχνά δενδράκια και λίγα πλακάκια. Όπου φύγει φύγει ο κόσμος. Και το βλέμμα των δύο πολιτικών ανδρών στα αγάλματα, σκεπτικό.
Κάποιος θα πει ότι όλα αυτά είναι προσωρινά, κάποια στιγμή θα τελειώσει το έργο της ανάπλασης και θα έχουμε πια την πλατεία μας. Δεκτό αν και οι χρόνοι έχουν διασταλεί υπερβολικά. Γιατί από όταν κατασκευάστηκε το πάρκινγκ η πλατεία άνωθεν ήταν ένας κενός σχεδόν χώρος, με δύο μεγάλα κουτιά στα ασανσέρ και πλακάκια που άρχισαν να σπάνε.
Και δεν μηδενίζουμε γιατί υπάρχουν κι άλλα που πρέπει να λέμε. Για την πλατεία Χατζή που 20 χρόνια που ζω εκεί κοντά, δεν την έχω διασχίσει καν αφού είναι ένας κενός χώρος με χαλίκι. 20 χρόνια!
Και δεν είναι ότι δεν παλεύει ο Δήμος να κάνει έργα σε δημόσιους χώρους ή ότι δεν έχει σχέδια το κράτος. Με τις καλύτερες των προθέσεων όμως όλων, οι ελεύθεροι δημόσιοι χώροι στην Ελλάδα είτε υπολειτουργούν, είτε είναι κατώτεροι των περιστάσεων, είτε δεν υπάρχουν καν. Στην πλειονότητά τους. Για να μη μιλήσουμε για την έλλειψη πρασίνου ή τις μεγάλες ελλείψεις σε πολιτιστικές υποδομές και χώρους έκφρασης των νέων.
Για να είναι έτσι τα πράγματα επί πολλά χρόνια σημαίνει ότι δεν είναι προτεραιότητα ο δημόσιος χώρος. Και τώρα που έχουν μειωθεί πολύ και οι διαθέσιμοι δημόσιοι πόροι, για τα πάντα, θα γίνουν ακόμα πιο δύσκολα τα πράγματα. Και συνήθως αυτή η πορεία καταλήγει πάντα στο: «Να τα δώσουμε στους ιδιώτες». Μία χώρα παραδομένη.
Το ερώτημα συνεπώς είναι αφενός αν υπάρχει βούληση για παρεμβάσεις υπέρ του δημοσίου χώρου και αφετέρου αν υπάρχουν δυνατότητες χρηματοδότησης και εξεύρεσης πόρων. Στα λόγια σίγουρα πολλοί υπερασπίζονται τις πλατείες και τα πάρκα, όμως σχέδιο και στρατηγική δεν υπάρχει. Κάποια έργα έρχονται ανά τετραετία ως προτάσεις και επαναλαμβάνονται χωρίς να υλοποιούνται καν.
Το θέμα των πόρων όμως είναι όντως δύσκολο. Δεν το αντιμετωπίζει και η Πολιτεία. Δεν έκανε κανέναν διάλογο με τους δήμους για το Ταμείο Ανάκαμψης και δεν προχώρησε σε δημόσια διαβούλευση για τις ιεραρχήσεις. Οι δε δήμοι έχουν παραδοθεί και αυτοί στην αδράνεια περιμένοντας πότε θα αποφασίσει κάτι το κράτος ενώ έπρεπε να έχουν συντάξει τις δικές τους μελέτες και να πολιορκούν τα ευρωπαϊκά Ταμεία με συγκεκριμένες προτάσεις. Αυτό όμως προϋποθέτει και μαχητικές δημοτικές αρχές με όραμα που όλο και λιγοστεύουν.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
